Οξείες και χρόνιες ελλείψεις φαρμάκων

Οι ελλείψεις φαρμάκων στην αγορά αποτελούν για την Ελλάδα, αλλά και τον ευρωπαϊκό χώρο, μια ολοένα και πιο πιεστική πραγματικότητα, η οποία απαιτεί συνολικές όσο και τοπικές λύσεις, καθώς πολλές αιτίες είναι κοινές, αλλά δεν ελλείπουν και οι ουσιώδεις τοπικές διαφοροποιήσεις. Ελλειψη συνιστά η απουσία συγκεκριμένης δραστικής ουσίας σε οποιαδήποτε εμπορική μορφή – πρωτότυπου σκευάσματος ή γενόσημου – και έχει ως αποτέλεσμα τροποποίηση, καθυστέρηση ή και διακοπή της θεραπείας ενός ασθενούς, συνοδευόμενη από ατελή θεραπευτικά αποτελέσματα ή ακόμα βαρύτερα, από δυσμενή εξέλιξη της ίδιας της νόσου. Επιπλέον, ριζώνει στον ασθενή και στους ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεται το βάρος της ασθένειας ένα δικαιολογημένα διαβρωτικό αίσθημα αβεβαιότητας, ανασφάλειας και διαρκούς άγχους. «Προσπάθησα να βρω λύση για τον συγγενή μου, αναζητώντας την ίδια δραστική ουσία για τη θεραπεία ψυχικής νόσου σε άλλη χώρα της Ευρώπης. Αυτή αποτελεί μια διαρκή πραγματικότητα, την οποία αντιμετωπίζω κυκλικά κάθε 3 – 4 μήνες», αφηγήθηκε σε πολιτική εκδήλωση μια νέα γυναίκα, με συγκεκαλυμμένη αγωνία για όλους τους ασθενείς, αλλά και αποφασιστικότητα για την αναζήτηση λύσεων, καθιστώντας ανώφελη και άσκοπη οποιαδήποτε άλλη συζήτηση εκείνη τη χρονική στιγμή. Οι ελλείψεις κατά διαστήματα σε φάρμακα στις ευρωπαϊκές χώρες αφορούν σχεδόν το σύνολο των νοσημάτων, με κύριες τις ελλείψεις σε νευρολογικά φάρμακα, φάρμακα του καρδιαγγειακού συστήματος, ανοσοσφαιρίνες, ογκολογικά φάρμακα και αντιβιοτικά. Η πραγματικότητα αυτή δεν αποτελεί μόνο μια συγκυριακή κατάσταση, συνδεόμενη με εποχιακή έξαρση λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, όπως μπορεί να ισχύει για ορισμένα αντιβιοτικά, αλλά μια διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση. Τα αίτια σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι πολλαπλά, αλληλοσυνδεόμενα με τις διακυμάνσεις στη λειτουργία των εφοδιαστικών αλυσίδων, τις δυνατότητες της τοπικής φαρμακευτικής παραγωγής, τη λειτουργία ή και τη δυσλειτουργία όλου του πλέγματος σχέσεων μεταξύ της φαρμακοβιομηχανίας, των πωλητών και διανομέων φαρμάκων και των κρατικών οργανισμών καθορισμού τιμών. Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκου εκδίδει ανακοίνωση ξεχωριστά για κάθε παρατηρούμενη έλλειψη. Οι φορείς κάθε χώρας είναι υποχρεωμένοι να αντιμετωπίσουν με προβλεπτική ικανότητα, ταχύτητα και πληρότητα, μια πραγματικότητα πολύ δυσμενή για τους ασθενείς μας. Στην Ελλάδα ειδικότερα, το τόσο κεντρικής σημασίας ζήτημα για διαφορετικές ομάδες ασθενών, ανατροφοδοτείται από έναν ανεπαρκή μηχανισμό λειτουργίας των ενδιάμεσων φορέων διανομής και πώλησης φαρμάκων, με αδύναμους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ένα βραδύ και ατελές σύστημα καταγραφής των ελλείψεων, ταυτόχρονα με τα περιορισμένα κριτήρια έναρξης λειτουργίας νέων επιχειρήσεων πώλησης φαρμάκων. Τα επιμέρους πρόσφατα μέτρα του υπουργείου Υγείας κινήθηκαν με καθυστέρηση και μάλιστα προς την κατεύθυνση της προσωρινής βελτίωσης των ελλείψεων φαρμάκων.