«Παρακαλούμε σεβαστείτε την επιθυμία των παρευρισκομένων που επιλέγουν να φορούν μάσκα»: η οδηγία – έκκληση ήταν τυπωμένη σε ενημερωτικές αφίσες που είχαν τοποθετηθεί την περασμένη εβδομάδα σε συνεδριακό χώρο, στο Σαν Αντόνιο των ΗΠΑ. Εκεί δηλαδή όπου διασταυρώθηκαν 5.000 σύνεδροι, φλερτάροντας με την πιθανότητα να καταγραφεί συρροή κρουσμάτων, όπως συνέβη σε ιατρικό συνέδριο τον περασμένο Απρίλιο.

Εν τω μεταξύ, σε ένα άλλο συνέδριο, και πιο συγκεκριμένα στην υπό εξέλιξη (καθώς λήγει σήμερα) 66η Παγκόσμια Σύνοδο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) στη Γενεύη, αναδύθηκε ένα ακόμη πιο εφιαλτικό σενάριο. Αυτό της εμφάνισης της «νόσου X», που σημειωτέον θα μπορούσε να είναι έως 70% πιο θανατηφόρα από τη λοίμωξη Covid-19.

Ας πάρουμε όμως τα γεγονότα με ημερολογιακή σειρά. Η είδηση που αφορά όσα εκτυλίχθηκαν τον περασμένο Απρίλιο φαντάζει ομολογουμένως οξύμωρη. Οι επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, οι οποίοι κλήθηκαν τα προηγούμενα έτη να χειριστούν την πανδημία που προκάλεσε ο SARS-CoV-2, συναντήθηκαν διά ζώσης πριν από περίπου δύο μήνες. Αυτό που δεν γνώριζαν (ή αγνόησαν) τότε ήταν πως ανάμεσά τους κυκλοφορούσε και ο κορωνοϊός, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, τα όσα συνέβησαν αποτυπώνουν με γλαφυρό τρόπο τις προκλήσεις της μεταπανδημικής εποχής εξαιτίας της επίμονης κυκλοφορίας του κορωνοϊού.

Πιο συγκεκριμένα, το ιατρικό συνέδριο διοργανώθηκε σε ξενοδοχείο της Ατλάντα και προσέλκυσε 1.800 συμμετέχοντες. Οι εκδηλώσεις ήταν πολλές όμως, το 70% των συνέδρων δεν φορούσε μάσκα. Ως αποτέλεσμα οι 181, δηλαδή το περίπου 10% των παρευρισκομένων, μολύνθηκε. Υπογραμμίζεται εντούτοις πως ουδείς χρειάστηκε να νοσηλευθεί, γεγονός που τεκμηριώνει την πρόσφατη απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να άρει το ύψιστο επίπεδο συναγερμού, βασιζόμενος στα μειωμένα ποσοστά θανάτων και νοσηλειών σε σχέση με το παρελθόν και στο υψηλό επίπεδο πληθυσμιακής ανοσίας έναντι του ιού SARS-CoV-2.

Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν υπονόησε ότι η λοίμωξη έπαψε να αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία. Ο SARS-CoV-2 συνεχίζει να σκοτώνει έναν άνθρωπο ανά τον κόσμο κάθε τρία λεπτά, ενώ εκατομμύρια αναρρώσαντες βιώνουν τα συμπτώματα του long Covid.

Σκληροί δείκτες

Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση από τον παγκόσμιο κανόνα. Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα δεδομένα του ΕΟΔΥ, κατά το τελευταίο επταήμερο της επιδημιολογικής επιτήρησης 52 άνθρωποι ακόμη έχασαν τη μάχη για τη ζωή τους. Σε διάστημα 30 ημερών, ο αντίστοιχος αριθμός ανέρχεται σε 215.

