Πέραν των κινδύνων που ελλοχεύουν στη διαδικασία παρασκευής της εξαϋδροκανναβινόλης (HHC), σημαντική είναι και η πιθανώς αρνητική επίδρασή της στους καταναλωτές, εξαιτίας της ψυχοτρόπου δράσης της. «Για την εξαϋδροκανναβινόλη ισχύει ό,τι και για τα υπόλοιπα κανναβινοειδή», λέει ο παθολόγος-φαρμακολόγος Αναστάσιος Σπαντιδέας, εξηγώντας ότι μπορεί να προκαλέσει ζαλάδες, λιποθυμίες, αποσυντονισμό, σύγχυση, ενώ από μεγάλες δόσεις κανναβινοειδών έχουν καταγραφεί ακόμα και θάνατοι. «Σε ό,τι αφορά την αλλοίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας, η HHC είναι το ίδιο επικίνδυνη με την THC», υπογραμμίζει και ο υπεύθυνος του Τομέα Ερευνών του ΚΕΘΕΑ Γεράσιμος Παπαναστασάτος, τονίζοντας ότι τα προϊόντα που προέρχονται από τη διαδικασία της υδρογόνωσης εισέρχονται στους νευροδιαβιβαστές με μεγαλύτερη ευκολία, και ως εκ τούτου η HHC έχει καλύτερη διείσδυση από την THC (τετραϋδροκανναβινόλη) στον εγκεφαλικό ιστό. Πάντως, ο ίδιος ξεκαθαρίζει ότι η κάνναβη έχει μικρές πιθανότητες να οδηγήσει σε εθισμό, ενώ σοβαρότερες παρενέργειες παρατηρούνται σε περιπτώσεις που υπάρχει κάποια ψυχιατρική νόσος την οποίαν ο χρήσης δεν γνωρίζει, κυρίως στην εφηβική ηλικία.

Σε κάθε περίπτωση, το γεγονός ότι η εξαϋδροκανναβινόλη χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο της THC υπογραμμίζει και ο EMCDDΑ, τονίζοντας ότι «η HHC πωλείται ανοιχτά ως υποκατάστατο της κάνναβης και των προϊόντων THC σε μια σειρά ιδιαίτερα ελκυστικών επώνυμων και μη επώνυμων προϊόντων» που περιλαμβάνουν «άνθη και ρητίνη κάνναβης με χαμηλή περιεκτικότητα σε THC, πάνω στα οποία έχει ψεκαστεί ή αναμειχθεί HHC, στικ ατμίσματος, ηλεκτρονικά υγρά και φυσίγγια ηλεκτρονικού υγρού για χρήση σε ηλεκτρονικά τσιγάρα, βρώσιμα είδη και έλαια». Αλλωστε «το μάρκετινγκ και η διαφήμιση συγκρίνουν συχνά [τις επιδράσεις της HHC] με αυτές της κάνναβης και της THC».

Νομικό κενό

Πώς γίνεται, όμως, μια δυνητικά επικίνδυνη ουσία να κυκλοφορεί ελεύθερα στο εμπόριο, χωρίς να υπόκειται σε κάποιον περιορισμό παρά το γεγονός ότι η επίδρασή της είναι παρόμοια με την ελεγχόμενη THC;

Στην Ελλάδα ο νόμος 4139/2013 ορίζει ότι στις ναρκωτικές ουσίες «δεν περιλαμβάνονται τα ακατέργαστα συγκομιζόμενα προϊόντα που προκύπτουν από την καλλιέργεια ποικιλιών κάνναβης του είδους Cannabis Sativa L, περιεκτικότητας σε τετραϋδροκανναβινόλη (ΤΗC) μέχρι 0,2%». Αυτό σημαίνει ότι προϊόντα με ποσότητα THC μικρότερη του 0,2% επιτρέπεται να κυκλοφορούν νομίμως, καθώς από την κατανάλωσή τους δεν προκύπτει καμία ψυχοτρόπος επίδραση.

Ακολούθησαν διαδοχικές ΚΥΑ καθώς και ο νόμος 4523/2018, που ρύθμισαν τα ζητήματα της παραγωγής και διάθεσης προϊόντων φαρμακευτικής και κλωστικής κάνναβης. Σε κανένα σημείο της νομοθεσίας, ωστόσο, δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά στην εξαϋδροκανναβινόλη ή HHC. Και αυτό γιατί ο νομοθέτης μπορεί να απαγορεύσει μια ουσία μόνο αφότου αυτή αναφερθεί ρητά και ταξινομηθεί στους τέσσερις πίνακες που ορίζει ο νόμος 3459/2006. Πρόκειται, εξάλλου, για μια ουσία που μόλις το 2022 εντοπίστηκε στην ευρωπαϊκή αγορά.

Σε διεθνές επίπεδο, για να ενταχθεί μια ουσία στους πίνακες των συμβάσεων του 1961 και του 1971 για τα ναρκωτικά, ακολουθείται μια μακρά διαδικασία, που περιλαμβάνει πρόταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, εργαστηριακούς ελέγχους και έρευνες και τέλος μια ψηφοφορία στην επιτροπή ναρκωτικών του ΟΗΕ.

Σταδιακή απαγόρευση

στην Ευρώπη

Εν τω μεταξύ, ήδη μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες κινούνται στην κατεύθυνση της απαγόρευσης ή της ρύθμισης της εξαϋδροκανναβινόλης. Με βάση στοιχεία του EMCDDA, ως τον Απρίλιο η HHC είχε απαγορευθεί σε Εσθονία, Βουλγαρία, Φινλανδία, Πολωνία, Αυστρία, Ελβετία και Ισλανδία, ενώ σε διαδικασία λήψης μέτρων για τη ρύθμιση της εν λόγω ουσίας βρίσκονταν η Γαλλία, η Τσεχία και η Δανία. Μάλιστα, λίγες εβδομάδες μετά τη δημοσίευση της έκθεσης του EMCDDA η Γαλλία προχώρησε τελικά στην απαγόρευση της εξαϋδροκανναβινόλης, με τον Εθνικό Οργανισμό για την Ασφάλεια των Φαρμάκων και των Προϊόντων Υγείας της χώρας να ανακοινώνει ότι η HHC «παρουσιάζει κίνδυνο κατάχρησης και εξάρτησης ισοδύναμο με αυτόν της κάνναβης», ενώ «η χημική δομή αυτών των προϊόντων είναι κοντά σε εκείνη της Δ9 τετραϋδροκανναβινόλης, η οποία ταξινομείται ως ναρκωτικό».