Στο κείμενό της «Η θεωρία του σακιδίου στη φαντασία» η Ούρσουλα λε Γκεν αναφέρει ότι η επιστημονική φαντασία είναι «ένας παράξενος ρεαλισμός, αλλά και η ίδια η πραγματικότητα είναι παράξενη». Οτι η επιστημονική φαντασία είναι μία προσπάθεια του συγγραφέα να περιγράψει τι συμβαίνει στην πραγματικότητα, τι κάνουν και νιώθουν πραγματικά οι άνθρωποι «μέσα στην κοιλιά του σύμπαντος». Αυτόν τον ιδιάζοντα πραγματισμό μοιάζει να έχει και ο τούρκος καλλιτέχνης Εμρέ Χιουνέρ καθώς φτιάχνει συμβάντα μέσα σε κόσμους φτιαγμένους από τον ίδιο.
Ξεκινά να φαντάζεται μορφές αντικειμένων, γλυπτικές συναρμογές που βασίζονται σε εκτεταμένη έρευνα, συγκεντρώνει το οπτικό υλικό του από αρχεία θεσμικών οργανισμών βιομηχανικού σχεδιασμού, αρχιτεκτονικής και υψηλής τεχνολογίας, αλλά και από σύγχρονα εγχειρίδια ηλεκτρονικών οδηγιών. Στη συνέχεια, σε αυτό το αυξανόμενο σώμα αναφορών, στιγμιοτύπων, αντικειμένων, χειρονομιών προσθέτει ορολογίες από διαφορετικούς τομείς: παράκτια μηχανική, συνεργεία επισκευής βιομηχανικών κινητήρων, μηχανολογία αυτοκινήτων, εμπόριο σκραπ, δημιουργώντας – μέσω κατεδάφισης ή κατασκευής – αναμνήσεις από μια επιταχυνόμενη μεταμόρφωση. Αυτή είναι η υλική πραγματικότητα της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Πράγματι, ένας παράξενος ρεαλισμός, μέρος του οποίου παρουσιάζεται στην έκθεση με τίτλο «Εικονοκλαστικό Πυρηνικό Πλαστικό» με τις μορφές των κεραμικών έργων του. Ενα βασίλειο όπου ηφαιστειακά υπολείμματα, μελλοντικά απολιθώματα, προειδοποιήσεις για πυρηνικά απόβλητα, συσκευές από πετρέλαιο και πηλό, αφρίζοντα σμάλτα που θυμίζουν σάρκα και πλαστικά υγρά αναμειγνύονται. Ο Εμρέ Χιουνέρ τα έχει συνδέσει πάνω στους τοίχους της γκαλερί Rodeo στον Πειραιά, σε έναν χώρο όπου λειτουργούσε ένα πρώην μηχανουργείο. Ο τούρκος καλλιτέχνης διαμένει στην Αθήνα ετοιμάζοντας ένα νέο έργο ή μάλλον μία άλλη κοσμική πραγματικότητα, συζητώντας για τη μέθοδο της καλλιτεχνικής πρακτικής του γύρω από μία φανταστική αρχαιολογία, ανοίγοντας τις σελίδες του βιβλίου του για την ξενάγηση στο έργο του.
Σε ενδιαφέρει η ζωγραφική και η κινηματογράφηση;
Η πρακτική μου ξεκινάει βασικά από το σχέδιο. Προέρχεται από μια συγκεκριμένη μέθοδο σχεδίασης που χρησιμοποιούσα για ένα animation 12 λεπτών, το οποίο έγινε μόνο με σχεδιασμένα στοιχεία σε χαρτί που σαρώθηκε. Δημιουργώ απογραφές πραγμάτων με έναν πραγματικά αποσπασματικό τρόπο χωρίς να γνωρίζω ποιο θα είναι το τελικό αποτέλεσμα. Λειτουργεί σαν μια αρχαιολογική διαδικασία από την ανάποδη. Φαντάζομαι κάτι που δεν γνωρίζω ακόμα, αλλά φτιάχνω τα μέρη του. Ξεκινάω λοιπόν από τη λεπτομέρεια, φτιάχνω πολλές τέτοιες λεπτομέρειες μέχρι να έχω χιλιάδες, εκατοντάδες και μετά τις συνθέτω. Ετσι, όταν συνθέτω, υπάρχει αυτή η διαδικασία ενός τοπίου κατασκευής κόσμων. Οι κόσμοι αυτοί έχουν να κάνουν με την υλικότητα αυτών των αφηγήσεων, αλλά επίσης υπάρχουν και περιπτώσεις αφηγήσεων για το εσωτερικό αυτών των κόσμων.
