Ο Μάνος στο Μάτι

Ηταν τον Αύγουστο του 2007, τότε με τις μεγάλες πυρκαγιές στην Ηλεία. Κι ήταν, νομίζω, η πρώτη φορά που παρακολουθήσαμε μια καταστροφή σε ζωντανή μετάδοση. Τα κανάλια είχαν συνεχή ροή ειδήσεων με ρεπορτάζ για την τραγωδία. Μαύρισαν οι οθόνες μας και οι ψυχές μας από τα πλάνα με τα καμένα σπίτια, τα καμένα δένδρα, τα καμένα ζώα, τους καμένους ανθρώπους. Τότε μου τηλεφώνησε ένα βράδυ, μετά τα μεσάνυχτα, ο Μάνος Ελευθερίου. Είπε το κλασικό του «Μάνος εδώ, ενοχλώ;» και όταν τον διαβεβαίωσα ότι δεν κοιμόμουν – πώς να κοιμηθώ με αυτά που έβλεπα στην τηλεόραση; – άρχισε να απαγγέλλει. Ετσι, χωρίς εισαγωγή, χωρίς να μου εξηγήσει για ποιον λόγο. «…Μάτια, χεράκια, στόματα, ιστορήστε μου / τον πόνο κάποιας ώρας, κάποιου τόπου / μάτια, χεράκια, στόματα ιστορήστε μου / τον πόνο των Πραγμάτων και του Ανθρώπου». Η φωνή του έσπαγε καθώς έλεγε του στίχους του Καρυωτάκη (τον λάτρευε για τις αναφορές του στην επαρχία), ήμουν σίγουρη ότι από τα μάτια του κυλούσαν δάκρυα. «Δεν αντέχεται αυτό» επαναλάμβανε για μια οικογένεια που, εκτός από τον πατέρα, όλα τα μέλη της είχαν καεί μέσα στο αυτοκίνητο προσπαθώντας να διαφύγουν. Και μιλούσε σαν να είχε και εκείνος ένα μερίδιο ευθύνης για το κακό. Αυτός ήταν ο Μάνος.