«Εντός της επόμενης δεκαετίας θα είναι διαθέσιμο το πρώτο εγκεκριμένο φαρμακευτικό σκεύασμα το οποίο θα καθυστερεί τη γήρανση στους ανθρώπους. Κι από τη στιγμή που αυτό συμβεί, θα αρχίσει ο κατακλυσμός». Αυτό δήλωσε στους «Times» ο Ερίκ Βερντέν, διευθύνων σύμβουλος ενός ινστιτούτου της Καλιφόρνια που ειδικεύεται στην έρευνα η οποία, όπως ελπίζουν οι πιο αισιόδοξοι, θα επιβραδύνει σημαντικά ή ακόμη και θα ακυρώσει τον απόλυτο και απαράβατο νόμο – πως ό,τι γεννιέται πεθαίνει.

Οσες και όσοι δε διαβάσουν το ρεπορτάζ της εφημερίδας για την «επανάσταση» που ετοιμάζεται να κάνει η επιστήμη δεν μπορεί παρά να μη φέρουν στη μνήμη τους όλες τις θεωρίες και τους μύθους που αφορούν την «αιώνια ζωή». Ορισμένοι μάλιστα ίσως ανατρέξουν συνειρμικά σε ένα βιβλίο του Οσκαρ Ουάιλντ που άφησε εποχή όταν γράφηκε, στα τέλη του 19ου αιώνα, προκαλώντας παράλληλα έντονες αντιδράσεις. Πρόκειται, βεβαίως, για «Το πορτρέτο του Ντόριαν Γκρέι», που περιγράφει τον πανέμορφο νέο ο οποίος πούλησε την ίδια την ψυχή του στον διάβολο προκειμένου να διασφαλίσει ότι δεν θα γεράσει ποτέ – για να τη δει, όμως, να γερνά μαζί με το πρόσωπο και το κορμί του στο πορτρέτο που του είχε φτιάξει ένας ξακουστός ζωγράφος της εποχής.

Το σίγουρο, σε κάθε περίπτωση, είναι ότι το «χάπι της νεότητας» δείχνει πλέον να μην αποτελεί προϊόν επιστημονικής φαντασίας, αλλά να βρίσκεται πολύ κοντά. Προκειμένου δε να συμβεί αυτό έχουν βάλει το… χέρι τους – και τα λεφτά τους – αρκετοί επιφανείς και δισεκατομμυριούχοι, οι οποίοι προφανώς χρηματοδοτούν την εν λόγω προσπάθεια όχι μόνο ή κυρίως για ανθρωπιστικούς λόγους, αλλά για ίδιον όφελος, μιας και είναι λογικό να θέλουν να έχουν πολλές ζωές για να απολαύσουν όσα κατέχουν. Ανάμεσά τους είναι ο Τζεφ Μπέζος, αφεντικό της Amazon και τρίτος πλουσιότερος άνθρωπος στον πλανήτη με βάση τη λίστα που δημοσιεύει σε ημερήσια βάση το περιοδικό «Forbes», ο συνιδρυτής της Google, Σέρτζεϊ Μπριν, καθώς και αρκετοί ακόμη.

Τι είναι τα γηρατειά;

Οπως σημειώνει το σχετικό ρεπορτάζ, «πίσω από τη σπουδή που παρατηρείται βρίσκεται μια υπόγεια αλλαγή στην προσέγγιση που υπάρχει, αντιμετωπίζοντας αυτή καθαυτή την ηλικία ως μια συνολική κατάσταση ταλαιπωρίας και όχι, όπως παραδοσιακά ίσχυε, ως ένα άθροισμα μεμονωμένων ασθενειών σαν το Αλτσχάιμερ, τον διαβήτη, τις καρδιακές παθήσεις και άλλες.

Σύμφωνα με τον Βερντέν, το 80% των ανθρώπων που φτάνουν στην ηλικία των 65 ετών εμφανίζουν τουλάχιστον μία χρόνια πάθηση που έχει άμεση σχέση με τη γήρανση, ενώ όταν συμπληρώνουν τα 70 πάσχουν από δύο. Ομως «οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει στη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών ότι αυτού του είδους οι ασθένειες οδηγούν σε εν πολλοίς κοινές βιολογικές διαδικασίες, κάτι που σημαίνει ότι εάν στοχεύσουν ένα γονίδιο το οποίο ευθύνεται για την αρθρίτιδα, την άνοια ή τον καρκίνο, θα είναι σε θέση να σκοτώσουν με έναν σμπάρο πολλά τρυγόνια».

Αυτή ακριβώς η αντίληψη έχει σταδιακά οικοδομήσει έναν κλάδο ο οποίος ονομάζεται «επιστήμη της γήρανσης», η προσέγγιση της οποίας, σύμφωνα με επιδημιολόγο του Πανεπιστημίου του Ιλινόις, θα έχει επιπτώσεις «ανάλογης έκτασης με εκείνες που είχε η εισαγωγή της έννοιας των βασικών παροχών δημόσιας υγείας στις αρχές του 20ού αιώνα ή τα αντιβιοτικά και τα εμβόλια στο μέσον του».

Πλήθος μελετών

Οι ολοένα περισσότερες δε έρευνες που διεξάγονται γεμίζουν επιστήμονες και χρηματοδότες με ακόμη περισσότερη αισιοδοξία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο επικεφαλής των ερευνών που αφορούν τη γήρανση στο Albert Einstein College of Medicine της Νέας Υόρκης, Νιρ Μπαρζιλάι, κάλεσε πέρυσι αρκετούς επιστήμονες και χρηματοδότες σε ένα ξενοδοχείο της Λισαβόνας, με έναν και μοναδικό σκοπό: Να συγκεντρώσει 70 εκατ. δολάρια για μια πενταετή έρευνα η οποία θα αφορά την αξιοποίηση της μετφορμίνης – μιας ουσίας που χρησιμοποιείται στους διαβητικούς, θεωρείται όμως ως το περισσότερα υποσχόμενο σκεύασμα για την «πολλαπλή πρόληψη παθήσεων» που σχετίζονται με τη γήρανση – και, εν τέλει, την ορίζουν.

Πάντως, μέχρι να κυκλοφορήσει το «χάπι της νεότητας» και όσοι το παίρνουν να γίνονται… Χαϊλάντερ, ο Βερντέν συνιστά σε όλους μια πιο απλή μέθοδο: Καθημερινό περπάτημα, με τουλάχιστον 5.000 βήματα.