Η Ιταλία αποφάσισε να επιβάλει έκτακτο εφάπαξ φόρο 40% σε επιπλέον κέρδη τραπεζών της χώρας για το 2023 προκαλώντας πιέσεις στο χρηματιστήριο και απώλειες 10 δισ. ευρώ από την κεφαλαιοποίηση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ματέο Σαλβίνι ανακοίνωσε τον έξτρα φόρο ως μέρος ευρύτερου διατάγματος για οικονομικά μέτρα που εγκρίθηκε σε συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Αναλυτές της Citi που μίλησαν στο Bloomberg εκτιμούν ότι θα πλήξει το 19% από τα κέρδη των τραπεζών της Ιταλίας. Τα έσοδα από τον έκτακτο αυτό φόρο θα χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν τους κατόχους στεγαστικών δανείων και να οδηγήσουν σε μείωση άλλων φόρων, είπε επίσης ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ιταλίας.

Η εισφορά στοχεύει στα υψηλότερα κέρδη που είχαν οι τράπεζες από δανειολήπτες – νοικοκυριά κι επιχειρήσεις – μετά τις αυξήσεις επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σύμφωνα με πηγές του διεθνούς ειδησεογραφικού πρακτορείου που δεν κατονομάζονται. Η κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι δεν έχει ακόμη ανακοινώσει λεπτομέρειες ή το ίδιο κείμενο του διατάγματος για τον έξτρα φόρο που θα μπορούσε να κοστίσει στις τράπεζες περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις.

Η απροσδόκητη κίνηση έγινε κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου της Μελόνι πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές. Η Ρώμη έχει κατηγορήσει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για τις αποφάσεις για τις αυξήσεις στα επιτόκια. «Λέγαμε εδώ και μήνες ότι η ΕΚΤ έκανε λάθος να αυξήσει τα επιτόκια και αυτό είναι μια αναπόφευκτη συνέπεια», δήλωσε στην «Corriere della Sera» ο Αντόνιο Ταγιάνι που είναι κι αυτός επίσης αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.

Τα κέρδη των ιταλικών τραπεζών αυξήθηκαν σημαντικά το πρώτο εξάμηνο, καθώς η αύξηση των επιτοκίων αύξησε τα έσοδα από δανεισμό. Τον περασμένο μήνα, η Intesa Sanpaolo SpA και η UniCredit αναθεώρησαν προς τα πάνω τις προβλέψεις για κερδοφορία στο σύνολο του έτους για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, λόγω της ταχείας σύσφιγξης της νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Επίσης η Μελόνι χρησιμοποίησε την τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου για το καλοκαίρι προκειμένου να δώσει στην κυβέρνηση πρόσθετες εξουσίες να ελέγχει εξελίξεις σε τεχνητή νοημοσύνη, ημιαγωγούς, κυβερνοασφάλεια, αεροδιαστημική και ενέργεια.

3 δισ. ευρώ

Τίποτε τώρα δεν αποκλείει να επιβληθεί τέτοιος φόρος και άλλες χρονιές, παρά τις διαβεβαιώσεις της Ρώμης για το αντίθετο. Πληροφορίες του Reuters ανέφεραν ότι ο φόρος 40% επιβάλλεται επειδή η ετήσια αύξηση των καθαρών εσόδων των τραπεζών από τόκους – το ποσό που κερδίζουν οι τράπεζες από τον δανεισμό μείον αυτό που πληρώνουν στους καταθέτες – ξεπέρασε το 3% το 2022 και το 6% το 2023. Η κυβέρνηση θέλει να συγκεντρώσει κάτι λιγότερο από 3 δισεκατομμύρια ευρώ από τον φόρο αυτό, ανέφερε πηγή στο Reuters.

Η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι η νέα εισφορά, η οποία απηχεί παρόμοιους φόρους στην Ισπανία και την Ουγγαρία, θα εφαρμοστεί μόνο το 2023. Το χρηματιστήριο του Μιλάνου είχε άλλη άποψη. Οι μετοχές των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της Ιταλίας, των Intesa Sanpaolo και UniCredit, υποχωρούσαν περισσότερο από 5% στις πρωινές συναλλαγές. Με την υποχώρηση μετοχών τραπεζών όπως αυτών των Bper Banca, Banco BPM και Banca Monte dei Paschi di Siena χάθηκαν περίπου 10 δισ. ευρώ σε χρηματιστηριακή αξία καθώς όπως πολλοί άλλοι φόροι που παρουσιάζονται ως εφάπαξ τελικά μπορεί να ήλθαν για να μείνουν.

Το κόστος ασφάλισης έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας για τις ιταλικές τράπεζες αυξήθηκε χθες μετά την ανακοίνωση του μέτρου. Τα συμβόλαια ασφάλισης έναντι πιστωτικής αθέτησης για την Intesa και την UniCredit αυξήθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από τις 11 Ιουλίου, σύμφωνα με την S&P Global Market Intelligence.