Η «Μασσαλιώτιδα» στην Πίνδο

14 Ιουλίου 1789. Γάλλοι επιτίθενται στις φυλακές της Βαστίλλης όπου βρίσκονται φυλακισμένοι πολιτικοί κρατούμενοι. Τις επόμενες ημέρες ο επαναστατικός στρατός των αστών χτυπάει πύργους ευγενών. Στις 27 Αυγούστου η Εθνοσυνέλευση ψηφίζει τη «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη» στο όνομα της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ισότητας και της ελευθερίας. Η Βαστίλλη περνάει στην Ιστορία ως μετωνυμία για τις επόμενες απόπειρες ανατροπής των καθεστώτων. Την απήχηση που είχε το κοσμοϊστορικό γεγονός στον ευρωπαϊκό ιστορικό χρόνο – και, προφανώς, στην προετοιμασία του ελληνικού 1821 – καταγράφει ο Πασχάλης Κιτρομηλίδης στο «Η Γαλλική Επανάσταση και η Νοτιοανατολική Ευρώπη» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), που γνώρισε ήδη την τρίτη έκδοση. Οπως επισημαίνει ο ίδιος: «Επιδίωξή μου είναι να αναπαραστήσω, στο μέτρο του δυνατού, τη λειτουργία των πολιτικών ιδεών στο κοινωνικό περιβάλλον και να ανιχνεύσω τους τρόπους της υποδοχής τους. Από αυτόν τον δρόμο οδηγήθηκα στις έννοιες της επαναστατικής νοοτροπίας, της φιλελεύθερης κριτικής και του ριζοσπαστισμού ως αναλυτικών εργαλείων, με τα οποία θέλησα να επεξεργαστώ την υποδοχή και τη λειτουργία των γαλλικών επαναστατικών ιδεών στη βαλκανική κοινωνία και τη βαλκανική σκέψη κατά την τελευταία δεκαετία του δέκατου όγδοου και την πρώτη εικοσαετία του δέκατου ένατου αιώνα».