Ενας καθολικός άνθρωπος, ένας αναγεννησιακός πολιτικός

Οσοι γνωρίσαμε τον Θόδωρο Πάγκαλο στις «μεγάλες αίθουσες» όπου λαμβάνονται οι μεγάλες και καθοριστικές πολιτικές αποφάσεις για την πορεία της χώρας και όχι μόνο μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς της παραπολιτικής δημοσιότητας μπορούν να νιώσουν τι εμβληματικό χάθηκε από τον δημόσιο βίο. Ζούμε δυστυχώς στην εποχή που κυριαρχεί και «λάμπει» η τεχνουργία των εικόνων και των εντυπώσεων και όχι το σφυρηλατημένο κύρος και τα φορτία εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας στα πεδία της πολιτικής ευθύνης που στον Πάγκαλο περίσσευαν. Γι’ αυτό με τον θάνατό του η πολιτική μας ζωή μικραίνει ακόμη τόσο όσο να χωρά στη φιλοδοξία του μικρού και ασήμαντου, στις ψυχρές αφαιρέσεις του εύκολου και βολικού συμβιβασμού, του ψεύτικου και εμπορεύσιμου «συναισθηματισμού». Ο Θόδωρος Πάγκαλος ήξερε γράμματα και διέθετε κουλτούρα και σπάνιο μορφωτικό εξοπλισμό. Είχε πολιτικές, τεχνοκρατικές και ηγετικές ικανότητες αλλά και πίστη σ’ αυτό που ορίζει έναν σκοπό. Διέθετε οξύνοια και σπάνια για τα ελληνικά μέτρα διορατικότητα και αντιληπτικότητα των κινήσεων και των ανέμων των καιρών. Ενα από τα ιδιαίτερα επίσης χαρίσματά του ήταν ότι γνώριζε σε βάθος τον παγκόσμιο καταμερισμό ισχύος και τις διεθνείς στρατηγικές συμφερόντων. Στο υπουργείο Εξωτερικών δεν λειτούργησε ως απλός διεκπεραιωτής αλλά έπαιρνε πρωτοβουλίες που ξεπερνούσαν το μέγεθος της χώρας. Η συμβολή του στη μεγάλη διεύρυνση το 1984 της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν απολύτως καθοριστική και μπορώ να πω και προσωπική του επιτυχία. Αλλά όχι μόνο εκεί. Παντού διακρίθηκε σε ό,τι του ανατέθηκε. Είχε φυσικά ο Θ. Πάγκαλος και αδυναμίες, όπως όλοι μας. Απλώς δεν ήταν πλεγματικός για να τις αποκρύπτει. Είμαι βέβαιος ότι η Ιστορία θα τον καταγράψει ως έναν από τους σημαντικότερους έλληνες πολιτικούς της μεταπολιτευτικής περιόδου.