Υπάρχουνε οι απόδημοι Ελληνες που ζούνε εκτός Ελλάδος, υπάρχουνε και οι απόδημοι Ελληνες που ζούνε εντός Ελλάδος, αλλά κατά βάθος δεν ζούνε πουθενά, είναι εκτός τόπου και χρόνου, σε ένα φαντασιακό επέκεινα, μη έχοντας καμιάν επαφή με την πραγματικότητα γύρω τους. Κι αυτό είτε γιατί αδιαφορούν για το όντως υπάρχον, για την πόλη, για τη χώρα, για τη διεθνή συγκυρία, είτε γιατί έχουνε φορέσει κάποιον ενδοεγκεφαλικό νάρθηκα, δηλαδή έχουνε ενσωματώσει κάποια ιδεοληψία, και μέσα απ’ αυτήν εσωτερικεύουν διαθλασμένη την πραγματικότητα, την αντιλαμβάνονται στρεβλά, με προκάτ νόρμες πρόσληψης. Δηλαδή, δεν καταλαβαίνουνε γρυ από το τι συμβαίνει στα πέριξ.
Αυτό δεν είναι κάτι σπάνιο, μάλλον είναι κάτι εξαιρετικά συνηθισμένο, το να βλέπει δηλαδή κάποιος μόνο εκείνα που θέλει να δει, επιλεκτικά, και να αποφεύγει όλα όσα διαψεύδουν τις εγκατεστημένες προκαταλήψεις του, όσα δεν ταιριάζουνε με την προτηγανισμένη ερμηνεία του κόσμου, μέσα από απλοϊκές ιδέες, μηχανιστικές εξεργασίες και προκρούστιες προσαρμογές. Βλέπει μόνο εκείνο που θέλει να δει, έχει υποστεί πλύση, έχει ενσωματώσει εγκάρσιο δόγμα και προβάλλει διαρκώς προς τα έξω το ένδον – δεν υπάρχει σωτηρία από ένα σημείο και πέρα. Και ο γάιδαρος μπορεί να πετάει, ή να κάνει μονόζυγο εφόσον αυτό βολεύει στην προκάτ ερμηνεία. Αυτής της εκδοχής ο ανθρωπολογικός τύπος, άσχετα αν ζει εντός χώρας, είναι στην πραγματικότητα απόδημος. Πού; Σε ποια χώρα; Κανείς δεν ξέρει.
Είναι ένας απόδημος που κενοβατεί, όπως οι άνθρωποι του σουρεαλιστή ζωγράφου Ρενέ Μαγκρίτ που περπατούνε σαν μαγεμένοι στον ουρανό κρατώντας μαύρες ομπρέλες. Και καλά ένας εσωτερικός απόδημος να είναι ένας καθημερινός άνθρωπος, χωρίς βαριές ευθύνες για τους άλλους. Αλλά όταν αυτός ο τύπος πολιτεύεται, θέλει να πολιτεύεται, τότε τι συμβαίνει; Και, εάν δεχτούμε το αυτονόητο, ότι η πολιτική ασχολείται με την πραγματικότητα και τη διαμορφώνει σε μεγάλο βαθμό, στην περίπτωση που κάποιος δεν μπορεί να αντιληφθεί το πραγματικό, τότε γιατί παιδεύεται τζάμπα σκιαμαχώντας και ταλαιπωρεί και όλους τους άλλους; Θα πεις, βίτσια είναι αυτά. Ναι, υπάρχουνε πολλά βίτσια, που δεν ξεριζώνονται ούτε με βίντσι. Και σε ουκ ολίγους εκ των βιτσιόζων έχει κολλήσει η ιδέα να ασχολούνται με την πολιτική εν ου παικτοίς. Δεν καταλαβαίνουνε τι συμβαίνει, έχουνε αυταπάτες, το δηλώνουνε δημόσια, αλλά συνεχίζουνε αμέριμνα και το ίδιο φανατικά ανακατεύονται ενεργά με την πολιτική σε ένα μη-τόπο και μη-χρόνο. Ασάλευτοι απόδημοι εντός, αλλά κατά βάθος εκτός. Μέχρι προχτές πολλοί απ’ αυτούς προέβλεπαν θριαμβική νίκη για το κόμμα τους και το πίστευαν βαθιά. Αποκλειόταν να τους μεταπείσεις. Μέχρι που ήρθε ο νταμπλάς -20%. Αλλά και πάλι δεν το πίστευαν.
