Ο Καθεδρικός Ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρος υπήρξε η πρώτη και κύρια εκκλησία της Οδησσού. Η ανέγερσή του ολοκληρώθηκε το 1808, στην ιστορία του, ωστόσο, έμελλε όπως επεσήμανε χθες το Κίεβο να «καταστραφεί δύο φορές».

Η πρώτη ήταν το 1936: ο καθεδρικός ναός κατεδαφίστηκε, στο πλαίσιο των αντιθρησκευτικών εκστρατειών του Στάλιν. Ανοικοδομήθηκε όταν η Ουκρανία κέρδισε την ανεξαρτησία της από τη Μόσχα, το 1991, στο ιστορικό κέντρο της Οδησσού, τόπο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Και υπέστη εκ νέου σοβαρότατες ζημιές τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή, κατά την πολλοστή πυραυλική επίθεση που έχει πραγματοποιήσει η Ρωσία στην Οδησσό από την περασμένη Δευτέρα, όταν αποσύρθηκε από τη συμφωνία για τα σιτηρά.

Εικόνες που έφταναν χθες το απόγευμα έδειχναν δεκάδες ανθρώπους να παρακολουθούν λειτουργία μπροστά στον μισογκρεμισμένο ναό. Με τη «μεγαλύτερη δριμύτητα» καταδίκασε η UNESCO τα «βάρβαρα πλήγματα των ρωσικών δυνάμεων» στο ιστορικό κέντρο της Οδησσού.

Αυτές οι τρομακτικές καταστροφές σηματοδοτούν μια νέα κλιμάκωση της βίας κατά της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουκρανίας» κατήγγειλε. «Δεν μπορεί να υπάρξει δικαιολογία για το ρωσικό κακό» δήλωσε ο ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, υποσχόμενος «αντίποινα» – και ζητώντας περισσότερα συστήματα αεράμυνας, «για όλες τις πόλεις και τις κοινότητές μας». Για «ένα έγκλημα πολέμου που δεν θα ξεχαστεί και δεν θα συγχωρεθεί ποτέ» έκανε λόγο το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Σκοτώθηκαν δύο άμαχοι

Σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, από τη νέα ρωσική επίθεση στην Οδησσό «με 19 πυραύλους» σκοτώθηκαν δύο άμαχοι και τραυματίστηκαν ακόμα 22 άνθρωποι, ανάμεσά τους και τέσσερα παιδιά.

Σε μήνυμά του στο Telegram, ο τοπικός κυβερνήτης, Ολεχ Κίπερ, μέτρησε συνολικά 25 μνημεία τα οποία υπέστησαν ζημιές, ανάμεσά τους κατοικίες του 19ου αιώνα. «Οι Ρώσοι κατηύθυναν εσκεμμένα τους πυραύλους τους στο ιστορικό κέντρο της Οδησσού, που προστατεύεται από την UNESCO» κατήγγειλε.

Η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι, καταδίκασε σε ανακοίνωσή της την επίθεση, προσφέροντας βοήθεια για την ανοικοδόμηση του καθεδρικού ναού. «Οι ρώσοι επιτιθέμενοι καταστρέφουν αποθήκες σιτηρών, στερώντας τη τροφή από εκατομμύρια πεινασμένους ανθρώπους.

Καταστρέφουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό μας, τα ιερά του σύμβολα» τόνισε. Από την πλευρά της, η Μόσχα υποστήριξε ότι κατέστρεψε στην Οδησσό μόνο «εγκαταστάσεις όπου προετοιμάζονταν τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον της Ρωσίας» και αρνήθηκε ότι έπληξε τον ναό, υποστηρίζοντας πως αυτός επλήγη από ουκρανικό αντιαεροπορικό πύραυλο.

Ακόμα μία φριχτή νύχτα είχε ζήσει η Οδησσός την περασμένη Πέμπτη, με το Κίεβο να κατηγορεί τη Μόσχα πως έβαλε στο στόχαστρο λιμενικές υποδομές και τερματικούς σταθμούς σιτηρών προκειμένου να αποτρέψει ενδεχόμενη αναβίωση της συμφωνίας που επέτρεπε τις ουκρανικές εξαγωγές τροφίμων.

