Ο Πλάτων στο Πεκίνο

Πόσους «διαφωτισμούς» της Δύσης μετράνε στην Κίνα; Και είναι η καταμέτρηση τόσο αθώα όσο ακούγεται το ερώτημα; Αν πιστέψουμε τον Gan Yang, πρώην κοσμήτορα του Κολεγίου Boya στο Πανεπιστήμιο Sun Yat-sen, οι διαφωτισμοί είναι τρεις, όπως αναφέρει στο «Ελεύθεροι από τη δυτική δεισιδαιμονία». Ο πρώτος αφορά την κυριαρχία του αρχαιοελληνικού φιλοσοφικού λόγου ή του μύθου. Ο δεύτερος τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό και την αποκήρυξη των δεισιδαιμονιών (ειδικά για την κινεζική θεώρηση, βλέπε χριστιανισμός). Ο τρίτος βρίσκεται σε εξέλιξη: ταυτίζεται με την αποκάλυψη μετά το Αουσβιτς ότι ο ίδιος ο Διαφωτισμός και οι αξίες του υπήρξαν μια μεγάλη δεισιδαιμονία. «Η έμφαση στον ορθολογισμό πάνω από τις άλλες αρχές οδήγησε στην εργαλειοποίηση του τελευταίου, με αποτέλεσμα την εκμετάλλευση του ανθρώπου απ’ τον άνθρωπο», σημειώνει η Shadi Bartsch στο βιβλίο της «Plato goes to China – The Greek classics and chinese nationalism» (Princeton University Press, 2023), όπου διερευνά πώς βασικές έννοιες των ελλήνων φιλοσόφων φιλτραρίστηκαν, μελετήθηκαν έως και παραναγνώστηκαν από στοχαστές και πολιτικούς της νεότερης και σύγχρονης Κίνας, ανάλογα με τις πολιτικές επιδιώξεις της υπερδύναμης.