Αλίμονο αν οι πολιτιστικοί οργανισμοί, εθνικά και κρατικά θέατρα, φεστιβάλ, διά μέσου των διευθυντών τους παρενέβαιναν στο καλλιτεχνικό προϊόν που παράγεται στους κόλπους τους. Αλίμονο αν είχαν τη δικαιοδοσία να κάνουν σχόλια και παρατηρήσεις για το περιεχόμενο των παραστάσεων, τον τρόπο που τις ανεβάζουν οι σκηνοθέτες τους ή πώς παίζουν οι ηθοποιοί. Αλίμονο αν είχαν άποψη για τις δραματουργικές διασκευές, τις σκηνικές μεταφορές ή τις μεταφράσεις. Αλίμονο αν η ελευθερία της καλλιτεχνικής δημιουργίας έβρισκε εμπόδια και σκοπέλους, οποιουδήποτε είδους «λογοκρισία» δηλαδή.

Υπάρχει υπεύθυνος; Πρέπει να υπάρχει; Για όλα όσα βλέπουμε κυρίως μέσα από τους οργανισμούς τους οποίους στηρίζουμε εμμέσως με τους φόρους που πληρώνουμε εμείς οι πολίτες, εμείς οι θεατές τους.

Ωστόσο αν θελήσουμε να ανοίξουμε τη συζήτηση περί ευθύνης – ναι ευθύνης – υπάρχουν πολλά που μπορούν να ειπωθούν για να τροφοδοτήσουν τη σκέψη μας. Το περί ευθύνης έχει όνομα, έχει ταυτότητα, έχει αποδέκτες.

Τα πρόσωπα – καλλιτέχνες και σκηνοθέτες, που καλούνται από τις κρατικές σκηνές και το φεστιβάλ για να υλοποιήσουν μια πρόταση που τους έχει ανατεθεί – αποτελούν αποκλειστική ευθύνη των επικεφαλής των οργανισμών αυτών. Η επιλογή τους βαραίνει τον εκάστοτε καλλιτεχνικό διευθυντή που αφού συζητήσει και μοιραστεί το όραμα του δημιουργού, δίνει το πράσινο φως και η παραγωγή προχωρά. Τα υπόλοιπα – το κείμενο, η σκηνοθεσία, η σύνθεση του θιάσου – περνούν στη δικαιοδοσία του συγκεκριμένου δημιουργού. Γιατί όλο αυτό το σύστημα κινείται με βάση την αρχή της πυραμίδας. Ξεκινά από ψηλά, διαχέεται, μοιράζεται και καταλήγει στο αποτέλεσμα. Στο αποτέλεσμα που θα παρακολουθήσουν οι θεατές, αυτό που θα χειροκροτήσει ή θα γιουχαΐσει το κοινό.

Δεν είναι όμως και το κοινό άμοιρο ευθυνών, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι έχει συμμετοχή στην παραγωγή του προϊόντος. Εχει όμως μερτικό μέσα από τον τρόπο που επιβραβεύει ή όχι έναν δημιουργό, από τον τρόπο που υποδέχεται μια παράσταση, που την κρίνει ή την κατακρίνει. Ευτυχώς ζούμε σε μια ελεύθερη χώρα που επιτρέπει να στήνονται παραστάσεις με κριτήριο την ανάγκη, τη γνώση, την εμπειρία, την αισθητική του δημιουργού. Και να τις παρακολουθεί το κοινό ανάλογα με τη διάθεση και την επιθυμία του.

Αλλά κρίνονται και κρινόμαστε – όλοι.