Με την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση σε εξέλιξη, οι κοινωνίες γνωρίζουν μεγάλες αλλαγές που επηρεάζουν την καθημερινότητα σε όλα τα επίπεδα. Eνα κεντρικό ζήτημα που προκύπτει είναι η μεταβαλλόμενη εικόνα της αγοράς εργασίας, την ώρα που επαγγέλματα πρακτικά εξαφανίζονται και εργαζόμενοι αντικαθίστανται από κώδικες και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που επιτελούν το ίδιο έργο πιο αποτελεσματικά και συνήθως καλύτερα από τον ανθρώπινο παράγοντα. Πώς επηρεάζουν, όμως, οι αλλαγές αυτές τις επιλογές των νέων σπουδαστών που μπαίνουν τώρα στις πανεπιστημιακές σχολές και πώς θα επηρεάσουν τον επαγγελματικό χάρτη της Ελλάδας του αύριο; «ΤΑ ΝΕΑ» συνομίλησαν με επαγγελματίες που ασχολούνται με την υποστήριξη και την καθοδήγηση των νέων στον κόσμο της εργασίας, σε μια προσπάθεια να σκιαγραφηθεί η εικόνα της αγοράς εργασίας μέσα στα επόμενα χρόνια.

Οι σταθερές

Δικηγόρος αν έχεις έφεση στη γλώσσα και το διάβασμα, μηχανικός αν έχεις πρακτικό μυαλό και σου «κόβει», γιατρός αν έχεις τους βαθμούς και τα πας καλά με το διάβασμα και την υπομονή… Με αυτόν τον «χρυσό κανόνα» μεγάλωσαν τα Ελληνόπουλα των περασμένων δεκαετιών, με τα τρία αυτά επαγγέλματα να θεωρούνται τα «καλύτερα» από τους γονείς για την επαγγελματική και οικονομική κατάσταση των παιδιών τους.

Η εικόνα αυτή ίσως να έχει ατονήσει σε έναν βαθμό, όμως οι σχολές που οδηγούν σε αυτά τα επαγγέλματα παραμένουν από τις πλέον δημοφιλείς, διατηρώντας υψηλές βάσεις εισαγωγής, μεγάλα ποσοστά πληρότητας και συνειδητής επιλογής (δηλαδή, η σχολή να βρίσκεται στις τρεις πρώτες θέσεις του Μηχανογραφικού).

Στο Πρώτο Επιστημονικό Πεδίο, την άλλοτε Θεωρητική Κατεύθυνση δηλαδή, τα τμήματα Νομικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης βρίσκονται στην κορυφή των προτιμήσεων, με το 100% των σπουδαστών τους να τοποθετούν τα εν λόγω τμήματα στις κορυφαίες επιλογές του Μηχανογραφικού τους. Οι βάσεις για την εισαγωγή στις Νομικές Αθήνας και Θεσσαλονίκης βρίσκονται στα 18.125 και 17.640 μόρια αντίστοιχα.

«Φαίνεται ότι οι υποψήφιοι επιλέγουν σπουδές με αίγλη αλλά και με πιο “σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση”», επισημαίνει η Ελένη Αλπανίδου, σύμβουλος σταδιοδρομίας της εταιρείας Orientum, που επικεντρώνεται στον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Αντιστοίχως, στο Δεύτερο Επιστημονικό Πεδίο, την πάλαι ποτέ Θετική Κατεύθυνση, τη μεγαλύτερη ζήτηση παρουσιάζουν οι πολυτεχνικές σχολές, με τους Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς και Μηχανικούς Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου να καταγράφουν την υψηλότερη βάση εισαγωγής (18.820) – αν εξαιρεθούν οι αρχιτεκτονικές σχολές, που έχουν τα ειδικά μαθήματα του ελεύθερου και γραμμικού σχεδίου. Επεται το τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ (18.554) και οι Ηλεκτρολόγοι στη Θεσσαλονίκη (18.260).

Στο Τρίτο Επιστημονικό Πεδίο, που οδηγεί τους μαθητές στα επαγγέλματα υγείας, οι ιατρικές σχολές βρίσκονται, όπως είναι αναμενόμενο, στην κορυφή των προτιμήσεων, ενώ η εισαγωγή σε αυτές εξακολουθεί να θεωρείται η πλέον δύσκολη αποστολή. Η βάση για την Ιατρική Αθηνών ανέβηκε φέτος στα 19.000 μόρια, με τις αντίστοιχες σχολές σε Θεσσαλονίκη (18.800), Πάτρα (18.735) και Ιωάννινα (18.475) να ακολουθούν.

Πέραν των παραπάνω, ωστόσο, μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει να δούμε ποιοι είναι οι τομείς που αναπτύσσονται ραγδαία και προκαλούν το ενδιαφέρον όλο και περισσότερων υποψηφίων.

