Η ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος άρχισε στα κομματικά επιτελεία από τις πρώτες πρωινές ώρες της επομένης της κάλπης. Στην πρώτη ανάγνωσή της η ΝΔ είδε ένα ρεύμα θετικής ψήφου προς το μέρος της και ταυτόχρονα την αποδοκιμασία της «τοξικότητας». Επιβραβεύτηκε, κατά τους επιτελείς του Μητσοτάκη, η προσπάθεια για ένα νέο «υπόδειγμα πολιτικής συμπεριφοράς». Ο Αλέξης Τσίπρας από την πλευρά του παραδέχθηκε το ναυάγιο της απλής αναλογικής και έριξε ευθύνες γι’ αυτό στις υπόλοιπες «προοδευτικές δυνάμεις». Οι αναγνώσεις από ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ καθώς και από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δείχνουν ότι είναι εκ διαμέτρου αντίθετες και σε ό,τι αφορά το (νέο) διακύβευμα της δεύτερης κάλπης – εκεί όπου πλέον στρέφεται η πολιτική συζήτηση. Οι γαλάζιοι επιμένουν να μιλούν για «κυβερνησιμότητα», ζητώντας ουσιαστικά από τους πολίτες να ξεχάσουν το εντυπωσιακό εύρος της διαφοράς που πέτυχε η κεντροδεξιά παράταξη από το δεύτερο κόμμα στην πρώτη κάλπη και να μην ξεχάσουν τις «διακυβεύσεις» και τις «προκλήσεις» που έχει μπροστά της η χώρα. «Να εμπεδώσουμε τώρα την κανονικότητα» είναι η φράση που οι ίδιοι επιστρατεύουν ενόψει της 25ης Ιουνίου. Από την Κουμουνδούρου φέρνουν στο προσκήνιο την ανάγκη ουσιαστικά να αποτραπεί η νομιμοποίηση μιας ανεξέλεγκτης μονοκομματικής κυβέρνησης – ενδεικτική αποστροφή το «ηγεμόνας πρωθυπουργός» που επέλεξε ο Τσίπρας. Και από τη Χαριλάου Τρικούπη θέλουν να εμφανίσουν την ανάγκη για ισχυρή προοδευτική εναλλακτική απέναντι στην κεντροδεξιά παράταξη, διεκδικώντας προφανώς για τους εαυτούς τους αυτόν τον ρόλο. Το βέβαιο είναι ότι με αναπροσαρμογές ή μη σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο, οι πολιτικοί αντίπαλοι (αλλά και αναλυτές και ειδικοί επί των εκλογικών διαδικασιών) έχουν από τώρα βάλει επί τάπητος τόσο τα διακυβεύματα της νέας εκλογικής μάχης όσο και τα (διαφορετικά) «μαθηματικά» της επικείμενης κάλπης.

«Αδεια κάλπη, ίδια δεδομένα»

Αν σε κάτι συμφωνούν τα κόμματα είναι στο γεγονός ότι ψήφοι ούτε μεταφέρονται αυτομάτως από τη μια κάλπη στην άλλη ούτε είναι δεδομένες. Το γαλάζιο στρατόπεδο στέκεται ήδη στην αφετηρία του προεκλογικού αγώνα (επισήμως από τα μεσάνυχτα της ερχόμενης Δευτέρας, αφότου διαλυθεί η Βουλή) με διπλό μότο. Η κάλπη «είναι άδεια, δεν υπάρχει… στοκ ψήφων» αναφέρουν συνεργάτες του Μητσοτάκη. «Τα δεδομένα που είχαμε ενόψει 21ης Μαΐου είναι ίδια» προσθέτουν επίσης. Η συγκεκριμένη ρητορική μαρτυρά μια ξεκάθαρη προσπάθεια (μια πρόκληση, αλλιώς) να μην εξασθενήσει ούτε λίγο μπροστά στα μάτια των ψηφοφόρων το μήνυμα της «αυτοδυναμίας» – το διακύβευμα της «κυβερνησιμότητας» δηλαδή. Η ανάγκη, κατά τα λεγόμενά τους, για «ισχυρή, αυτοδύναμη κυβέρνηση». Εξ ου και ξορκίζεται η σιγουριά του αποτελέσματος υπέρ της ΝΔ, καθώς κάτι τέτοιο απειλεί ευθέως με χαλάρωση και τα γαλάζια στελέχη και τους ίδιους τους ψηφοφόρους. Στο πλαίσιο αυτό ένα μέρος της γαλάζιας στρατηγικής της πρώτης κάλπης θα μεταφερθεί αυτούσια και στον δρόμο για τη νέα αναμέτρηση: η ανάδειξη είτε «σκοτεινών» είτε «γενικόλογων και θολών» μηνυμάτων της αντιπολίτευσης, όπως η ΝΔ χρεώνει στον ΣΥΡΙΖΑ και στο ΠΑΣΟΚ αντίστοιχα, η καλλιέργεια εικόνας αποφασιστικότητας της ΝΔ για «ρήξεις» και «τομές», το αίτημα εκ νέου για «καθαρή εντολή» στην κάλπη, η προτροπή «ψηφίστε κυβέρνηση και Πρωθυπουργό, όχι αντιπολίτευση», η προβολή ξανά της απουσίας «αξιόπιστης» εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης.

