Ειρήνη χωρίς άνθρωπο;

Την προηγούμενη εβδομάδα οι Ουκρανοί που ζουν στην Ελλάδα οργάνωσαν μια συγκέντρωση διαμαρτυρίας για το ένα έτος της εισβολής του Πούτιν στην ανεξάρτητη χώρα τους. Ενα έτος απίστευτων θυσιών του μαρτυρικού ουκρανικού λαού. Δυστυχώς κανένα ελληνικό κόμμα δεν αγκάλιασε τη συγκέντρωση, δεν παραβρέθηκε ούτε ένας έλληνας πολιτικός, εκτός ενός εθνικιστή και πρώην αριστεριστή που ήταν και ομιλητής, αλλά και οι έλληνες πολίτες που παραβρέθηκαν ήταν πολύ λίγοι. Παραβρέθηκαν και μίλησαν εκπρόσωποι από χώρες όπως η Γεωργία που πρώτοι γνώρισαν τον πουτινικό εισβολέα, αλλά και από τις γειτονικές στη Ρωσία χώρες που φοβούνται μη τυχόν έχουν παρόμοια τύχη με τους Ουκρανούς. Και δεν φοβούνται άδικα. Οσο θα υπάρχουν φωνές δήθεν ρεαλισμού και σεβασμού της «αξιοπρέπειας της Ρωσίας», δηλαδή σεβασμού στον εισβολέα, όσο θα υπάρχουν φωνές που στον πόλεμο μιας χώρας κατά μιας άλλης θα επιμένουν να είναι με τον άνθρωπο, τόσο θα ενισχύεται αυτός (Πούτιν) που θέλει να κάνει όλους τους Ουκρανούς ή νεκρούς ή Ρώσους. Τόσο η ειρήνη για τον άνθρωπο θα μετατρέπεται σε ειρήνη χωρίς άνθρωπο. Η αυταρχικοολοκληρωτική μηχανή του Πούτιν δεν συμβιβάζεται με το δίλημμα που έβαλε ο μεγάλος φιλόσοφος Χάμπερμας. Αυτός σε ένα κείμενό του με τίτλο «Εκκληση για διαπραγματεύσεις» («Süddeutsche Zeitung», 14 Φεβρουαρίου 2023) έγραψε πως «δύο προοπτικές (οπτικές γωνίες) από τις οποίες αξιολογούμε τους πολέμους εκφράστηκαν από την αρχή του πολέμου στην Ουκρανία. Και αυτές αναφέρονται στον πολεμικό στόχο της σύγκρουσης: στόχος είναι “να μη χάσει” η Ουκρανία ή στόχος είναι μια “νίκη” επί της Ρωσίας». Παρά τον απεριόριστο σεβασμό που τρέφω για τον Χάμπερμας, εδώ δεν έχουμε δύο οπτικές. Το να μη χάσει η Ουκρανία δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη νίκη της επί της Ρωσίας. Ο Χάμπερμας ζητά ειρήνη με επαναφορά στο στάτους που υπήρχε στις 24 Φεβρουαρίου 2022. Είναι όμως ακριβώς αυτό το στάτους που δίδει συγχωροχάρτι στην κατάληψη της Κριμαίας και των περιοχών της Ανατολικής Ουκρανίας το 2014. Θα μπορούσαμε να αποδεχθούμε τη λογική Χάμπερμας, πως το μείζον είναι «η Ουκρανία να μη χάσει τον πόλεμο» και όχι το πώς «η Ουκρανία πρέπει να κερδίσει τον πόλεμο», αν δεν υπήρχε ένα μεγάλο πρόβλημα. Ο επιτιθέμενος δεν ενδιαφέρεται μόνο να μην ηττηθεί, αλλά κυρίως να ηττηθεί ο αμυνόμενος. Ο επιτιθέμενος είναι μια χώρα που εξοντώνει κάθε αντιπολιτευόμενη φωνή, που χαρακτηρίζει Ναζί όποιον διαφωνεί μαζί του, ενώ ο ίδιος εφαρμόζει ναζιστικές μεθόδους όχι μόνο στους γειτονικούς λαούς, αλλά και στον δικό του. Είναι μια χώρα με ολοκληρωτική λογική και πρακτικές.