Στο Μέγαρο Μαξίμου έχει στηθεί ένα μίνι νεοδημοκρατικό στρατηγείο που σχεδιάζει να βάψει μπλε τον χάρτη των 13 περιφερειών από την πρώτη κιόλας Κυριακή τον Οκτώβριο.

Στην Κουμουνδούρου αναζήτησαν για πολύ καιρό, απεγνωσμένα, έναν υποψήφιο δήμαρχο Αθηναίων ικανό να κοντράρει τον κάτοχο του θώκου της Κοτζιά, ώστε να δείξουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να κάνει το comeback.

Η Χαριλάου Τρικούπη ποντάρει στον πασοκικό μηχανισμό ανά την επικράτεια, ο οποίος παρέμεινε ισχυρός ακόμη και στα πέτρινα χρόνια του κόμματος, προκειμένου να γράψει ένα καλό σκορ στις αυτοδιοικητικές και να λανσαριστεί ως εν δυνάμει αξιωματική αντιπολίτευση.

Και στα τρία κόμματα που συγκέντρωσαν το 70,23% των ψήφων την 25η Ιουνίου, όλοι συμφωνούν ότι παρά τη χρονική τους εγγύτητα στις πρόσφατες εθνικές, οι επικείμενες τοπικές εκλογές προσφέρονται για την παραγωγή χρήσιμων συμβολισμών.

Η υπόθεση εργασίας δεν είναι άστοχη.

Εξάλλου, δημοτικές και περιφερειακές – παλαιότερα νομαρχιακές – κάλπες είθισται να λειτουργούν σαν αξιόπιστος δείκτης των τάσεων που επικρατούν στην κοινή γνώμη. Ψηφίζοντας, δηλαδή, σ’ αυτές, οι ψηφοφόροι στέλνουν τα δικά τους μηνύματα προς τα κόμματα, τα οποία οι κομματικές έδρες συχνά εκλαμβάνουν σαν οιωνούς για το μέλλον τους. Μια σύντομη ιστορική αναδρομή το αποδεικνύει.

1986, χτύπησαν τα πρώτα καμπανάκια

Η παράδοση που θέλει τις αυτοδιοικητικές εκλογές να λειτουργούν σαν τις περίφημες αμερικανικές ενδιάμεσες ξεκίνησε το μακρινό 1986.

Τότε, ο πράσινος ήλιος έλαμπε ακόμη δυνατά – έναν χρόνο πριν, άλλωστε, το κόμμα του Ανδρέα Παπανδρέου είχε πιάσει 45,82% στις εθνικές, ενώ ο ίδιος είχε κατορθώσει να απομακρύνει τον Κωνσταντίνο Καραμανλή από την προεδρία της Δημοκρατίας.

Ωστόσο, το σταθεροποιητικό πρόγραμμα του Κώστα Σημίτη προκαλούσε ρωγμές στο προφίλ του κοινωνικού ΠΑΣΟΚ. Οι κεντροαριστεροί πήραν 143 δήμους και τις περισσότερες πρωτεύουσες νομών αλλά η ΝΔ κέρδισε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Πειραιά.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, επιλέγοντας να δώσει πολιτικό χαρακτήρα στην τοπική αναμέτρηση, είχε κατεβάσει τους Μιλτιάδη Εβερτ, Σωτήρη Κούβελα και Ανδρέα Ανδριανόπουλο αντίστοιχα. Ετσι, στα μέσα εκείνου του Οκτωβρίου, για πρώτη φορά από το 1981, στη Χαριλάου Τρικούπη άκουσαν προειδοποιητικά καμπανάκια να χτυπούν.

2006, η Αθήνα φτιάχνει την καριέρα του Τσίπρα

Το σλόγκαν της προεκλογικής καμπάνιας του 32χρονου αριστερού υποψηφίου για τη δημαρχία της Αθήνας ήταν «μπαίνουμε στο παιχνίδι». Ο Αλέκος Αλαβάνος το 2006 αγνόησε τα θέλω του Συνασπισμού κι αντί για τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη κατέβασε τον πιτσιρικά, για τα δεδομένα της εποχής, Αλέξη Τσίπρα.