«Τα τμήματα που εμφανίζουν σαφώς αυξητική τάση ως προς τη ζήτηση είναι αυτά του Προγραμματισμού (Η/Υ), της Ρομποτικής, της Ψυχολογίας και Ψυχικής Υγείας, της Βιολογίας, της Φυσικοθεραπείας, της Διατροφολογίας, αλλά και της Τηλεκπαίδευσης και της Τηλεργασίας», λέει στα «NEA» ο Αντώνης Φλωρόπουλος, διευθυντής των φροντιστηρίων Ομόκεντρο και εκπαιδευτικός αναλυτής. «Αυξητική είναι η τάση και στα τμήματα Περιβαλλοντολογίας, όμως δεν είναι το ίδιο ισχυρή», συνεχίζει και εξηγεί: «Οι λόγοι ποικίλλουν: η Ψυχολογία έχει ανέβει πολύ, καθώς το άγχος έχει κυριεύσει τον κόσμο, τα τμήματα που άπτονται των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της τεχνολογίας έχουν καλές προοπτικές επαγγελματικής αποκατάστασης, ενώ το περιβάλλον “ανεβαίνει” όλο και περισσότερο στη δημόσια ατζέντα».

Μάλιστα, τα τμήματα Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και του ΑΠΘ έχουν αγγίξει τις βάσεις των τμημάτων Νομικής Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα, η βάση εισαγωγής για την Ψυχολογία Αθήνας καταγράφεται στα 17.845 μόρια, δηλαδή μόλις 280 μόρια χαμηλότερα από τη Νομική του ίδιου ΑΕΙ. Στη Θεσσαλονίκη, η εισαγωγή στην Ψυχολογία επιτυγχάνεται με 17.565 μόρια, μόλις 75 μόρια πιο χαμηλά από την αντίστοιχη Νομική. Σημειώνεται, μάλιστα, ότι οι φοιτητές των εν λόγω τμημάτων τα τοποθετούν στις τρεις κορυφαίες επιλογές του Μηχανογραφικού τους κατά 99%.

«Η Ψυχολογία είναι ένας τομέας που έχει πάντα μεγάλη ζήτηση. Η επαγγελματική αποκατάσταση από τμήματα Ψυχολογίας δεν είναι μόνο το ελεύθερο επάγγελμα του ψυχολόγου – ψυχοθεραπευτή. Υπάρχει ζήτηση για ψυχολόγους, για παράδειγμα, και σε εταιρείες που αναπτύσσουν τεχνολογικά προγράμματα», σημειώνει η σύμβουλος σταδιοδρομίας Ροζαλία Αγγελάκη. «Από το Δεύτερο Πεδίο, δημοφιλές είναι και το τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων στη Σύρο, που συνδυάζει κατά κάποιον τρόπο την πληροφορική με τα καλλιτεχνικά και έχει χαμηλή βάση εισαγωγής, στα 8.950 μόρια φέτος», προσθέτει η Ελενα Τσίτσελα, σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού και ιδιοκτήτρια του κέντρου CareerUp στη Θεσσαλονίκη.

Πανδημία

«Από το Τρίτο Πεδίο, αυξημένη ζήτηση έχει και το τμήμα Εργοθεραπείας στην Πτολεμαΐδα, που ασχολείται με τη θεραπεία ατόμων με αναπηρίες – γνωστικές και φυσικές -, ενώ παρόμοια τάση παρουσιάζουν και τα τμήματα Φυσικοθεραπείας. Αυξημένη είναι επίσης η ζήτηση στο τμήμα Μοριακής Βιολογίας της Αλεξανδρούπολης, φαινόμενο που σίγουρα σχετίζεται (και) με την πανδημία του κορωνοϊού», επισημαίνει η ειδικός.

Στην κορυφή των προτιμήσεων των φοιτητών του Τέταρτου Επιστημονικού Πεδίου (Επιστήμες Οικονομίας και Πληροφορικής) έρχεται ένα τμήμα που συνδυάζει επί της ουσίας οικονομικά και πληροφορική. «Το τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας εύλογα αποτελεί σταθερά βασική προτίμηση, καθώς οδηγεί σε σίγουρη επαγγελματική αποκατάσταση λόγω του μοντέρνου προσανατολισμού του. Είναι το πιο υψηλόβαθμο – χωρίς ειδικό μάθημα – τα τελευταία χρόνια για τους διαγωνιζόμενους του Τέταρτου Πεδίου, με συνειδητή επιλογή άνω του 80%», λέει η Ελένη Αλπανίδου. Παράλληλα, σταθερά μεγάλη ζήτηση έχουν τα τμήματα Μάρκετινγκ και Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, ενώ συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση έχουν όλα τα τμήματα Πληροφορικής, για κάποια από τα οποία οι βάσεις παραμένουν χαμηλά.