Την επομένη, η UNESCO είχε «καταδικάσει σθεναρά» τα ρωσικά αεροπορικά πλήγματα, που προκάλεσαν ζημιές σε μουσεία της πόλης. Οπως ανακοίνωσε χθες η Ατλαντική Συμμαχία, το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ουκρανίας, που συστάθηκε επισήμως στη διάρκεια της πρόσφατης νατοϊκής συνόδου κορυφής στο Βίλνιους, θα συζητήσει αυτή την εβδομάδα σε επίπεδο πρεσβευτών, έπειτα από αίτημα του Ζελένσκι, το θέμα της ασφάλειας στη Μαύρη Θάλασσα, και ειδικότερα τη λειτουργία διαδρόμου για την εξαγωγή των σιτηρών.

Πούτιν – Λουκασένκο

Στο μεταξύ, την πρώτη τους συνάντηση μετά την ανταρσία της μισθοφορικής ομάδας Wagner είχαν χθες στην Αγία Πετρούπολη ο ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, και ο λευκορώσος ομόλογός του, Αλεξάντρ Λουκασένκο, ο οποίος διαδραμάτισε μεσολαβητικό ρόλο στον τερματισμό της.

Στη διάρκεια της συνάντησης, ο Πούτιν διαβεβαίωσε τον Λουκασένκο ότι η ουκρανική αντεπίθεση, που ξεκίνησε στις αρχές Ιουνίου, «απέτυχε». Πιο συγκεκριμένα, ο Λουκασένκο δήλωσε πρώτος πως «δεν υπάρχει καμία αντεπίθεση», με τον Πούτιν να τον διακόπτει λέγοντας «Υπάρχει μία αλλά απέτυχε».

Οι δύο ηγέτες συζήτησαν αναπόφευκτα και την υπόθεση της Wagner και του ιδρυτή της, Γεβγένι Πριγκόζιν, με τον Λουκασένκο να «αστειεύεται» λέγοντας πως τα μέλη της που επέλεξαν να πάνε στη Λευκορωσία (οι άλλες δύο επιλογές ήταν να υπογράψουν σύμβαση με τον τακτικό ρωσικό στρατό ή να επιστρέψουν σπίτια τους) «έχουν αρχίσει να μας κουράζουν», καθώς «ζητούν να “πάνε δυτικά”, στη Βαρσοβία, στο Ζεσούφ». «Αλλά φυσικά, τους κρατάω στην Κεντρική Λευκορωσία, όπως συμφωνήσαμε.

Ελέγχουμε τι συμβαίνει με τη Wagner» διαβεβαίωσε ο λευκορώσος τον ρώσο δικτάτορα, προτού βγουν για να χαιρετίσουν κόσμο στην Κροστάνδη, μία πόλη σε ένα νησί απέναντι από την Αγία Πετρούπολη, βγάζοντας φωτογραφίες με τους παρευρισκομένους στην πλατεία μπροστά από τον καθεδρικό ναό.

«Η Ουκρανία έχει ήδη πάρει πίσω περίπου το 50% των εδαφών που είχαν αρχικά καταληφθεί» δήλωσε περίπου την ίδια ώρα ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν – σημειώνοντας ωστόσο πως «αυτές είναι ακόμα σχετικά οι πρώιμες ημέρες της αντεπίθεσης», πως «είναι δύσκολο» και η αντεπίθεση θα διαρκέσει αρκετούς μήνες.

Ουκρανική επίθεση με drones προκάλεσε το Σάββατο έκρηξη σε αποθήκη πυρομαχικών στην Κριμαία, αναγκάζοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγες ημέρες τις τοπικές αρχές να κλείσουν προσωρινά τη Γέφυρα της Κριμαίας – έπειτα από τις εκρήξεις που σημειώθηκαν σε αυτή την περασμένη Δευτέρα.