Μέσα σε 51 μέρες, οι άνθρωποι του πρωτογενούς κτηνοτροφικού τομέα, άνθρωποι του μόχθου, είδαν τους κόπους γενεών να παραδίδονται στη δύναμη της φύσης. Οι εικόνες από καμένα δάση και περιουσίες, πλημμυρισμένα σπίτια και επιχειρήσεις, έχουν κατακλύσει τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, τα δελτία ειδήσεων και τους ενημερωτικούς ιστότοπους. Τη ζοφερή πραγματικότητα των δύο τελευταίων μηνών συμπληρώνουν τα πλάνα χιλιάδων απανθρακωμένων και πνιγμένων ζώων από κτηνοτροφικές μονάδες που είτε τυλίχτηκαν στις φλόγες, είτε θάφτηκαν κάτω από τόνους λάσπης – 82.354 στο σύνολό τους, βάσει των έως τώρα στοιχείων.

Μάλιστα, με τον Θεσσαλικό κάμπο να μετράει ακόμα τις πληγές που άνοιξε η πρωτόγνωρη για τα ευρωπαϊκά δεδομένα κακοκαιρία «Daniel» και το σύνολο του κρατικού μηχανισμού να παραμένει σε κατάσταση συναγερμού, η περισυλλογή, απομάκρυνση, καύση και υγειονομική ταφή των νεκρών αιγοπροβάτων, βοοειδών και χοίρων, δεν έχει ολοκληρωθεί. Σύμφωνα με τα χθεσινά (14/9) στοιχεία, στις πλημμυρισμένες εκτάσεις κείτονται ακόμα τα κουφάρια 55.453 ζώων (27.144 αιγοπρόβατα, 15.814 βοοειδή και 12.495 χοίροι – συν πτηνά), δημιουργώντας τις συνθήκες της τέλειας υγειονομικής κρίσης. Αντιθέτως, μέχρι τώρα έχει γίνει διαχείριση 21.906 αιγοπροβάτων, 20 βοοειδών και 6.800 χοίρων. Οι πλέον δυσοίωνες προβλέψεις, πάντως, ανεβάζουν τον συνολικό αριθμό των νεκρών ζώων σε Καρδίτσα, Λάρισα, Τρίκαλα και Μαγνησία στις 150.000.

Οσα καταγγέλλει ο κτηνοτρόφος Χρήστος Ράγιας από τον πολύπαθο Παλαμά Καρδίτσας είναι ενδεικτικά της νέας καθημερινότητας του ίδιου και των συγχωριανών του: «Προσπαθούμε με τρακτέρ και καρότσες να μαζέψουμε ότι υπάρχει ψόφιο και να το βγάλουμε έξω από το χωριό για να παραμείνει αμόλυντο. Εχουμε καλέσει για να μαζέψουν τα νεκρά ζώα, όμως δεν έχουμε λάβει καμία έμπρακτη απάντηση. Στέλνουν φορτηγά λένε και τίποτα ακόμα. Τα μισά ζώα που πνίγηκαν έχουν χαθεί, τα έχει παρασύρει το νερό, τα υπόλοιπα είναι έξω από το χωριό».

Η αρχή του κακού σε Ρόδο, Μαγνησία και Εβρο

Το εθνικό ζωικό κεφάλαιο ήταν από τα μεγαλύτερα θύματα ενός δύσκολου Αυγούστου και ενός ακόμα δυσκολότερου Σεπτεμβρίου, με Ρόδο, Μαγνησία και Εβρο να είναι οι περιοχές που μέτρησαν πρώτες χιλιάδες «παράπλευρες απώλειες». Στη Ρόδο χάθηκαν, σύμφωνα με τον ΕΛΓΑ, 1.221 αιγοπρόβατα και 413 μελισσοσμήνη. O Βασίλης Αντριάς, κτηνοτρόφος και αντιπρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Ρόδου, μιλά στα «ΝΕΑ» φορτισμένος για την ώρα της καταστροφής. «Οταν “χτύπησε” η εκκένωση έτρεξα να βεβαιωθώ ότι είναι καλά τα τρία παιδιά μου και να τα απομακρύνω. Υστερα, έφτασα στο Ασκληπιείο όπου βρίσκονται τα ζώα μου, προσπαθώντας να τα ασφαλίσω. Εχασα 210 μάνες με τα μικρά τους. Σύνολο 260 κατσίκια. Εκτός από τα ζώα κάηκαν όλες οι τροφές, οι αποθήκες, οι εγκαταστάσεις και ολόκληρος ο βοσκότοπος. Πλέον, έχουν μείνει 320 πρόβατα και 50 γίδια».

