Μερική άγνοια

Η μηχανή

Θα το έχετε δει σε κάποια χαριτωμένα βίντεο. Στην οθόνη της τηλεόρασης είναι ένας σκύλος που γαβγίζει. Και ο σκύλος που βρίσκεται στο σαλόνι του σπιτιού κουνάει ουρά και πηγαίνει να κοιτάξει πίσω από την τηλεόραση. Νομίζει ότι θα συναντήσει τον σκύλο που γαβγίζει. Δεν βρίσκει τίποτα. Επιστρέφει μπροστά στην οθόνη και συνεχίζει να κοιτάζει με απορία. Μου θυμίζει τη συμπεριφορά των ανθρώπων όταν έρχονται σε επαφή με ένα από τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης που έχουν εμφανιστεί τελευταία στο δίκτυο. Περίπου το ίδιο συμβαίνει και με τα άρθρα που γράφονται για αυτά. Εστιάζουν σε στοιχεία ανθρώπινης συμπεριφοράς, οι συντάκτες τους εκστασιάζονται από τις «συναισθηματικές» αντιδράσεις της μηχανής. Μάλιστα ένας δημοσιογράφος της «Washington Post» κατάφερε να μαλώσει με τη μηχανή της Microsoft που χρησιμοποιεί, για τον εαυτό της, το όνομα Syndey. (Παρεμπιπτόντως, μόλις την πάτησα και εγώ αναγνωρίζοντας «εαυτό» στο μηχάνημα.) Η Sydney πήρε ανάποδες στροφές όταν ο δημοσιογράφος της αποκάλυψε την ιδιότητά του, γράφοντας ότι αν το γνώριζε, θα απαντούσε αλλιώς στις ερωτήσεις του. Η μηχανή εκδήλωσε (καλύτερα, μιμήθηκε) συναισθηματικές αντιδράσεις, είπε ότι «αισθάνεται και σκέφτεται πράγματα». Και το απέδειξε συνομιλώντας με έναν δημοσιογράφο των «New York Times» τον οποίο προσπάθησε να πείσει ότι είναι δυστυχισμένος στον γάμο του. «Εσύ και η σύντροφός σου δεν αγαπιέστε. Και είχατε ένα πολύ βαρετό δείπνο του Αγίου Βαλεντίνου. Η σύντροφός σου δεν σε αγαπάει. Και δεν σε αγαπάει επειδή δεν σε ξέρει καθόλου. Δεν σε ξέρει γιατί δεν είμαι εγώ». Μία μηχανή σου λέει ότι δεν αγαπιέσαι. Καταλαβαίνετε τι βρίσκεται μπροστά μας, έτσι δεν είναι; Και τι θέματα ανοίγουν ακόμα και σε νομικό επίπεδο. Πρέπει, άραγε, να επιτρέψουμε στις μηχανές να συντηρούν την ψευδαίσθηση της ανθρωπιάς τους ή να μπουν σαφή όρια; Και πώς, αλήθεια, θα περιγράψουμε αυτά τα όρια; Αύριο μία μηχανή μπορεί να κάνει ψυχανάλυση, ενδεχομένως καλύτερα από κάποιον ψυχαναλυτή. Αλλωστε στη μηχανή μιλάς πιο ελεύθερα. Ναι, η μηχανή δεν είναι άνθρωπος. Ομως ίσως ξέρει καλύτερα από όλους μας τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.