Επιπρόσθετα, οι διασωληνωμένοι το τελευταίο διάστημα ξεπερνούν σταθερά τους 50. Ο αριθμός τους όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με τον Απρίλιο του 2021, όταν οι ασθενείς που χρειάζονταν αναπνευστική υποστήριξη είχαν ανέλθει στους 800, προκαλώντας ασφυκτική πίεση στα νοσηλευτικά ιδρύματα.

Αντίστοιχα και σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), ο κορωνοϊός είναι ο βασικός ένοχος για 418 θανάτους σε διάστημα μόλις επτά ημερών σε 23 χώρες. Οι επιστήμονες ωστόσο μοιάζουν ανακουφισμένοι, καθώς διαπιστώνουν σημαντική ύφεση σε κρούσματα και νοσηλείες σε σχέση με το πανδημικό παρελθόν.

«Ο κορωνοϊός έχει εισαγάγει πρωτόγνωρα δεδομένα», σημειώνει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής της Κρήτης και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Νίκος Τζανάκης. «Και αυτό διότι δεν γνωρίζει εποχικότητα, όπως συμβαίνει με τους λοιπούς αναπνευστικούς ιούς, και δεν φαίνεται να εισέρχεται σε μια φάση οριστικής ύφεσης. Αντιθέτως, τριγυρίζει στην κοινότητα και προκαλεί συρροές σε χώρους με συγχρωτισμό όπου δεν λαμβάνονται μέτρα», προσθέτει ο ίδιος.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, ο καθηγητής επιμένει πως ο SARS-CoV-2 δεν ανήκει στην Ιστορία. «Σαφώς δεν προκαλεί πίεση στα υγειονομικά συστήματα, καθώς ο πληθυσμός έχει πλέον αποκτήσει υβριδική ανοσία μέσω της φυσικής νόσησης και του εμβολιασμού. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει επικίνδυνος για ανθρώπους που είναι επιρρεπείς».

Στοχευμένα μέτρα

Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που σε αυτή τη νέα φάση διαχείρισης της πανδημίας δίνεται έμφαση σε μέτρα στοχευμένα στις ευπαθείς ομάδες. Και η αποτελεσματικότητα της τάσης αυτής επιβεβαιώνεται από τα συμπεράσματα μελέτης που διεξήγαγε το CDC των ΗΠΑ έπειτα από τη συρροή κρουσμάτων στην Ατλάντα. Το 99% των ερωτηθέντων, που είχαν προκύψει θετικοί, είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου κατά του κορωνοϊού, ενώ ένας στους τέσσερις έλαβε αντιιική θεραπεία, μηδενίζοντας έτσι τις πιθανότητες εισαγωγών στα νοσοκομεία.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) από τους ευρωπαίους πολίτες 60 ετών και άνω το 84,9% έχει λάβει πρώτη αναμνηστική δόση, όμως τη δεύτερη έκανε μόλις το 35,6%. Συνεπώς, παραμένει ανοιχτό το ενδεχόμενο το φθινόπωρο να ξεκινήσει νέα, στοχευμένη στον πληθυσμό, εμβολιαστική καμπάνια.

Υπό τις εξελίξεις αυτές παραμένει σε ισχύ το συμβόλαιο της ΕΕ με τις εταιρείες BioNTech/Pfizer, το οποίο εντούτοις πρόσφατα τροποποιήθηκε, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα. Πιο συγκεκριμένα, με την αναθεώρηση των όρων, περιορίζονται οι ποσότητες που η ΕΕ δεσμεύεται να αγοράσει και παρατείνεται το περιθώριο παράδοσης μέχρι το 2026.

Πάντως, για την Ιστορία, είναι αξιοσημείωτο πως τον επόμενο μήνα έχει προγραμματιστεί άλλο ένα συνέδριο του CDC για την παγκόσμια υγεία, όπου αναμένεται να παρευρεθούν 300-400 επιστήμονες. Οι διοργανωτές, μετά το πάθημα του Απριλίου, ενθαρρύνουν τους συμμετέχοντες να φορούν μάσκες υψηλής προστασίας και να έχουν μαζί τους rapid test.