Η «σκληρή» αριθμητική

Κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η απλή αναλογική κάηκε με εντυπωσιακό τρόπο στις 21 Μαΐου. «Αυτοαναφλέχθηκε» όπως για την ακρίβεια είπε ο ίδιος. Αλλά και ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε από την πρώτη στιγμή για «στρατηγική ήττα» του εκλογικού συστήματος που ο ίδιος έφερε. Με ορίζοντα πλέον την 25η Ιουνίου, όταν και θα εφαρμοστεί το σύστημα που ψήφισε η ΝΔ, η ενισχυμένη αναλογική, τα βλέμματα στρέφονται στο γεγονός ότι και αυτή κουβαλάει τη δική της «σκληρή» αριθμητική. Μόνο αν ο πρώτος της κάλπης πετύχει ποσοστό από 25% και πάνω λαμβάνει μπόνους 20 εδρών. Από εκεί και πέρα δύο επιπλέον βουλευτές προστίθενται με κάθε έξτρα μονάδα στο αποτέλεσμα ενώ το «ταβάνι» αυτού του κλιμακωτού μπόνους είναι οι 50 έδρες στο 40%.

Η αποστροφή του Μητσοτάκη ότι εάν στο αποτέλεσμα της περασμένης Κυριακής ίσχυε η ενισχυμένη αναλογική τότε η ΝΔ θα είχε 171 έδρες (και όχι 146) είναι σωστή – εφόσον όμως υπήρχε και το εντυπωσιακό 16% των κομμάτων εκτός Βουλής. Εξ ου και η ΝΔ θα στοχεύσει σε πεντακομματική Βουλή, εγείροντας τον κίνδυνο της αστάθειας. Ωστόσο η επανάληψη αυτής της συνθήκης είναι «μάλλον δύσκολη», σύμφωνα με τους εκλογολόγους, οι οποίοι περιμένουν εκτός απροόπτου νέα ή και νέες… εισόδους στη Βουλή με δεδομένο ότι ήδη τρία κόμματα, Νίκη, Πλεύση Ελευθερίας, ΜέΡΑ25, φλέρταραν με το μίνιμουμ όριο του 3%.

Με λίγα λόγια, δύο είναι οι καθοριστικοί παράγοντες για την επίτευξη ή μη της αυτοδυναμίας (για μια οριακή κυβερνητική πλειοψηφία δηλαδή): πρώτον, το ποσοστό του πρώτου και, δεύτερον, το ποσοστό των κομμάτων εκτός Βουλής, χωρίς να παίζει απολύτως κανέναν ρόλο εάν το σκορ του νικητή έναντι του δεύτερου θα είναι και πάλι… νταμπλ ή θα γίνει οριακό. Μιλώντας με αριθμούς, η αυτοδυναμία απαιτεί ποσοστά άνω του 37,5% εφόσον αθροιστικά τα κόμματα που μείνουν έξω συγκεντρώσουν 10%, ενώ μπορεί να φτάσει το 38%-39% στην περίπτωση που τα εκτός Βουλής κόμματα συγκεντρώσουν 8% και 5% αντίστοιχα.