Αρχιτεκτονική και ήθος

Πρόσφατα ήρθε στα χέρια μου μια ξεχωριστή έκδοση, η δεύτερη κατά σειρά, που έχει σκοπό να ψηλαφήσει και να αναδείξει σημαντικές στιγμές για την αρχιτεκτονική και την τέχνη, με τίτλο «themata» (εικ. 1). Ενα σπάνιο εκδοτικό εγχείρημα, με επιλεγμένα άρθρα, εξαιρετική εικονογράφηση και κεντρικό θέμα το ήθος*. Εκτός από το κείμενό μου για τα αρχέτυπα*, με εικόνες από τις περιπλανήσεις μου στις καλύβες και τα μαντριά (εικ. 2), περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, άρθρο με τίτλο «ήθος και αρχιτεκτονική» του αρχιτέκτονα Τάσου Τανούλα, προϊσταμένου στις αποκαταστάσεις των Προπυλαίων της Ακρόπολης, και ένα κείμενο για «το φως της σκιάς» του πολυβραβευμένου κινηματογραφιστή Γιώργου Αρβανίτη, συνεργάτη του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Επίσης ένα ανάτυπο από το περιοδικό «Θέματα Εσωτερικού Χώρου» (2/1971), με την παρουσίαση του Αρη Κωνσταντινίδη για το πολυσυζητημένο Σπίτι Διακοπών στην Ανάβυσσο, μαζί με μια εντυπωσιακή παρουσίαση προσωπογραφιών ελλήνων ψαράδων με τα παραδοσιακά πολύχρωμα ξύλινα καΐκια τους στην Πάρο, φωτογραφισμένα από ψηλά (εικ. 3), του αυστριακού φωτογράφου Christian Stemper. Τέλος, την ομιλία του αρχιτέκτονα Luis Barragan κατά την παραλαβή του βραβείου Πρίτζκερ το 1980, όπου μιλά για τη θρησκεία, το ωραίο, τη σιωπή, τη μοναχικότητα, τη γαλήνη, τη χαρά, τον θάνατο, τη νοσταλγία και την ανεπιτήδευτη αρχιτεκτονική του χωριού του, που καθόρισαν την αυτοβιογραφική αρχιτεκτονική του, με εικονογράφηση του Γιώργου Μωραΐτη (εικ. 4). Προηγείται ποιητικό κείμενο για τη ζωή και την αρχιτεκτονική του Αριστομένη Προβελέγγιου, που προλογίζει ο πολυγραφότατος Ικαρος Μπαμπασάκης, δοξάζοντας τον αρχιτέκτονα που σχεδίασε και το περίφημο ατελιέ Σπητέρη στην οδό Κυκλάδων στην Κυψέλη (εικ. 5), το οποίο χτίστηκε ως επέκταση στον ακάλυπτο του τριώροφου νεοκλασικού σπιτιού (εικ. 6) του Τόνυ και της εικαστικού Ιωάννας Σπητέρη.