Με έκπληξη αλλά και ικανοποίηση παρατηρούν οι έλληνες φορολογούμενοι τις τελευταίες εβδομάδες τον φοροελεγκτικό μηχανισμό να κάνει ξανά φέτος το καλοκαίρι τη δουλειά του. Να ελέγχει και να τιμωρούνται οι παραβάτες με την εσχάτη των ποινών για τουριστικές επιχειρήσεις: με προσωρινό κλείσιμο στις πιο σημαντικά εμπορικά μέρες, που είναι αυτές κοντά στον Δεκαπενταύγουστο. Αυτό συνέβη όχι μόνο στα φανταχτερά εξόχως τουριστικά νησιά, όπως η Μύκονος, αλλά και σε άλλα λιγότερο «εμπορικά» τη θερινή περίοδο.

Ηταν εντυπωσιακό σε ένα κατάμεστο από παραθεριστές νησί να βλέπεις το βασικό παγωτατζίδικο κλειστό, το ίδιο δε να ισχύει και για το βαφλάδικο ή το πιο δημοφιλές beach bar. Οσοι την «έπαθαν» φέτος – και ήταν πολλοί – είναι σίγουρο ότι θα μάθουν για του χρόνου. Ειδικά όταν είδαν τους ανταγωνιστές τους να επωφελούνται από τη δική τους απληστία. Σε κάθε περίπτωση, είχαν να το δουν αυτό το σκηνικό οι φορολογούμενοι να συμβαίνει από πριν από τις καραντίνες της πανδημίας. Εκτοτε λες και είχε σταματήσει ο φοροελεγκτικός χρόνος στο τέλος του χειμώνα του 2020.

Προφανώς στις δυστοπικές μέρες της πανδημίας δεν περίμενε κανείς να γίνονται έλεγχοι. Ούτε καν στα μεσοδιαστήματα που επιτρεπόταν το υπό αυστηρούς όρους άνοιγμα των επιχειρήσεων. Οταν όμως πέρασαν όλα και θα περίμενε κανείς ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα επέστρεφε η κανονικότητα και στους φορολογικούς ελέγχους, αυτό έγινε σε πολύ μικρότερο βαθμό. Σίγουρα αναντίστοιχο της τεράστιας φορολογητέας ύλης που δημιούργησε το «ξέσπασμα» κατανάλωσης που ακολούθησε την πανδημία. Το ερώτημα είναι τι συνέβη. Γιατί επιτρέψαμε να φαίνεται ότι έχουν πάρει το πάνω χέρι οι φοροφυγάδες; Τι μεσολάβησε και επέστρεψαν οι φανεροί στο πλατύ κοινό έλεγχοι της Εφορίας;

Η αλήθεια είναι ότι οι έλεγχοι δεν σταμάτησαν ποτέ. Απλά για διάφορους λόγους δεν γίνονταν διά ζώσης από τα ελεγκτικά κλιμάκια. Σίγουρα όχι στον βαθμό που γίνονταν πριν από την πανδημία. Πολλοί συμπεριλαμβάνουν στις αιτίες αυτής της τάσης και την πολιτική συγκυρία. Το τελευταίο αποδεικνύεται και από την αλλαγή στην ένταση των ελέγχων που παρατηρήθηκε μετά τις εκλογές. Είναι λογικό να εικάσει κάποιος ότι πριν από τις εκλογές οι έλεγχοι είχαν παγώσει και όταν επανήλθε ισχυρή η πολιτική βούληση, τότε αυτοί ξεπάγωσαν. Αλλά αυτό από μόνο του είναι ένα τεράστιο πρόβλημα, ειδικά όταν η οικονομία χάνει τεράστια ποσά από τη φοροδιαφυγή.

Το όλο σκηνικό επίσης αδικούσε τις προσπάθειες και τη σκληρή δουλειά που έχει επιδείξει ο επικεφαλής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργος Πιτσιλής. Υπό αντίξοες συνθήκες, με μια δημοσιοϋπαλληλία συχνά αντιδραστική, με προσωπικό πολύ λιγότερο από τις βασικές της ανάγκες και μια πολιτική τάξη που δεν θέλει να ταράζεται το εκλογικό σώμα, η ΑΑΔΕ φαινόταν σαν να ανέμενε ένα σήμα ώστε να αξιοποιήσει όλα τα νέα εργαλεία που πλέον διαθέτει. Και πλέον αυτά είναι πολλά. Και αυτή είναι έτοιμη να το κάνει. Το θέμα είναι να συνεχίσουν να την αφήνουν. Και για να συμβεί αυτό, ειδικά στην Ελλάδα, χρειάζεται απαραιτήτως να υπάρχει και πολιτική βούληση…