Εκείνος, αν και στηριζόμενος από ένα κόμμα του 4%, συγκέντρωσε 10,51%, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση πίσω από πολύ πιο αναγνωρίσιμους παίκτες. Μπορεί να μην πήρε το κλειδί της πρωτεύουσας, όμως έτσι άνοιξε τις πόρτες για την ηγεσία του κόμματός του μετά από μία διετία και το Μαξίμου εννιά χρόνια αργότερα. Γιατί η μάχη της Αθήνας αλλάζει συχνά τους όρους του παιχνιδιού.

2010, η τελευταία φορά που το πράσινο επικρατεί

Όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης ζητούν από το εκλογικό σώμα να καταψηφίσει τους υποψηφίους που στηρίζει το ΠΑΣΟΚ. Η περίσταση, λένε, ευνοεί μια ηχηρή διαμαρτυρία του λαού κατά του Μνημονίου.

Ο Γιώργος Παπανδρέου απαντά ότι αν το κόμμα του υποστεί βαριά ήττα στις πρώτες αυτοδιοικητικές μετά τη μεταρρύθμιση του Καλλικράτη, θα προκηρύξει πρόωρες. Τελικά, παρά τις προβλέψεις των αντιπολιτευόμενων κομματικών εδρών, το πράσινο κυριαρχεί στον εκλογικό χάρτη. Κάποιοι ερμηνεύουν το αποτέλεσμα ψυχολογικά – ήταν πολύ νωρίς για να εκδηλωθεί το σύνδρομο του κοψοχέρη, υποστήριξαν. Άλλοι διάβασαν τη λαϊκή ετυμηγορία σαν την τελευταία ευκαιρία στο μέχρι τότε κραταιό Κίνημα. Η μια εξήγηση δεν αναιρούσε την άλλη, βέβαια.

2014, ο ΣΥΡΙΖΑ όντως έρχεται

Στο σκορ δεν φάνηκε. Η ΝΔ κέρδισε 6 περιφέρειες κι ο ΣΥΡΙΖΑ μόλις 2 – οι υπόλοιπες είχαν λευκό χρώμα, μια και ανέδειξαν ανεξάρτητους υποψηφίους.

Παρ’ όλ’ αυτά, από τις αυτοδιοικητικές του 2014 έχει μείνει ένα πλάνο: της Ρένας Δούρου να πανηγυρίζει την εκλογή της ως μικρής πρωθυπουργού της Αττικής, προστάζοντας τους υπόλοιπους να κάνουν «ένα βήμα πίσω».

Έχει μείνει επειδή η «κατάκτηση» της συγκεκριμένης περιφέρειας επιβεβαίωσε αυτό που όλοι ψυχανεμίζονταν από το 2012 κι έπειτα. Πως ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται. Φυσικά έπαιξε ρόλο κι η αριστερή νίκη στις ευρωεκλογές που διεξήχθησαν μαζί με τον δεύτερο γύρο των τοπικών.

Η Κουμουνδούρου πόνταρε στο μότο «τρεις κάλπες, μια επιλογή» κι έτσι κατόρθωσε να εκπέμψει την εικόνα του κόμματος που μόνο προς τα πάνω γίνεται να πάει.

2019, η αρχή της γαλάζιας κυριαρχίας

Την πρώτη Κυριακή των περιφερειακών και δημοτικών στήθηκαν και ευρωκάλπες. Το αποτέλεσμα και των τριών ήταν συντριπτικό.

Τόσο που ο Αλέξης Τσίπρας πριν καν ολοκληρωθεί ο δεύτερος γύρος ανακοίνωσε πως θα ζητήσει από τον ΠτΔ να προκηρυχθούν εθνικές εκλογές. «Για να είναι τελικά ο ελληνικός λαός αυτός και μόνο αυτός που θα πάρει την οριστική απόφαση». Η ΝΔ κέρδισε 12 από τις 13 περιφέρειες – ενώ είχε αναδειχθεί πρώτο κόμμα στις ευρωεκλογές με σχεδόν 10 μονάδες διαφορά. Η λαϊκή ετυμηγορία του Ιουλίου επιβεβαίωσε ότι οι βουλές της κοινής γνώμης είχαν όντως αλλάξει.