Μία από τα ίδια

Και βέβαια δεν υπάρχουν εκλογές χωρίς σκληρές αντιπαραθέσεις. Ούτε υπάρχει επίσης αναμέτρηση χωρίς να προηγούνται αντιπαραβολές κορυφής, χωρίς να έχει υπάρξει η μάχη της εικόνας σε συγκεντρώσεις, χωρίς ευφυολογήματα και δίχως τη μόνιμη «ατακολογία» – κάπως βαρετή πλην χρήσιμη για φευγαλέα πολιτικά καβγαδάκια, που βγάζουν στη στιγμή πιασάρικους «τίτλους» σε ιστοσελίδες και social media. Καλές οι συγκρούσεις, οι συγκρίσεις και τα συνθήματα (εφόσον λείπει η τοξικότητα), αρκεί να μη συμβιβάζεται κανείς μόνο με αυτά. Περίπου αυτό συμβαίνει, όμως, έχουμε σταθερά μία από τα ίδια: μπαίνουν στην πρώτη γραμμή οι προσωπικές κόντρες που κάνουν και τη μεγαλύτερη προεκλογική «φασαρία», η αγωνία των αρχηγών για την κομματική-εκλογική βάση τους, οι δημόσιες συζητήσεις κυρίως για το παρελθόν (το πρόσφατο ή και το… βαθύ, όπως φαίνεται εσχάτως) και πάντως όχι η επεξήγηση στους πολίτες σχετικά με τον πολιτικό σχεδιασμό του καθενός για την επόμενη μέρα. Στα λόγια όλοι προτρέπουν τον κόσμο «πάτε να ψηφίσετε», αλλά στην πραγματικότητα τι τους «δίνουν» για να τους πείσουν; Ο όποιος χειρισμός φαίνεται ανεπιτυχής, το δείχνουν τα επίσημα στοιχεία περί αποχής – ή ακριβέστερα περί συμμετοχής. Εδώ και μια δεκαπενταετία όλο και μεγαλύτερη μερίδα πολιτών, ιδίως οι νεότερες ηλικίες, δείχνει ότι γυρνά την πλάτη στο πολιτικό σύστημα. Δεν νοιάζεται, δεν ταυτίζεται, δεν νιώθει αντιπροσώπευση από κανέναν, δεν παίρνει απαντήσεις σε εκείνα που τον ενδιαφέρουν, ίσως γιατί οι ερωτήσεις δεν διατυπώνονται καν όταν πρέπει στον δημόσιο διάλογο. Από το 76% του εκλογικού σώματος που μπήκε στο παραβάν στις εθνικές εκλογές του 2004, φτάσαμε στο 58% στην τελευταία αναμέτρηση. Με άλλα λόγια, το 2019 είχαν ψηφίσει τουλάχιστον 1,8 εκατ. πολίτες λιγότεροι.