Τα διαδοχικά κύματα καύσωνα (και) στη χώρα μας δοκιμάζουν τις αντοχές των πολιτών αλλά και των τουριστών, με έμφαση στους πλέον ευάλωτους. Και ενώ ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται σε επιφυλακή, κορυφαίοι επιστήμονες περιγράφουν ένα εφιαλτικό μέλλον όπου τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα γίνουν εν ολίγοις ο κανόνας. Και τότε, όπως όλα δείχνουν, δεν θα υπάρχει επιστροφή.

«Εάν δεν ακολουθήσουμε τις υποδείξεις της συμφωνίας του Παρισιού, από το 2050 και έπειτα θα εισέλθουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή, βιώνοντας καύσωνα κάθε εβδομάδα» ήταν η προειδοποίηση που απηύθυνε ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών Χρήστος Ζερεφός, σε συνέντευξη που παραχώρησε στους «Financial Times».

Σημείωσε δε μεταξύ άλλων πως όλα τα μοντέλα που επεξεργάζεται «δυστυχώς οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα» που θέλει την ερημοποίηση μεγάλων περιοχών της χώρας τις επόμενες δεκαετίες.

Χάρτης ρίσκου θερμικής καταπόνησης από την ΕΜΥ

Εν τω μεταξύ, επιστρέφοντας στο σήμερα η επιστημονική κοινότητα αναζητά συνεχώς «εργαλεία» για την προστασία της δημόσιας υγείας από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Στο πλαίσιο αυτό, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ) προχώρησε στην έκδοση ειδικού χάρτη (Δείκτης WBGT), όπου αποτυπώνεται ανά γεωγραφική περιοχή το ρίσκο θερμικής καταπόνησης.

Μάλιστα, ο χάρτης χωρίζεται σε πέντε χρωματικές ζώνες: στις λευκές περιοχές επισημαίνεται πως η δραστηριότητα μπορεί να συνεχίζεται κανονικά, στις πράσινες η σήμανση αναφέρει «διακριτική ευχέρεια για εκπόνηση βαριάς εργασίας από μη εγκλιματισμένο προσωπικό. Οριακή τιμή δείκτη. Συχνή κατανάλωση νερού (ανά 1 ώρα)», ενώ στις κίτρινες ζώνες συστήνεται ο περιορισμός στην έντονη εργασία για μη εγκλιματισμένο προσωπικό, η αποφυγή εργασίας σε μέρη χωρίς σκίαση, συχνά διαστήματα ανάπαυσης και κατανάλωση νερού ανά 30 λεπτά.

Οι συνθήκες είναι σαφώς πιο δύσκολες στις περιοχές που είναι χρωματισμένες με κόκκινο. Σε αυτές συνιστάται αποφυγή εργασίας στο άμεσο ηλιακό φως, μεγάλα διαστήματα ανάπαυσης και κατανάλωση νερού ανά 15 λεπτά ενώ στις μαύρες η συμβουλή που ισχύει είναι «παύση κάθε εξωτερικής εργασίας σε χώρους χωρίς σκιά».

Πρόσβαση σε δροσερό

Αναλύοντας το σύστημα αυτό, οι ειδικοί της ΕΜΥ εξηγούν πως οι δείκτες δυσφορίας ή θερμικής καταπόνησης «δίνουν μια καλή εκτίμηση των συνθηκών που επικρατούν και είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι στις ευπαθείς ομάδες, όπως ηλικιωμένα άτομα, παιδιά, στους ανθρώπους με πνευμονικές παθήσεις π.χ. άσθμα, αθλητές, εργαζομένους σε εξωτερικούς χώρους και γενικά στις ομάδες ανθρώπων που επηρεάζονται άμεσα από τις περιβαλλοντικές συνθήκες».

Εν τω μεταξύ, αναλυτικές οδηγίες και μέτρα για το πώς να προφυλαχθούν οι πολίτες από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, που αναμένονται τις επόμενες ημέρες σε συνδυασμό με τις πυρκαγιές και τα υπολείμματά τους (σκόνη και στάχτες), έδωσαν οι επιστήμονες – μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Υγείας (ΕΕΔΥ), χθες από την οδό Αριστοτέλους.

Στο πλαίσιο αυτό, ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής και καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Χρήστος Χατζηχριστοδούλου επεσήμανε πως οι πολίτες που ανήκουν σε ακραίες ηλικιακές ομάδες κινδυνεύουν περισσότερο, κάνοντας λόγο για μία δύσκολη περίοδο.

«Εάν μπορούμε να τους εξυπηρετούμε αυτές τις ημέρες να το κάνουμε. Επίσης, να μην τους αφήνουμε σε κλειστό αυτοκίνητο. Οπως και τα παιδιά. Να έχουν πρόσβαση σε δροσερό, κλιματιζόμενο χώρο» πρόσθεσε με νόημα.

Κλειστά τα παράθυρα

Ειδικότερα, οι κατηγορίες που ανήκουν σε ομάδα «υψηλού κινδύνου» σύμφωνα με τους ειδικούς είναι οι ηλικιωμένοι, οι χρόνια πάσχοντες από καρδιαγγειακές παθήσεις, πνευμονοπάθειες / αναπνευστικά προβλήματα, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια και σοβαρά νευρολογικά προβλήματα. Επίσης, τα άτομα που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για τα χρόνια νοσήματά τους, όπως αντι-υπερτασικά, τα υπέρβαρα άτομα, εργαζόμενοι ή ασκούμενοι σε ζεστό περιβάλλον όπως και σε εξωτερικό χώρο αλλά και ασθενείς με οξεία νόσο.

Παρ’ όλ’ αυτά, οι αυξημένες θερμοκρασίες δοκιμάζουν τις αντοχές του οργανισμού όλων, ανεξαρτήτως ηλικίας και κατάστασης υγείας. Γι’ αυτό, απευθυνόμενος στο σύνολο του πληθυσμού, συνέστησε να κρατάμε κλειστά τα παράθυρα, να περιορίσουμε τις μετακινήσεις που δεν χρειάζονται, να αποφύγουμε την άσκηση και την έκθεση στον ήλιο. Στη λίστα με τα «μη» συμπεριλαμβάνεται επίσης η κατανάλωση φαγητών που… βαραίνουν το στομάχι αλλά και το αλκοόλ.

Ιδιαίτερη έμφαση όμως δόθηκε και στις ανάγκες των μικρότερων παιδιών και των νεογνών, ώστε να μην αφυδατωθούν. Επιπλέον, η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας στο ΕΚΠΑ Βάνα Παπαευαγγέλου επεσήμανε πως κατά τις μεσημβρινές ώρες τα παιδιά πρέπει να μένουν σε κλειστό χώρο. «Ούτε καν στη βεράντα με κατεβασμένη τέντα. Ναι στην παραλία, αλλά μέχρι τις 11 το πρωί και μετά τις 6 το απόγευμα».