Σε μια έρευνα που έκανα προσφάτως θέτοντας την ερώτηση «ποια είναι η πρώτη ταινία που σας έρχεται στο μυαλό σχετική με το νερό», εντύπωση μου προκάλεσε ότι αρκετός κόσμος ανέφερε την ταινία «Οσο υπάρχουν άνθρωποι», όπως καθιερώθηκε η ταινία «Από εδώ ως την αιωνιότητα». Εντύπωση διότι η ταινία που σκηνοθέτησε ο Φρεντ Τσίνεμαν είναι σήμερα 70 ετών, παραγωγής 1953. Αλλά ο λόγος που πολύς κόσμος την θυμάται, φυσικά, είναι ένας, και το νερό παίζει πράγματι ρόλο.

Επί σειρά ετών το πιο χαρακτηριστικό (μα και πιο τολμηρό) φιλί του κινηματογράφου θεωρούνταν εκείνο που μοιράστηκε ο Μπαρτ Λάνκαστερ με την Ντέμπορα Κερ μέσα στα νερά μιας χαβανέζικης παραλίας. Οι δύο ηθοποιοί κυριολεκτικά έγραψαν κινηματογραφική ιστορία, παστωμένοι με άμμο και πλημμυρισμένοι από τα κύματα της Χαβάης (και τα… σάλια τους). Ηταν τόσο μεγάλη η αίσθηση που είχε κάνει αυτό το φιλί που δυο χρονιές αργότερα μια ελληνική ταινία που είχε διεθνή καριέρα με παρουσία και στο φεστιβάλ των Καννών, η «Στέλλα» του Μιχάλη Κακογιάννη, περιείχε μια παρόμοια εικόνα υγρού φιλιού σε παραλία ανάμεσα στη Μελίνα Μερκούρη και τον Γιώργο Φούντα.

Η επίθεση στο Περλ Χάρμπορ

Σκηνικό στην ταινία «Οσο υπάρχουν άνθρωποι» όσο και στο αναγνωρισμένο μυθιστόρημα του Τζέιμς Τζόουνς (συγγραφέα και του μυθιστορήματος «Η λεπτή κόκκινη γραμμή»), είναι οι αμερικανικοί στρατώνες Σκόφιλντ στη Χονολουλού της Χαβάης, στις άτονες μέρες πριν από την επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ: ο λοχίας Γουόρντεν (Λάνκαστερ) που συνάπτει ερωτική σχέση με τη σύζυγο (Κερ) του διοικητή του.

Ο στρατιώτης Ρόμπερτ Ε. Λι Προύιτ (Μοντγκόμερι Κλιφτ), ένας μοναχικός άντρας που ζει σύμφωνα με τον δικό του κώδικα ηθικής και επικοινωνεί καλύτερα με το τρομπόνι του παρά με τις λέξεις. Ο καλύτερος φίλος του, ο Μάτζιο (Φρανκ Σινάτρα), ο οποίος έχει γίνει στόχος δίωξης από τον σαδιστή λοχία Φάτσο Τζάντσον (Ερνεστ Μποργκνάιν). Τέλος, η Αλμα Λορίν (Ντόνα Ριντ), μια «οικοδέσποινα» στο ονομαζόμενο πορνείο The New Congress Club της Χονολουλού.

Στην πραγματικότητα το «Οσο υπάρχουν άνθρωποι» είναι ένα μελόδραμα που έχει στο επίκεντρο τις φιλοδοξίες και τις απογοητεύσεις όλων αυτών των ανθρώπων. Μοιρασμένη με ισορροπία από τον Τσίνεμαν, αυτά τα επεισόδια σου φέρνουν στον νου soap opera ντυμένη στα χακί. Ωστόσο, οι μελοδραματικές χαρές και τα μικρά και μεγάλα βάσανά τους θα διακοπούν απότομα μετά το Μεγάλο Γεγονός, την ιαπωνική επίθεση το πρωί της 7ης Δεκεμβρίου.

Τότε η ταινία αλλάζει εντελώς χαρακτήρα και ύφος και μετατρέπεται σε σημαιοφόρο της αμερικανικής στρατιωτικής ανδρείας με την περίφημη σκηνή της κατάρριψης ενός αεροπλάνου από το μυδραλιοβόλο του λοχία Γουόρντεν. Οι σκηνές της επίθεσης είναι εντυπωσιακές για την εποχή της ταινίας αλλά δεν μπορούν φυσικά να συγκριθούν με τον όλεθρο που αποτύπωσε στη δική του ταινία, το «Περλ Χάρμπορ», κάτι λιγότερο από μισό αιώνα αργότερα ο Μάικλ Μπέι.

Εσωσε τον Σινάτρα

Μια αφέλεια τη νιώθεις βλέποντας σήμερα ξανά το «Οσο υπάρχουν άνθρωποι», όμως στην εποχή α’ προβολής της ταινίας στις αίθουσες, λιγότερο από δέκα χρόνια μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το αμερικανικό κοινό είχε ανάγκη να δει τον «αμερικανό ήρωα» να διαπρέπει, ή έτσι τουλάχιστον το είχε σκεφτεί το Χόλιγουντ.

Και το Χόλιγουντ δεν έκανε λάθος. Το «Οσο υπάρχουν άνθρωποι» έκανε θραύση τόσο στα ταμεία όσο και στα βραβεία κερδίζοντας οκτώ Όσκαρ, μεταξύ των οποίων τα καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας, καλύτερου διασκευασμένου σεναρίου και καλύτερων β΄ρόλων για τους Σινάτρα και Ριντ.

Η Ριντ δεν είχε την καριέρα που κανείς θα περίμενε μετά από ένα Οσκαρ, όμως ο Σινάτρα χρειαζόταν το βραβείο για να σώσει την καριέρα του που τότε βρισκόταν σε μεγάλη κρίση και που μετά το Οσκαρ και πάλι αναβίωσε.