Επειτα από σχεδόν τέσσερα χρόνια από την έναρξη της πανδημίας του κορωνοϊού και διανύοντας πια τη μετά Covid εποχή, ξεκινούν φέτος τα σχολεία με πλήρη άρση των μέτρων προστασίας. Η απόφαση αυτή βασίζεται αφενός στο ότι οι τελευταίες μεταλλάξεις έχουν ηπιότερη συμπεριφορά στη νόσηση – σε ό,τι τουλάχιστον αφορά τα παιδιά – αλλά και στο γεγονός ότι πλέον αρκετά μεγάλο κομμάτι του παιδικού πληθυσμού έχει νοσήσει.

Οπως εξηγεί η Αννα Παρδάλη, παιδίατρος, MSc Αναπτυξιακή και Εφηβική Υγεία, και μέλος του ΔΣ της Ενωσης Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων Αττικής, η διασταύρωση του SARS-CoV-2 τα περασμένα έτη με τα παιδιά παρότι δεν μπορεί να εξασφαλίσει μακροχρόνια ανοσία για την προστασία από την επαναλοίμωξη, ενδεχομένως δημιουργεί μια κάποια ανοσιακή μνήμη με καλύτερη συμπεριφορά στην επαναμόλυνση από τον ιό.

Επιπλέον «ο προηγούμενος χειμώνας χαρακτηρίστηκε από πέραν από το σύνηθες αυξημένη νοσηρότητα από όλες τις εποχικές ιώσεις και μικρόβια, δημιουργώντας από τη μια σοβαρά προβλήματα και νοσηλείες στα παιδιά, αλλά από την άλλη και μια περαιτέρω εκγύμναση και ανοσιακή επικαιροποίηση αντισωμάτων στον οργανισμό τους.

Παρ’ όλα αυτά η περίοδος του φθινοπώρου και του χειμώνα είναι ακόμη και κατά το σύνηθες δύσκολη για τα παιδιά, οπότε χρειάζεται η ανάλογη προετοιμασία για να την αντιμετωπίσουν», προσθέτει η ίδια με νόημα.

Οι ασπίδες προστασίας που θα πρέπει να χτίσει λοιπόν η οικογένεια για τα παιδιά της, αλλά και για τα υπόλοιπα μέλη, αποσκοπούν σε μια ρουτίνα υγιεινής ζωής που θα  ενισχύσει την άμυνα απέναντι στα μικρόβια και τους ιούς. Η Αννα Παρδάλη εστιάζει στο διαχρονικό τρίπτυχο «ισορροπημένη διατροφή, καλή ποιότητα ύπνου και φυσική δραστηριότητα», εξηγώντας στο κείμενο που ακολουθεί πώς οι καλές συνήθειες χτίζουν ένα γερό ανοσοποιητικό.

Διατροφή

Ο Ιπποκράτης, όπως υπενθυμίζει η Αννα Παρδάλη, έλεγε ότι είμαστε ό,τι τρώμε και σήμερα όλες οι σχετικές με τη διατροφή και την υγεία επιστήμες το έχουν τεκμηριώσει πλήρως. «Η διατροφή δεν είναι μόνο το σωστό εφόδιο για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά το είδος της διατροφής συνδέεται ειδικότερα με την κατάσταση του ανοσοποιητικού αλλά και την εκπαιδευτική και μαθησιακή διαδικασία».

Εντούτοις σύμφωνα με μελέτες αναδεικνύεται το γεγονός ότι τα παιδιά στην Ελλάδα απομακρύνονται από την παραδοσιακή ελληνική/μεσογειακή διατροφή. Στο πλαίσιο αυτό, φαίνεται να σβήνει… και η κομβικής σημασίας διατροφική συνήθεια της κατανάλωσης πρωινού. «Μια συνήθεια που πρέπει να εφαρμόζει όλη η οικογένεια, καθώς τα παιδιά αντιγράφουν και επαναλαμβάνουν τις συνήθειες  των γονιών τους», επισημαίνει η ίδια.

Πιο συγκεκριμένα, στο σύνολό της η διατροφή των παιδιών πρέπει να περιλαμβάνει:

*γαλακτοκομικά, τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες, δημητριακά, όσπρια

*φρούτα και λαχανικά

*αυξημένη πρόσληψη απαραιτήτων λιπαρών οξέων (ψάρια)

*μειωμένη πρόσληψη κορεσμένων λιπών και επεξεργασμένης ζάχαρης.

