Με αφορμή την υποψηφιότητα του Στέφανου Κασσελάκη για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, γίνεται μια κουβέντα για τη λεγόμενη Μετα- Πολιτική. Εσείς πώς σχολιάζετε το όλο γεγονός;

Θεωρώ ότι τα πολιτικά κόμματα συνολικά, και όχι μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, έχουν περάσει σε μια διαδικασία Μετά-Δημοκρατίας. Tα κόμματα όπως οι άλλες συλλογικές εκφράσεις της κοινωνίας (π.χ. συνδικάτα) υποχωρούν ως φορείς κοινωνικής και πολιτικής εκπροσώπησης και προάγεται μια ατομοκεντρική και τεχνοκρατική διάσταση της πολιτικής. Η πρωτοκαθεδρία των ειδικών, ουσιαστικά μιας τεχνοκρατικής ελίτ που αντλεί τη νομιμοποίησή της όχι από τους πολίτες και την κοινωνία αλλά από τεχνοκρατικού τύπου αγοραία επιχειρήματα είναι μια τάση που περιορίζει τη Δημοκρατία καθώς δεν υπάρχει πολιτικός ανταγωνισμός με βάση διαφορετικές πολιτικές. Τα πολιτικά κόμματα υιοθετούν τις ανοιχτές άμεσες διαδικασίες (primaries) για την ανάδειξη των ηγετών. Ενώ παρουσιάζονται πως προάγουν τη συμμετοχικότητα των πολιτών και τον εκδημοκρατισμό των κομμάτων, ωστόσο οι επιλογές αυτές οδηγούν στην πλήρη αυτονόμηση της ηγεσίας από το κόμμα και άρα και από την κοινωνία, η οποία απλά νομιμοποιεί τις αποφάσεις της κομματικής ελίτ. Η αδιαμεσολάβητη σχέση ηγέτη – κοινωνίας, αλλάζει το περιεχόμενο της εσωκομματικής δημοκρατίας η οποία αποτελεί το πρόπλασμα για κυβερνητικές πρακτικές χωρίς πλέον καμιά κοινωνική αναφορά. Οι συγκεκριμένες πρακτικές που εισήχθησαν στις ΗΠΑ από το Progressive Movement στις αρχές του 20ου αιώνα, στην Ελλάδα υιοθετήθηκαν από το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου το 2004 και ακολούθησαν η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ. Στη συγκυρία, ενώ η υποψηφιότητα του κ. Κασσελάκη παρουσιάζεται ως μια Μετά-πολιτική επιλογή, την ίδια στιγμή θα έπρεπε να γίνεται κριτική (σε όλα τα κόμματα) γιατί έχει υιοθετηθεί αυτό το οργανωτικό μοντέλο. Επίσης, ο ενθουσιασμός και η συζήτηση που έχει προκαλέσει η υποψηφιότητά του είναι ενδεικτικό της δυσκολίας που αντιμετωπίζει ο ΣΥΡΙΖΑ να ανανεώσει την πολιτική του ελίτ, καθώς ο έντονος κυβερνητισμός τους φαίνεται να είναι μακριά από τις ανάγκες της κοινωνίας.

Ο Μητσοτάκης έχει πετύχει να ηγεμονεύσει στην παράταξή του, στο Κέντρο, στη μεσαία επιχειρηματικότητα, σε μέρος των νέων. Γιατί θεωρείτε συμβαίνει αυτό σήμερα;

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε να οικοδομήσει μια ευρύτερη πολιτική και κοινωνική συμμαχία η οποία αποτελεί τη βάση της εκλογικής και πολιτικής δυναμικής της ΝΔ. Η πολιτική συμμαχία βασίζεται σε ένα μεγάλο κομμάτι της ΝΔ με νεοφιλελεύθερα χαρακτηριστικά, μαζί με υπερσυντηρητικά στελέχη που προέρχονται από το ΛΑΟΣ, και στελέχη που προέρχονται από το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ. Η κοινωνική συμμαχία αποτελείται κυρίως από την αστική τάξη μαζί με τη μεσαία και μικρή επιχειρηματικότητα, τους ελεύθερους επαγγελματίες, δηλαδή τα δυναμικά στρώματα της κοινωνίας μαζί με ένα κομμάτι της αγροτικής τάξης και με όσους διαθέτουν ακίνητη περιουσία. Η βραχυχρόνια μίσθωση των ακινήτων σε συνδυασμό με την ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου και του κλάδου εστίασης αποτελούν προνομιακό χώρο για τη ΝΔ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε να εκφράσει κοινωνικά και πολιτικά το 40% που ψήφισε ΝΑΙ στο δημοψήφισμα του 2015. Κατάφερε να εκφράσει το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο και με αυτό τον τρόπο κέρδισε και τις εσωκομματικές εκλογές της ΝΔ το 2016, αλλά και αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις. Μάλιστα φαίνεται ότι μπορεί να αναδείξει τη ΝΔ ως το εκλογικά κυρίαρχο κόμμα στο ελληνικό κομματικό σύστημα και να οικοδομήσει ένα κομματικό σύστημα με κυρίαρχο κόμμα (τη ΝΔ) αν καταφέρει να κερδίσει τρεις συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις κάτι που δεν φαίνεται πολύ μακρινό με τα σημερινά δεδομένα.