Πώς γίνεται αυτή η εκ των υστέρων σύνθεση του έργου;
Με έχουν εμπνεύσει οι οθωμανικές μινιατούρες στο γέμισμα των απεικονίσεών τους. Στη συνέχεια, όμως, υπάρχουν κινηματογραφικές επιρροές και μεταβιομηχανικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Ολα αυτά τα πράγματα έρχονται μαζί. Αλλά δεν ξέρω πώς θα συντεθούν. Μια κίνηση επέκτασης ξεκινά από αυτές τις λεπτομέρειες. Ενας παράξενος ρεαλισμός για μια παράξενη πραγματικότητα. Οταν τα συνθέτω, γίνονται περισσότερο σαν σκηνές κινουμένων σχεδίων, αν και σε αυτή την περίπτωση εξακολουθούν να στέκονται με αυτόν τον τρόπο, αλλά αυτή η ιδέα στην πραγματικότητα με έφερε στον τρόπο με τον οποίο δουλεύω με γλυπτά ή με εγκαταστάσεις. Λειτουργώ με αυτόν τον τρόπο και με τρισδιάστατα αντικείμενα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο δεν σκέφτομαι σαν κεραμίστας, αλλά σκέφτομαι περισσότερο σαν κινηματογραφιστής, επειδή είναι πολλά ετερόκλητα στοιχεία. Στη συνέχεια, στην έκθεση, στην προβολή, τα βλέπω ως μέρος μιας μεγαλύτερης αφήγησης.
Αναφέρεις ότι ο αρχαιολόγος είναι επίσης ένα είδος κινηματογραφιστή, καθώς μέσα από τα ευρήματα συνθέτει κατά έναν τρόπο ένα σενάριο για να αφηγηθεί την ιστορία;
Εντελώς. Το storyboard είναι επίσης ένα καλό παράδειγμα, γι’ αυτό είπα ότι είναι ένα απογραφικό δελτίο πραγμάτων. Αυτή ήταν η μορφή του καλλιτεχνικού βιβλίου που έφτιαξα και υπάρχει μόνο σε μορφή εντύπου. Αυτό ακριβώς είναι το έργο. Εκανα αυτά τα σχέδια ως απογραφή. Ας πούμε ότι θα μπορούσαν να είναι σαν ωραία αρχαιολογικά ευρήματα ενός μη υπάρχοντος τόπου. Φαντάζομαι πρώτα τις λεπτομέρειες και μετά περνάω στη μεγαλύτερη εικόνα αυτής της ιδέας της οικοδόμησης του κόσμου. Οπότε με αυτή την έννοια είναι πραγματικά αρχαιολογική μέθοδος, επειδή περιέχει όλα αυτά τα διαφορετικά στοιχεία που προφανώς δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Ξέρετε, όπως τμήματα ενός εργαλείου εξόρυξης χρυσού από το 1900. Για μένα, υπάρχει μια ομοιότητα μεταξύ των γλυπτικών μου εγκαταστάσεων και του τρόπου με τον οποίο φτιάχνω τα σχέδια. Κατά κάποιον τρόπο κατέληξα να υλοποιήσω το δικό μου σχέδιο, σε ένα γλυπτό. Γι’ αυτό λοιπόν σκέφτομαι πάντα σε σχέση με τον χώρο.
Νομίζω ότι τα έργα σου, στην έντυπη μορφή τους ή τη γλυπτική φόρμα τους, αναδίδουν ένα είδος πολύχρωμης δυστοπίας.
Το ίδιο το βιβλίο προέρχεται από το animation. Λειτουργεί πραγματικά σαν μια κινηματογραφική εμπειρία και όλα αυτά. Αλλά στον χώρο υπάρχουν τα γλυπτά και τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που επαναλαμβάνονται. Γι’ αυτό λέω ότι πρόκειται για ένα ιδανικό παγκόσμιο οικοδόμημα, με την έννοια ότι υπάρχει μια πρωταρχική αφήγηση και ακολουθούν επόμενα επεισόδια που τη συμπληρώνουν και την εξελίσσουν.
