Δικλίδες ασφαλείας

Η συζήτηση για την ανακαίνιση των μαχητικών F-16 που ήδη διαθέτει η Τουρκία και την πώληση σε αυτήν πολλών νέων συνεχίζεται στις ΗΠΑ με κύριους πόλους ενδιαφέροντος τη Γερουσία, τον γερουσιαστή Μενέντες, τα υπουργεία Εξωτερικών και Aμυνας και, τέλος, τον ίδιο τον αμερικανό πρόεδρο. Η παραδοσιακή δυτική τοποθέτηση συνίσταται στη θέση περί της κεφαλαιώδους συμμαχικής σημασίας της Aγκυρας σε σχέση όχι μόνο με τη διαχρονική αντίπαλο Μόσχα αλλά και με τον ευρύτερο τουρκικό ορίζοντα. Αντίληψη διαμορφωμένη ιδιαίτερα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και χάριν της οποίας πολλές από τις τουρκικές «αταξίες» παραμερίζονταν από Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον συστηματικά. Με την Αγκυρα να διαμορφώνει έτσι την πεποίθηση περί της απόλυτης αναγκαιότητάς της και τη βεβαιότητα ότι ουδείς θα αποπειραθεί να τη δυσαρεστήσει. Το φόβητρο της κλίσης της προς εχθρικές πλευρές ενίσχυε ανέκαθεν τόσο την τάση θωπειών προς αποφυγήν ενδεχόμενης αποσκίρτησής της όσο και τον τουρκικό εθνικιστικό εγωισμό. Με την πάροδο των ετών η Τουρκία ενισχύθηκε αμυντικά με την προμήθεια πολεμικού υλικού από συμμάχους και μη όπως και με την ανάπτυξη της πολεμικής της βιομηχανίας, η οποία σήμερα πραγματοποιεί σημαντικές εξαγωγές. Μια εξέλιξη που δίνει στον τούρκο πρόεδρο τη δυνατότητα να κάνει λόγο για τουρκική στρατηγική αυτονομία στο προβλεπτό μέλλον. Στο διάστημα της αύξησης του πολεμικού εξοπλισμού της και της εξέλιξης της πολεμικής της βιομηχανίας, η Αγκυρα παρουσίασε κατά καιρούς σημεία αποστασιοποίησης από τη Δύση με χαρακτηριστική τη στάση της στον πόλεμο του Ιράκ το 2003 αλλά και την προμήθεια των ρωσικών συστοιχιών S-400. Με αποτέλεσμα η Δύση να δείξει δυσαρέσκεια τόσο με κινήσεις όπως η λεγόμενη «παράκαμψη του Βοσπόρου» μέσω του άξονα βορείως της Αλεξανδρούπολης όσο και με τη μείωση του αμερικανικού ενδιαφέροντος για τη βάση του Ιντζιρλίκ. Ηρκεσε όμως η πολιτική πιρουέτα Ερντογάν της αποδοχής της σουηδικής ένταξης στο ΝΑΤΟ για να αλλάξουν οι διαθέσεις έναντι της Αγκυρας, με την προμήθεια στην Τουρκία των αμερικανικών F-16 να βρίσκεται πλέον προ των θυρών.