Παιδείας τραύματα

Σκέφτομαι συχνά τους δασκάλους πριν από εκατό χρόνια. Ο παππούς μου εκ μητρός ήταν δάσκαλος. Δεν τον γνώρισα, αλλά γνώρισα μαθητές του γιατρούς, νομικούς, τεχνικούς, εμπόρους που είχαν μαθητεύσει παιδιά του δημοτικού στο επαρχιακό σχολείο που δίδασκε ο παππούς. Και είχαν να αφηγηθούν πολλά, συχνά με συνταρακτικές λεπτομέρειες, ύστερα από εξήντα χρόνια. Συνάντησα στην πορεία μου στην εκπαίδευση συνταρακτικές επιρροές δασκάλων πάνω στον ψυχισμό και στη διάνοια των μαθητών τους. Και να σκεφτεί κανείς πως αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας γράφτηκαν, πριν εμφανιστεί στον μορφωτικό ορίζοντα, όχι μόνο η Ψυχανάλυση, αλλά και η Ψυχολογία ως επιστήμη. Είναι δεν είναι ενάμισης αιώνας που κυριαρχεί πλέον στην πνευματική και κυρίως στην εκπαιδευτική αγορά ιδεών, μεθόδων, κανόνων. Αλήθεια, σκέφτηκε κανείς ποτέ πως σήμερα στη φαρέτρα της επιστήμης είναι το «Σύνδρομο του Οιδίποδα», αλλιώς «Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα», ενώ ο Σοφοκλής που μας χάρισε αυτό το ανεξάντλητο στην έρευνα αριστούργημα δεν είχε ποτέ φανταστεί πως η ανθρώπινη κατάσταση που τον απασχόλησε, και με τρόπο ανεπανάληπτο ανέλυσε μέσω της δραματικής φόρμας, δεν είχε ποτέ με οποιονδήποτε επιστημονικό τρόπο απασχολήσει καμιά μελέτη τεκμηριωμένη και ορθολογιστική κανέναν επιστήμονα ή σοφό σε οποιοδήποτε μέρος της ανθρωπότητας;