Οι εκλογές στην Ισπανία τελείωσαν, το αποτέλεσμά τους όμως άφησε μια περίεργη γεύση στον πολιτικό ουρανίσκο των δύο υποψήφιων πρωθυπουργών της χώρας: Ο μεν Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό δεν μπορεί να χαρεί όσο θα ήθελε τη γλύκα της πρωτιάς και της σημαντικής ανόδου του Λαϊκού Κόμματος σε ψήφους, ποσοστό και έδρες, καθώς αυτή συνοδεύεται από την πίκρα της απώλειας των 176 εδρών που θα απαιτούνταν για να κάνει κυβέρνηση με τους ακροδεξιούς συμμάχους του. Ο δε Πέδρο Σάντσεθ νιώθει ταυτόχρονα τη… δροσερή ανακούφιση που του προσφέρει η δικαίωση του ρίσκου που πήρε προκηρύσσοντας τις πρόωρες εκλογές και την καυτή πίεση των υπαναχωρήσεων τις οποίες καλείται να κάνει, κυρίως προς τους Καταλανούς και τα άλλα εθνικιστικά κόμματα, εάν θέλει να έχει ελπίδες να παραμείνει στη θέση του.

Πρακτικά, οι κάλπες έβγαλαν έναν δυσεπίλυτο γρίφο, μην επιτρέποντας για κανέναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές να καταταχθεί ξεκάθαρα στις τάξεις των νικητών ή των ηττημένων. Οπως δε σημειώνει η πλειοψηφία των αναλυτών, με βάση το σκηνικό που διαμορφώθηκε στη νέα Βουλή, τα πιθανότερα σενάρια για την επόμενη ημέρα είναι πλέον δύο – και λαμβάνοντας ως δεδομένο ότι, στη σημερινή συγκυρία, είναι εξαιρετικά δύσκολη, αν όχι απίθανη, τόσο η συγκρότηση ενός «μεγάλου συνασπισμού» όσο και η στήριξη ή ανοχή κάποιων μικρότερων κομμάτων (πλην ενδεχομένως του UPN της Ναβάρας) σε μια συγκυβέρνηση του Φεϊχό με τον ηγέτη του Vox Σαντιάγο Αμπασκάλ.

1                Παραμονή Σάντσεθ στην πρωθυπουργία

Το πρώτο αφορά την παραμονή του Σάντσεθ στην πρωθυπουργία. Για να συμβεί όμως αυτό, καθώς το άθροισμα των εδρών του σοσιαλιστικού PSOE και του αριστερού συνασπισμού Sumar φτάνει τις 53 και απέχει 23 από τον μαγικό αριθμό των 176, ο Σάντσεθ είναι αναγκασμένος να αναζητήσει τη στήριξη ή, έστω, την ανοχή του συνόλου σχεδόν των εθνικιστικών κομμάτων – από τα καταλανικά και τα βασκικά μέχρι εκείνα της Ναβάρας, της Γαλικίας και των Καναρίων Νήσων.

Σε αυτή την προσπάθεια, η οποία έχει ξεκινήσει ήδη, το μεγαλύτερο «αγκάθι» είναι το δεξιό κόμμα των καταλανών εθνικιστών, το Junts (το αριστερό ρεπουμπλικανικό ERC δήλωσε ήδη ανοιχτό σε συνεργασία), του οποίου ηγέτης παραμένει ουσιαστικά ο καταδικασμένος πρώην πρωθυπουργός της περιφέρειας και νυν ευρωβουλευτής Κάρλες Πουτζντεμόν. Με τις 7 έδρες που διασφάλισε (μία λιγότερη σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2019) ίσως είναι αυτός που κρατά το «κλειδί» για τη συγκρότηση μιας νέας κυβέρνησης Σάντσεθ – μόνο που κάτι τέτοιο κρύβει πολλές παγίδες για όλους. Κάτι που φάνηκε και χθες, με τη σύλληψη μιας άλλης ευρωβουλευτού του Junts, της Κλάρα Πονσέτι, μόλις πάτησε το πόδι της στο αεροδρόμιο της Βαρκελώνης (αν και αργότερα αφέθηκε ελεύθερη).

Η αλήθεια είναι ότι, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες και δηλώσεις, ο Πουτζντεμόν είναι διατεθειμένος να πουλήσει ακριβά το… τομάρι του, απαιτώντας σημαντικά ανταλλάγματα από τον ηγέτη των Σοσιαλιστών. Ανάμεσα στα άλλα, την αναγνώριση του δικαιώματος των Καταλανών σε διευρυμένη αυτονομία, ενδεχομένως και σε μελλοντική διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία, καθώς και την παροχή αμνηστίας σε όλους τους καταδικασμένους και φυλακισμένους συνοδοιπόρους του – μια προοπτική που ήδη προκάλεσε την αρνητική αντίδραση του πρώην ηγέτη των Σοσιαλιστών και πρωθυπουργού Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεθ Θαπατέρο, αποδεικνύοντας ότι ο Σάντσεθ θα έχει δύσκολο έργο και στο εσωτερικό του κόμματός του.

