Μέχρι πρόσφατα, ίσως και μέχρι πέρυσι, το Google Translate αποτελούσε ένα υπερπολύτιμο εργαλείο μετάφρασης για εκείνους που δεν γνώριζαν τη γλώσσα κάποιου κειμένου, στους οποίους έδινε – έστω και με πολλά λάθη – μια γενική εικόνα για το περιεχόμενό του.

Ηδη, όμως, η τεχνητή νοημοσύνη προσφέρει πολύ πιο εξελιγμένα μέσα για τον ίδιο σκοπό, συμπεριλαμβανομένου του ChatGPT, η χρήση των οποίων αναμένεται ότι θα διευρύνεται διαρκώς. Ωστόσο, τίποτα από τα παραπάνω δεν έλυνε ένα άλλο πρόβλημα: της συνεννόησης ανθρώπων που βρίσκονταν σε μιαν άλλη χώρα, είτε ως τουρίστες είτε με άλλη ιδιότητα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, η γνώση της τοπικής γλώσσας, έστω και από έναν/μία στην παρέα, αλλά και η αξιοποίηση εξειδικευμένων ξεναγών σε ειδικές περιπτώσεις έμοιαζαν να δίνουν ικανοποιητικές λύσεις, μιας και κανείς δεν θα μπορούσε να σκεφτεί να κάνει διακοπές έχοντας διαρκώς παρέα του ένα λεξικό ή γλωσσάρι, που θα ήταν διαρκώς ανοιχτό.

Η άμεση πρόσβαση

Είναι προφανές, σε κάθε περίπτωση, ότι όλα αυτά αποτελούσαν κίνητρο για την εκμάθηση ξένων γλωσσών, ειδικά από τους νέους ανθρώπους, καθώς έτσι είχαν ευκολότερη και πιο άμεση πρόσβαση στον πνευματικό και πολιτιστικό πλούτο της ανθρωπότητας. Πρώτα από όλα δε της αγγλικής, που εδώ και δεκαετίες έχει μετατραπεί σε ένα αναγκαίο εφόδιο για κάθε δραστηριότητα. «Η αύξηση της χρήσης της αγγλικής γλώσσας τα έκανε όλα αυτά λιγότερο απαραίτητα. Ομως, επτά στους οκτώ κατοίκους του πλανήτη εξακολουθούν να μη μιλούν αγγλικά. Ετσι, έχουν πρακτικά τις εξής επιλογές: την παντομίμα, την έκπληξη αναφορικά με το τι θα φέρει ο σερβιτόρος για φαγητό ή την τεχνολογία», σύμφωνα με σχετική ανάλυση του «Economist».

Πράγματι, η ΑΙ έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα και εδώ. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνει το βρετανικό περιοδικό, στην πορεία είναι πολύ πιθανό να δημιουργηθεί μια μεγάλη κατηγορία ανθρώπων που «θα αντιμετωπίζουν την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας με ένα μείγμα θαυμασμού και αμηχανίας, όπως πιθανώς θα έκαναν και στην περίπτωση των αποκαλούμενων extreme sports: καλό για σένα, εάν το έχεις, αλλά για μένα είναι λίγο επώδυνο».

Στο πιάτο

Με άλλα λόγια, έχοντας τη δυνατότητα για γρήγορη και εύκολη (και δωρεάν σε πολλές περιπτώσεις) πρόσβαση στα σύγχρονα εργαλεία μετάφρασης και επικοινωνίας σε άλλες γλώσσες πλην της μητρικής τους, ολοένα και περισσότεροι δεν θα κάνουν τον κόπο να αφιερώνουν χρόνο και χρόνια στην εκμάθηση μιας ξένης. Θα τα βρίσκουν, όπως θα έλεγαν και οι παλιοί, «στο πιάτο», με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε έναν κόσμο στον οποίο το προκάτ και το «τσιτάτο» τείνουν όχι απλώς να επικρατήσουν της δημιουργίας, αλλά ακόμη και να την εξαφανίσουν.