Διαστρεβλωμένη πραγματικότητα

Πριν από λίγες μέρες, στις 16 Ιουλίου 2023, άφησε την τελευταία του πνοή ο φιλόσοφος Harry Frankfurt, διακεκριμένος για την εργασία του στην ηθική φιλοσοφία και την ελεύθερη βούληση. Στο ευρύτερο κοινό είναι γνωστός για το ευπώλητο έργο του «On bullshit», που θα μπορούσε να αποδοθεί στα ελληνικά ως «σχετικά με τις ταυροκουράδες». Οι «ταυροκουράδες» (αμερικανική έκφραση) ή, εφεξής, «μπουρδολογίες» αναφέρονται στην ενσυνείδητη χειραγώγηση του κοινού και την ταυτόχρονη έλλειψη σεβασμού στην αλήθεια. Ο Frankfurt θεωρούσε ότι πρόκειται για μια αρκετά πιο ύπουλη μορφή επικοινωνίας εν συγκρίσει με το ψέμα. Ενώ το ψέμα αποβλέπει στην απόκρυψη της αλήθειας και ως εκ τούτου αποδίδει έμμεσα σεβασμό σε αυτή, η μπουρδολογία αποβλέπει πρωτίστως στη διαχείριση εντυπώσεων εκ μέρους του μπουρδολόγου. Το πιο ανησυχητικό γεγονός είναι ότι οι μπουρδολογίες είναι κατασκευασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να μην πλήττονται στον πυρήνα τους από επιμέρους αποκαλύψεις ψεύδους. Αλλωστε δεν είναι πάντα ψευδείς, ή έστω πλήρως ψευδείς. Ο μπουρδολόγος θα χρησιμοποιήσει εξίσου το ψεύδος ή την αλήθεια, αρκεί να υπηρετούν τον επιδιωκόμενο σκοπό.