Σε… μάστιγα εξελίσσονται τα τελευταία χρόνια οι κλοπές μπρούντζινων προτομών και αγαλμάτων από δημόσιους χώρους, με σκοπό την πώληση του μετάλλου σε αντίστοιχες μάντρες ανακύκλωσης. Τελευταίο «θύμα» ήταν η προτομή της ιπτάμενης γιατρού του ΕΚΑΒ, Σοφίας Μπεφόν, η οποία εκλάπη την Τετάρτη από την ομώνυμη πλατεία στο Παλαιό Φάληρο. Υπενθυμίζεται πως η γιατρός είχε χάσει τη ζωή της τον Ιανουάριο του 2001 σε πτώση ελικοπτέρου του ΕΚΑΒ, ανοιχτά του Σουνίου, μαζί με ακόμα τέσσερα μέλη του πληρώματος, την ώρα που μετέφεραν ασθενή.

Και δυστυχώς η λίστα συνεχώς μεγαλώνει, με τις συμμορίες να ξηλώνουν ορειχάλκινα αγάλματα και προτομές, με στόχο να πουλήσουν το μέταλλο. Τον περασμένο Ιούλιο τα μέλη μιας τέτοιας σπείρας συνέλαβε η Ασφάλεια Βορειοανατολικής Αττικής. Οπως αποκαλύφθηκε, σε διάστημα τριών μηνών είχαν κλέψει οκτώ μπρούντζινες προτομές, εκ των οποίων οι πέντε ήταν στην περιοχή της Νέας Ιωνίας. Μάλιστα, μεταξύ των προτομών που εκλάπησαν εκείνη την περίοδο ήταν αυτές του Ελευθερίου Βενιζέλου και του Στέλιου Καζαντζίδη.

Στα τέλη Ιανουαρίου, άγνωστοι έκλεψαν από την είσοδο της Στοάς του Βιβλίου, στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης, στην οδό Πεσμαζόγλου 5, την προτομή του Κάρολου Κουν, την οποία είχε φιλοτεχνήσει ένας από τους σημαντικότερους έλληνες γλύπτες του 20ού αιώνα, ο Χρήστος Καπράλος.

Προσβολή

Πολλά είναι τα «κρούσματα» που έχουν καταγραφεί και στον δήμο της Αθήνας, προκαλώντας πονοκέφαλο στις αρμόδιες αρχές. Αξίζει να σημειωθεί πως στην έκταση του Δήμου Αθηναίων μετρούνται περίπου 250 γλυπτά, μεταξύ αυτών ανδριάντες και προτομές. Μόλις στα τέλη του περασμένου μήνα, δίπλα από το δημαρχιακό μέγαρο της πόλης, άγνωστοι έκλεψαν από στήλη το μπρούντζινο ανάγλυφο με την κεφαλή της θεάς Αθηνάς, το οποίο χυτεύτηκε το 1949.

Οπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» η προϊσταμένη του Τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων, Ζέτα Αντωνοπούλου, το 2015 είχαν καταγραφεί αρκετές κλοπές, με το φαινόμενο να έχει ενταθεί από το περασμένο έτος. Μάλιστα, το θράσος των ομάδων αυτών είναι μεγάλο, καθώς δεν τους πτοεί ούτε το γεγονός ότι πολλές από τις προτομές βρίσκονται σε πολύ κεντρικά σημεία της πόλης. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση κλοπής της προτομής του Γ. Κονδύλη από το πάρκο του Ευαγγελισμού, δίπλα από την είσοδο του μετρό.

«Είναι προσβολή όχι μόνο προς την τέχνη αλλά και προς το ίδιο το πρόσωπο, το οποίο τιμάται με την προτομή. Το τελευταίο διάστημα έχουμε, δυστυχώς, αρκετές απώλειες, το ευτύχημα είναι όμως πως έχουν βρεθεί τρεις προτομές, τις οποίες προσπαθούμε να αποκαταστήσουμε, μέσω προγράμματος καθαρισμού, συντήρησης και αποκατάστασης υπαίθριων γλυπτών στο κέντρο και τις γειτονιές της πόλης» σημειώνει η Ζ. Αντωνοπούλου, προσθέτοντας πως με στόχο την καλλιέργεια του σεβασμού του δημόσιου χώρου και ειδικά των μνημείων από τη νέα γενιά, ο Δήμος Αθηναίων υλοποιεί το πρόγραμμα «Το παιδί, η πόλη και τα μνημεία» που απευθύνεται σε σχολεία.

Εργασίες αποκατάστασης

Ηδη, το επόμενο διάστημα αναμένεται να επανατοποθετηθεί, μετά τις απαραίτητες εργασίες αποκατάστασης, η προτομή του συνταγματάρχη Δημητρίου Ψαρρού, η οποία είχε αφαιρεθεί από τη θέση της στην πλατεία Αιγύπτου στο Πεδίον του Αρεως το 2013. Μάλιστα, στόχος είναι να ακολουθήσει η αποκατάσταση και επανατοποθέτηση των προτομών του Θ. Σκούρα και Αθ. Λευκαδίτη.

Σύμφωνα με τη Ζ. Αντωνοπούλου, στην περίπτωση που οι προτομές δεν βρεθούν, τότε ξεκινά μια προσπάθεια εντοπισμού του γύψινου προπλάσματος του έργου, είτε από τον ίδιο τον καλλιτέχνη εάν είναι εν ζωή είτε από φορείς και μουσεία που μπορεί να το έχουν. «Στις προτεραιότητές μας είναι να επαναχυτευτούν οι προτομές του Καζαντζάκη, που είχε κλαπεί μπροστά από το Πνευματικό Κέντρο Αθηνών, και του Νικόλαου Μάντζαρου, που ήταν στο Κολωνάκι, αλλά και του μπρούντζινου ανάγλυφου στοιχείου με την κεφαλή της Αθηνάς».

Πάντως, η επίθεση που γίνεται προς το μέταλλο έχει ανοίξει τη συζήτηση και οδηγεί στη σκέψη οι φορείς να μην επενδύουν στον μπρούντζο αλλά να γίνονται οι προτομές από άλλο υλικό.