«Τα φρούτα και τα λαχανικά φαίνεται να συνδέονται ιδιαίτερα με την ενίσχυση του ανοσοποιητικού καθώς περιέχουν ουσίες όπως η βιταμίνη C, ο ψευδάργυρος και άλλα ιχνοστοιχεία με αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, αλλά και συστατικά όπως τα καροτενοειδή που εκτός από την αντιφλεγμονώδη δράση προστατεύουν τους νευρώνες και ευοδώνουν διάφορες διεργασίες στη μαθησιακή διαδικασία, στη λειτουργία της μνήμης και την ακαδημαϊκή επίδοση», υπογραμμίζει. Πού περιέχονται αυτά; Στα σκούρα πράσινα λαχανικά όπως οι λαχανίδες και το σπανάκι, στα σταυρανθή λαχανικά (μπρόκολο, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο, κουνουπίδι, σέσκουλα), στις κίτρινες και κόκκινες πιπεριές, στην τομάτα, το καλαμπόκι και σε μερικά φρούτα όπως βερίκοκα, δαμάσκηνα και μανταρίνια.

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ένας από τους χρυσούς κανόνες της διατροφής είναι η κατανάλωση 3-5 μερίδων φρούτων ή/και λαχανικών την ημέρα.

Ρύθμιση του ύπνου

Κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών η σωστή ρουτίνα του ύπνου απορρυθμίζεται, καθώς οι κανόνες χαλαρώνουν, γεγονός που εντούτοις έχει επιπτώσεις σε πολλαπλό επίπεδο στον οργανισμό των παιδιών. Και αυτό διότι, σύμφωνα με την ειδικό, κατά τη διάρκεια του ύπνου γίνεται ένα είδος «reset» σε πολλές λειτουργίες του οργανισμού, συμπεριλαμβανομένου του ανοσοποιητικού συστήματος αλλά και των γνωστικών διεργασιών. Κατά τις νυχτερινές ώρες όμως ρυθμίζονται επίσης ορμονικά πολλές διαδικασίες που σχετίζονται με τη σωματική αύξηση των παιδιών. Εξού και η ειδικός επιμένει ότι τα παιδιά της σχολικής ηλικίας χρειάζονται οπωσδήποτε  8-10 ώρες ποιοτικού ύπνου.

Ασκηση και απώλεια βάρους

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία και άλλοι επίσημοι φορείς συστήνουν ως ελάχιστη καθημερινή άσκηση για ένα παιδί σχολικής ηλικίας όλων των βαθμίδων τουλάχιστον μία ώρα αερόβιας άσκησης. «Και αυτό το θεωρούν απαραίτητη προϋπόθεση για την καλή κατάσταση της υγείας και ευεξίας του παιδιού με οφέλη σε οργανικό, ψυχολογικό και  κοινωνικό επίπεδο. Η άσκηση δεν είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει μόνο συγκεκριμένες σχολικές και εξωσχολικές αθλητικές δραστηριότητες, οι οποίες πολλές φορές λόγω του φόρτου των σχολικών υποχρεώσεων αλλά και έλλειψης χρόνου δεν προγραμματίζονται στη συχνότητα που απαιτείται. Θα πρέπει καθημερινά να ενσωματωθούν στις δραστηριότητες του παιδιού απλούστερες συνήθειες όπως το περπάτημα, το ποδήλατο, αλλά και το ελεύθερο παιχνίδι κυρίως σε ανοιχτούς χώρους», εξηγεί η Αννα Παρδάλη.

Ενα από τα οφέλη που θα έχουν μεταξύ άλλων τα παιδιά είναι «η ρύθμιση του βάρους τους, δεδομένου πως η υπερβαρότητα και η παχυσαρκία είναι ένα τεράστιο πρόβλημα για τα Ελληνοπούλα τα τελευταία χρόνια. Εκτός των πολλών βλαβερών συνέπειων που έχει στην υγεία των παιδιών, έχει συσχετιστεί με βαρύτερη νόσηση στις λοιμώξεις ιδιαίτερα του αναπνευστικού με χαρακτηριστικότερες αυτές της γρίπης και του κορωνοϊού».

Απαραίτητη η επίσκεψη στον παιδίατρο

Η ειδικός επισημαίνει ακόμη ότι πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, πέρα των πιο πάνω αλλαγών στην καθημερινότητα των παιδιών, «απαιτείται και μια επίσκεψη στον παιδίατρο όπου θα συζητηθεί η γενική κατάσταση της υγείας του παιδιού, θα διενεργηθεί προληπτικός εργαστηριακός έλεγχος όπου απαιτείται και θα συμπληρωθούν εκκρεμείς εμβολιασμοί, ενώ θα συζητηθούν πλάνα που αφορούν την ομαλή σωματική και ψυχοσυναισθηματική υγεία του παιδιού, απαραίτητα για την ομαλή προσαρμογή αλλά και συνέχεια κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς».