Πρόκειται για μια από τις πιο μαύρες σελίδες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Χιλιάδες ουκρανοί πολίτες βρίσκονται σε μυστικές ρωσικές φυλακές χωρίς να τους έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, χωρίς δικαιώματα και χωρίς κάποιος να γνωρίζει πού είναι. Μια κατάσταση που αντίκειται πλήρως στο διεθνές δίκαιο.
Ενας από αυτούς τους κρατουμένους ονομάζεται Ιγκόρ Στρεμπλέφσκι, γράφει η «El Pais».
Η ιστορία του, την οποία αφηγείται ο γιος του Ρομάν, είναι συγκλονιστική. Ο 62χρονος Ιγκόρ ζούσε στο Χοστομέλ με τη σύζυγό του Λουντμίλα, περίπου 30 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Κιέβου. Εκεί μπήκαν τα ρωσικά στρατεύματα στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Σχεδόν έναν μήνα αργότερα, στις 22 Μαρτίου, ένας όλμος τραυμάτισε τη Λουντμίλα ενώ βρισκόταν στην κουζίνα. Προσπάθησε να πείσει ρώσους στρατιώτες να τον βοηθήσουν να τη μεταφέρει σε νοσοκομείο με θωρακισμένο αυτοκίνητο. Εκεί ξεκίνησε η σύλληψή του.
Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, ο Ρομάν είδε ξανά μια εικόνα του. Εμφανίστηκε με ξυρισμένα μαλλιά σε μια ανεπίσημη ρωσική ιστοσελίδα που ανέφερε την αιχμαλωσία του.
Εως και 20.000 άμαχοι
Το Κέντρο Πολιτικών Ελευθεριών (CLC), το οποίο βραβεύτηκε πέρυσι με το Νομπέλ Ειρήνης, μπόρεσε να τεκμηριώσει τη φυλάκιση 4.000 ουκρανών αμάχων που φυλακίστηκαν από την έναρξη της ρωσικής επίθεσης στις ρωσικές φυλακές. Εκτιμούν ότι ο αριθμός μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος.
Ο ουκρανός επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ντμίτρο Λούμπινετς, ανεβάζει τον αριθμό αυτόν σε 20.000.
Ολα ξεκινούν με τη σύλληψη κάποιου ουκρανού πολίτη από τις ρωσικές δυνάμεις κατοχής. Συχνά κατηγορείται ότι θέτει σε κίνδυνο τις στρατιωτικές επιχειρήσεις των Ρώσων. Τον στέλνουν σε κέντρο κράτησης όπου τον υποβάλλουν σε ανάκριση. Από εκεί μεταφέρεται σε ρωσική φυλακή, συνήθως μέσω της γειτονικής Λευκορωσίας. Και μετά τον ξεχνούν.
Η πρώτη μεγάλη δυσκολία για τις οικογένειες των κρατουμένων είναι να μάθουν αν είναι ζωντανοί και πού κρατούνται.
Ο Ρομάν δοκίμασε τα πάντα από τότε που σταμάτησε να επικοινωνεί με τον πατέρα του.
Οπως του είχε περιγράψει, «οι ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν όσους έβλεπαν με κινητά τηλέφωνα».
Επικοινώνησε με τους γείτονες, με εθελοντές από τον δήμο. Εψαξε στα δίκτυα, ανέφερε την εξαφάνιση του πατέρα του στις υπηρεσίες έρευνας, τις ΜΚΟ και την αστυνομία.
Του πήρε 10 ημέρες για να ανασυνθέσει όσα συνέβησαν, ότι ο πατέρας του προσπάθησε να βοηθήσει τη σύζυγό του, ότι χώρισαν όταν εκείνη τραυματίστηκε σοβαρά και δεν είδαν ποτέ ξανά ο ένας τον άλλον.
Εχουν μεταφερθεί αλλού
Επί εβδομάδες συνέχιζε να ρωτάει. Κάποιος που κρατούνταν με τον πατέρα του και αφέθηκε ελεύθερος επικοινώνησε μαζί του.
Του είπε ότι τον είχε συναντήσει σε ρωσική φυλακή στο Μπριάνσκ, περίπου 380 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Μόσχας. Τώρα πια δεν ξέρουν πού βρίσκεται, καθώς πολλοί από τους κρατουμένους έχουν μεταφερθεί αλλού.
Η ουκρανική κυβέρνηση εργάζεται μέσω του Συντονιστικού Κέντρου για τη Μεταχείριση Αιχμαλώτων Πολέμου, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Κιρίλο Μπουντάνοφ, επικεφαλής της Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.
Επειτα από πιέσεις καταφέρνει την απελευθέρωση κάποιων κρατουμένων.
Πρόσφατα αφέθηκαν ελεύθεροι 22 Ουκρανοί – ήταν στρατιωτικοί και επωφελήθηκαν από ανταλλαγή αιχμαλώτων με τη Ρωσία. Στο έργο αυτό συμβάλλει σημαντικά και ο Ερυθρός Σταυρός.
Τον Νοέμβριο του 2022 ο Ρομάν έλαβε τελικά μια επιστολή από το ρωσικό υπουργείο Εσωτερικών που τον ενημέρωνε ότι ο πατέρας του ήταν υπό κράτηση.
«Μου λένε» περιγράφει «ότι ο πατέρας μου κρατείται επειδή αντιστάθηκε στην ειδική επιχείρηση, ότι βρίσκεται σε ρωσικό έδαφος και ότι η υγεία του είναι ικανοποιητική».
Ο Ρομάν δεν πείθεται για αυτό, επειδή ο πατέρας του είχε καρδιακά προβλήματα και μπορεί να επαναληφθούν, ιδιαίτερα υπό αυτές τις συνθήκες.