1                Προκήρυξη νέων εκλογών

Οσο για το δεύτερο σενάριο, δεν είναι άλλο από την προκήρυξη νέων εκλογών – ή την απειλή προκήρυξής τους -, κάτι που θα συμβεί εάν το μετεκλογικό παζάρι κηρυχθεί άγονο. Ισως, μάλιστα, αυτό να έχει από τώρα στο μυαλό του ο Σάντσεθ, έστω κι αν επισήμως το αποκήρυξε μιλώντας σε στελέχη του κόμματός του, διαπιστώνοντας ότι το «χαρτί» που έπαιξε έπιασε τόπο. Δεν θα είναι, άλλωστε, η πρώτη φορά που θα συμβαίνει κάτι ανάλογο – η τελευταία ήταν το 2019, έτος διεξαγωγής δύο βουλευτικών εκλογών, με διαφορά επτά μηνών ανάμεσα στις δύο αναμετρήσεις.

Οι υπέρμαχοι αυτής της άποψης θεωρούν, εκτός των άλλων, ότι εκτός από τον «μπαμπούλα» της παρουσίας του ακροδεξιού Vox σε μια κυβέρνηση με το Λαϊκό Κόμμα, το εξαιρετικό αποτέλεσμα που σημείωσε το PSOE στην Καταλονία δίνει στον ηγέτη του το δικαίωμα να βάλει «το μαχαίρι στον λαιμό» των εθνικιστών. Πράγματι, την ώρα που ERC και Junts απώλεσαν περίπου μισό εκατομμύριο ψήφους, οι Σοσιαλιστές κέρδισαν κάπου 440.000 (310.000 μόνο στην περιοχή της Βαρκελώνης) και αναδείχθηκαν πρώτη δύναμη. Ετσι, προσέρχονται στις διαπραγματεύσεις από θέση ισχύος και θα επιχειρήσουν να λεηλατήσουν τον Πουτζντεμόν και τους άλλους εθνικιστές.

Το σίγουρο είναι ότι θα χρειαστεί να περιμένουμε μερικές ακόμη ημέρες μέχρις ότου ξεδιαλύνουν οι πραγματικές προθέσεις των πρωταγωνιστών στο πολιτικό σκηνικό της Ισπανίας.

Εσωκομματική… μαχαιριά για τον Φεϊχό

Είναι γεγονός ότι οι 136 έδρες που συγκέντρωσε το Λαϊκό Κόμμα στις εκλογές της Κυριακής είναι κατά 60% σχεδόν περισσότερες από τις 89 που είχε στην απερχόμενη Βουλή. Ταυτόχρονα, όμως, απέχουν αρκετά από τις 145-150 που του έδιναν οι δημοσκοπήσεις – τις οποίες, εάν έπαιρνε, θα μπορούσε τώρα να συγκροτήσει κυβέρνηση. Αρκετοί, λοιπόν, είναι εκείνοι που δεν έκαναν προσπάθεια να κρύψουν τη δυσαρέσκειά τους για τον ηγέτη του κόμματος, κάτι που εκδηλώθηκε και στην επινίκια ομιλία του αργά το βράδυ της Κυριακής.

Συγκεκριμένα, στη συγκέντρωση που πραγματοποιήθηκε μπροστά στο αρχηγείο του κόμματος στη Μαδρίτη, όπου ο εκλεγμένος ηγέτης του ήταν στο «μπαλκόνι» συνοδευόμενος από τη σύζυγό του και άλλα κορυφαία στελέχη, δεν ακούστηκε μόνο το σύνθημα «ο Φεϊχό στο Μονκλόα (σ.σ. το κυβερνητικό μέγαρο)», αλλά και ένα ακόμη, που δεν ήταν παρά μια επευφημία προς την επικεφαλής της περιφέρειας και εσωκομματική αντίπαλό του – την Ισαμπέλ Ντίαθ Αγιούσο. Κι αυτό είναι κάτι που δείχνει, πιθανότατα, ότι η Αγιούσο τον περιμένει… στη γωνία, αναμένοντας το πρώτο του στραβοπάτημα για να τον αμφισβητήσει ανοιχτά. Ειδικά εάν δεν καταφέρει να συγκροτήσει κυβέρνηση, όπως ο ίδιος δήλωσε ότι θα επιδιώξει, παρότι οι αριθμοί δεν βγαίνουν.