Και αν ήταν απλοί οπαδοί, παραπλανημένοι από γύφτικους προλόγους και ρητορικές της κασέτας θα πεις, εντάξει. Εξαπατήθηκαν οι άνθρωποι. Σε όλους μπορεί να συμβεί, τουλάχιστον ως κάποιαν ηλικία. Αλλά όταν αυτοί είναι επικεφαλής και leaders κόμματος, καθοδηγητές και εγκέφαλοι, υποτίθεται, και βγαίνουνε δημόσια και λένε και γράφουν, όπως ο Πόλαξ και πολλοί άλλοι, ότι προηγούνται σαφώς και τουλάχιστον 5% και ότι «πάμε σε μια νέα μεταπολίτευση» και άλλα ηχηρά, με ενθουσιώδη πίστη, και μετά βγαίνει ο λογαριασμός ανάποδα, μείον 20%, τότε, γιατί συνεχίζουνε ακόμα να ασχολούνται με την πολιτική; Περίεργο. Μυστήριο είδος μαζοχισμού, αλλά και σαδισμού ταυτόχρονα – αλλά, θα ρωτήσεις, και τι δουλειά να κάνουνε πια αυτοί οι άνθρωποι; Τουλάχιστον τώρα ταλαιπωρούν μερικές ιδέες και όχι με μισθό κανδηλανάπτου.
Τα δύσκολα αρχίζουν όταν αυτοί οι οποίοι είναι εντός απόδημοι και ψηφίζουνε να μην ψηφίζουν οι κανονικοί απόδημοι Ελληνες, του εξωτερικού. Είναι διπλά εξωφρενικό διότι οι Ελληνες της διασποράς έχουνε και ενισχυμένο πατριωτισμό λόγω νοσταλγίας και βαθύτερη αίσθηση της πραγματικότητας της Ελλάδας, άσχετα αν ζούνε μακριά. Αγαπούνε την πατρίδα τους και αυτονόητα και δικαιωματικά θέλουν να ψηφίζουν για να διαμορφώνουνε την πραγματικότητά της – κάτι που συμβαίνει παντού, και αυτοδικαίως, σε όλον τον κόσμο. Ακόμα και στην αυταρχική Τουρκία, οι απόδημοι ψηφίζουνε κανονικά. Μόνο εδώ, κάποιοι δικοί μας που κόπτονται, δήθεν, για κάθε δικαίωμα, δεν θέλουνε να ψηφίζουνε οι Ελληνες της διασποράς διότι φοβούνται μήπως η ψήφος τους τούς χαλάσει το σι μπεμόλ.
Ίσως και να νιώθουν πως οι ομογενείς (οι κανονικοί, του εξωτερικού) έχουνε δει τον κόσμο, καταλαβαίνουνε, συγκρίνουνε, και αποκλείεται να φάνε σανό και ιδέες που μυρίζουν μουχλιασμένη μοκέτα. Ωραία. Αλλά δεν είναι ανήκουστο να αποφασίζει ο εκάστοτε Μπαλαούρας για το ποιοι Ελληνες θα ψηφίζουνε και ποιοι όχι; Να αρνείται στους απόδημους το πιο βασικό δικαίωμα, αν και είναι εκείνοι που, όπου και να βρίσκονται, πιέζουν και εργάζονται υπέρ της Ελλάδος; Ξεπερνάει κάθε έννοια θράσους, κάποιος πολιτικός που δεν νογάει σε ποια Ελλάδα και σε ποια Ευρώπη ζει και τι συμβαίνει γύρω του και άρα καταχρηστικά ασχολείται με την πολιτική, να αποφασίζει για δικαιώματα Ελλήνων, που οδυνηρά αγωνίζονται επί πολλά χρόνια εκτός της χώρας κι έχουν και το βαρύ τραύμα της ξενιτιάς. Υπάρχουν, λοιπόν, ακόμα, και οι θρασείς, ένδον απόδημοι που καταλαβαίνουν την πραγματικότητα με καθυστέρηση δεκαπέντε χρόνων, κι όταν επιτέλους την καταλάβουν, εκείνη έχει ήδη ξαναφύγει δεκαπέντε χρόνια μπροστά.