Κυνηγώντας την ψήφο της τελευταίας στιγμής

Την τελική μάχη για τη μέγιστη διεύρυνση της εκλογικής βάσης τους, με συσπείρωση δυνάμεων, μεταξύ άλλων και μέσα από τις ψήφους της τελευταίας στιγμής, δίνουν πλέον τα κομματικά επιτελεία σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση μια εβδομάδα πριν από την κάλπη της απλής αναλογικής. Ετσι κι αλλιώς οι πολιτικοί αρχηγοί ρίχνουν το βάρος στην επιχείρηση «πειθώ» προς τους αναποφάσιστους, τη λεγόμενη αδιευκρίνιστη ζώνη, ωστόσο μια συγκεκριμένη υπο-ομάδα είναι εκείνη που εντείνει την αγωνία στα κόμματα: οι «αόρατοι» αυτή τη στιγμή ψηφοφόροι, όσοι κλειδώνουν την απόφασή τους τα τελευταία 24ωρα προτού περάσουν το παραβάν ή ακόμα και όταν βρεθούν… πάνω από την κάλπη. Στις εκλογές του 2019, το exit poll είχε δείξει ένα 18% last minute ψηφοφόρων, που σημαίνει ότι πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες οι οποίοι συμμετείχαν τότε στην εκλογική διαδικασία είχαν καταλήξει στην απόφασή τους είτε την τελευταία ημέρα είτε την τελευταία προεκλογική εβδομάδα. Επιπλέον πρόσφατη έρευνα της Σχολής Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ (ανάλυση στοιχείων από 62 εκλογές σε 10 χώρες από το 1952) καταγράφει ένα 12% ψηφοφόρων που ακόμα κα την παραμονή των εκλογών δεν ξέρουν ή δεν λένε τι θα ψηφίσουν – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που άλλο κόμμα λένε ότι θα ψηφίσουν την προηγούμενη μέρα και άλλο επιλέγουν τελικά τη μέρα της αναμέτρησης. Σχετικά στοιχεία για το πότε καταλήγουν οι πολίτες στην εκλογική συμπεριφορά τους δίνει και η τελευταία έρευνα της GPO («ΤΑ ΝΕΑ»/Μάιος 2023): το 8% απαντά ουσιαστικά ότι αποφασίζει στο παρά πέντε και το 8,4% ότι διαμορφώνει την επιλογή της ψήφου του κατά τη διάκρεια της αμιγώς προεκλογικής περιόδου. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει ωστόσο η προέλευση αυτής της δεξαμενής. Οπως προκύπτει, η ΝΔ εμφανίζεται με έναν σταθερό, συμπαγή πυρήνα ψηφοφόρων (το 42,1% απαντά ότι ψηφίζει σταθερά ένα κόμμα) με την κεντροδεξιά παράταξη να διατηρεί άλλωστε υψηλά ποσοστά συσπείρωσης ακόμα σε δύσκολες περιόδους, ενώ για τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ οι προκλήσεις φτάνουν μέχρι και τη μέρα των εκλογών.