Ηθών αμνησία

Οταν ο Παλαμάς, στα τέλη του 19^ου αιώνα, προλόγιζε ποιητικά το μείζον έργο του «Η φλογέρα του βασιλιά», έγραφε τον τραγικό στίχο: «Σβησμένες όλες οι φωτιές οι πλάστρες μες τη χώρα». Ηταν σαν να έβαζε προσάναμμα στη γενιά του για να διαψεύσουν τη διαπίστωση. Και πράγματι, μπαίνοντας ο 20^ος αιώνας ο έλληνας πνευματικός ταγός τον υποδέχθηκε με μια έξοχη συγκομιδή έργων σε όλες τις τέχνες. Δίπλα στην ιδιοφυΐα του Παλαμά, ο Σικελιανός, ο μέγας Καβάφης και μια ομάδα λυρικών, από τη Μυρτιώτισσα στον Μαλακάση και από τον Μαβίλη στον Πορφύρα και την αναδυόμενη µεγαλοφυΐα του Νίκου Καζαντζάκη. Η αγία φιγούρα του Παπαδιαμάντη μάς προίκισε με μια μεγάλη κωμόπολη συνέλληνες αμαρτωλούς και πονηρούς, αγαθούς και υποκριτές, μεγαλόθυμους και μίζερους, όλους ικανούς να μας υποχρεώσουν να βάλουμε έναν καθρέπτη και να μελετήσουμε τα χαΐρια μας.