Νομίζω ότι στο άμεσο μέλλον οι εργαζόμενοι θα εργάζονται ντυμένοι με όλον αυτόν τον υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό που σχεδιάζεις, επειδή δεν θα υπάρχει οξυγόνο, φρέσκος αέρας, ανθρώπινες συνθήκες.
Ακριβώς αυτή ήταν η διαίσθησή μου. Κοιτούσα τον ιό Εμπολα. Τι συνέβαινε πριν από πέντε χρόνια. Εννοώ ότι μερικές φορές βλέπω στοιχεία που υπήρχαν πριν από την πανδημία και τα συνδύασα με οτιδήποτε νέο κάνει την εμφάνισή του δουλεύοντας τα συστατικά ενός φανταστικού κόσμου. Οπότε η δυστοπία ήταν πάντα παρούσα στον κόσμο.
Είναι ένα είδος προφητικού βιβλίου.
Το έκανα το 2007, αλλά τόσο πολλοί συγγραφείς και κινηματογραφιστές το έκαναν αυτό, εννοώ την επιστημονική φαντασία, πριν από 50 χρόνια. Είναι κάτι που βρίσκεται πάντα στον αέρα.
Αλλά εσύ μπορείς να το αισθανθείς και να συνθέτεις το περιβάλλον σου.
Ακριβώς επειδή κοιτάζω προς αυτή την κατεύθυνση και αυτή είναι η έρευνά μου. Οπότε το διοχέτευσα σε αυτό το βιβλίο για να πάρει περισσότερο μία παρούσα μορφή και το συμπλήρωσα με κείμενα. Και έγραψα τις μικρές ιστορίες μου με διαφορετικό όνομα περιγράφοντας τους υπερναύτες (hypernauts), οι οποίοι διαφέρουν από τους αστροναύτες, καθώς βουτάνε σε εγκυκλοπαιδικά σύμπαντα.
Ας μιλήσουμε για τα κεραμικά σου έργα που εκθέτεις στον Πειραιά, την έρευνά σου για τα υαλώματα.
Πήγα σε ένα βιομηχανικό εργαστήριο για να βρω τις δικές μου υφές και υαλώματα και να πειραματιστώ με διαφορετικά χημικά στοιχεία, όπως σκόνες και πράγματα που πραγματικά αναμειγνύονται. Δοκίμαζα τρελά μείγματα μέχρι να πετύχω το είδος της υφής που ήθελα να βρω.
Με ενδιέφερε να σχηματίσω μορφές που είναι στο ανάμεσα με σώματα, όργανα που να μοιάζουν με πανοπλίες και μηχανήματα. Στα κεραμικά αυτά υπάρχει μία ανατομία των στοιχείων υποδομής, σαν ακτινογραφία μιας πανοπλίας. Αλλά στη συνέχεια προέκυψαν άλλες υφές που παραπέμπουν σε ηφαιστειακή σκόνη και αφρισμένες λαγκαδιές. Θα έλεγα ότι είναι αυτό το οργανικό ζωντανό στοιχείο του μάγματος και ό,τι προκαλεί στην ύλη η δύναμη της έκρηξης. Η δύναμη αυτού του στοιχείου να καταστρέφει. Αλλά από την άλλη πλευρά, ο τρόπος που δίνει ξανά ζωή. Οπότε είναι ένα είδος διαδικασίας της δημιουργίας. Κατά κάποιον τρόπο έλκομαι από τα στοιχεία της αποξηραμένης μαύρης πέτρας. Βλέπω κάποιο είδος μεταμόρφωσης σε αυτούς τους όγκους και αυτό το είδος τοπίου με τραβά. Στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά τέτοια έργα. Ημουν στη Χαβάη για ένα πρόγραμμα καλλιτεχνικής φιλοξενίας και πήγα στο ηφαίστειο του νησιού όπου και έκανα ένα φιλμ 16 χιλιοστών ενσωματώνοντας αρχιτεκτονικά στοιχεία. Με αυτά τα ηφαιστειακά στοιχεία δούλεψα και τα κεραμικά. Ισως αυτή να είναι η νοητική μου αναπαράσταση του τρόπου με τον οποίο έχει σχηματιστεί ο κόσμος. Ισως κάτι σαν αυτό το ενδιάμεσο. Οπως η ρευστή ζωντανή καυτή λάβα που κρυώνοντας σκοτεινιάζει. Ετσι πρέπει να είναι οι κύκλοι ζωής.