Το στιγμιότυπο είναι φευγαλέο: στη σεκάνς του «Οπενχάιμερ» του Κρίστοφερ Νόλαν, όπου ο φερώνυμος επιστήμονας ανακαλύπτει την ευρωπαϊκή τέχνη κρατάει στα χέρια του το αντίτυπο ενός βιβλίου. Διαβάζει την «Ερημη χώρα» (1922) του Τ. Σ. Ελιοτ, η οποία ανήκε όντως στα έργα που είχαν διαμορφώσει την αισθηματική αγωγή του κατά δήλωση του ίδιου, μαζί με την Μπαγκαβάτ Γκίτα, το ιερό κείμενο του ινδουισμού. Οταν το 1963 το περιοδικό «The Christian Century» τού ζήτησε τα δέκα βιβλία που προσδιόριζαν τη «φιλοσοφία του για τη ζωή» ο Οπενχάιμερ συμπλήρωσε με άλλα οχτώ: τα «Ανθη του Κακού» (Μπωντλαίρ), «Θεία Κωμωδία» (Δάντης), «Satakatraya» (Bhartrihari), «Αμλετ» (Σαίξπηρ), «Αισθηματική αγωγή» (Φλωμπέρ), «Απαντα του Μπέρνχαρντ Ρίμαν», «Θεαίτητος» του Πλάτωνα, «Σημειωματάρια του Μάικλ Φαραντέι». Το κατακερματισμένο τοπίο της Ευρώπης και η επαναστατική χρήση της γλώσσας του Ελιοτ προφανώς σαγήνευαν τον άνθρωπο που θα κατασκεύαζε την ατομική βόμβα. «Πολιτεία ανύπαρκτη / κάτω από την καστανή ομίχλη μιας χειμωνιάτικης αυγής / ένα πλήθος έτρεξε πάνω από τη Γέφυρα του Λονδίνου, τόσοι πολλοί / δεν είχα σκεφτεί πως ο θάνατος είχε ξεκάνει τόσους πολλούς…» (μτφ. Γιάννη Αντιόχου).
Έντυπη Έκδοση - ΝΣυν