Κάνοντας μία αποτίμηση της οικονομικής ζημίας που υπέστη, σημειώνει ότι εκτιμάται στις 80.000-100.000 ευρώ. «Η καταγραφή έχει γίνει ήδη από τον ΕΛΓΑ. Μετά έγινε καταγραφή από τον αρμόδιο φορέα για τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις (σ.σ. Κυβερνητική Επιτροπή Κρατικής Αρωγής)». Μιλώντας για την καταμέτρηση των χαμένων ζώων του, διαδικασία απαραίτητη για την καταβολή αποζημίωσης, λυγίζει: «Στα πρώτα 50 κουφάρια – μάνες με τα μικρά τους – σταμάτησα για λίγο, με πήραν τα κλάματα. Ηταν όλος ο κόπος του πατέρα μου. Η κτηνοτροφία είναι η ζωή μου…».

Το ζωικό κεφάλαιο της Μαγνησίας δέχθηκε το πρώτο μεγάλο πλήγμα από τις πυρκαγιές, καθώς χάθηκαν 5.266 αιγοπρόβατα, 1.851 μελισσοσμήνη και 66 βοοειδή. Λίγες εβδομάδες μετά, το πέρασμα του «Daniel» ολοκλήρωσε τον όλεθρο. Ο Αντώνης Κορώνας, κτηνοτρόφος από τον Βόλο, θυμάται τις δύσκολες στιγμές που πέρασε στην προσπάθεια να σώσει τα ζώα και τις εγκαταστάσεις του. «Είμαστε σε αυτήν τη δουλειά από πάππου προς πάππου και αγωνιστήκαμε πολύ για να την εξελίξουμε. Στη διάρκεια της φωτιάς πήγα να σώσω τις εγκαταστάσεις και τα ζώα ενός φίλου. Υστερα από πέντε λεπτά οι φλόγες έφτασαν και σε εμένα. Στον Αγιο Γεώργιο χάσαμε 600 ζώα. Ηταν πρόβατα που βρίσκονταν σε πρόγραμμα διατήρησης σπάνιας φυλής. Ο ένας στάβλος καταστράφηκε ολοσχερώς», θυμάται.

Στον Εβρο, που τον περασμένο μήνα επλήγη από τη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έπληξε ευρωπαϊκό έδαφος τις τελευταίες δεκαετίες, 3.039 αιγοπρόβατα, 24 βοοειδή και 207 χοίροι χάθηκαν, σύμφωνα με τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Εβρου. Οπως αναφέρει, δε, ο πρόεδρος του τοπικού κτηνοτροφικού συλλόγου Κώστας Δουνάκης «γύρω στα 90 ποιμνιοστάσια καταστράφηκαν, ενώ ζημιές έχουν υποστεί περίπου 400 κτηνοτρόφοι».

Η Θεσσαλία στις λάσπες

Και ενώ το χώμα του Εβρου ακόμα κάπνιζε, ο «Daniel» ενέσκηψε πάνω από τη Θεσσαλία. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ Ανδρέας Λυκουρέντζος εκφράζει τον φόβο του πως – αν και είναι νωρίς ακόμα για την πλήρη καταγραφή – σύμφωνα με την εμπειρική προσέγγιση των στελεχών του καταστήματος Λάρισας, ο αριθμός των νεκρών αιγοπροβάτων θα ξεπεράσει τις 150.000, των βοοειδών τις 8.500 και αυτός για τις κυψέλες και τα μελισσοσμήνη τις 45.000. Βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων, ωστόσο, συνολικά 49.050 αιγοπρόβατα, 19.295 χοίροι και 4.186 βοοειδή έχουν δηλωθεί ως νεκρά. «Ο αριθμός αυτός σίγουρα θα ανέβει, καθώς προτεραιότητα για τους παραγωγούς είναι να δουν τι σώζεται από το σπιτικό τους και στη συνέχεια να ασχοληθούν με την υποβολή δηλώσεων ζημίας».

Ο Αντώνης Κορώνας βρέθηκε αντιμέτωπος με εφιαλτικές σκηνές: Ως παθών (σ.σ. από τις πυρκαγιές), έτρεξε να συνδράμει τους κτηνοτρόφους του Ριζόμυλου Μαγνησίας. Ο ίδιος εξιστορεί τις δραματικές στιγμές που έζησε, με το νερό να φτάνει μέχρι το στήθος του: «Σώζαμε πρόβατα, φορτώνοντάς τα σε πλατφόρμες. Ενας από τους κτηνοτρόφους που βοηθήσαμε έχασε 380 από τα 800 ζώα του. Σε δυο μονάδες ακριβώς δίπλα, πνίγηκαν όλα…».

Από την πλευρά του, ο Χρήστος Ράγιας από τον Παλαμά αναφέρει πως αν και δεν είχε πολλά ζώα, έχασε τα περισσότερα. Για τον ίδιο είναι σημαντική απώλεια. «Εσωσα 10 ζώα από τα 45. Είναι απώλεια και αυτό», περιγράφει με παράπονο και συνεχίζει: «Υπάρχουν γύρω στα 100 ζώα που ανήκαν σε οικογένειες από το χωριό και δύο μεγάλες μονάδες με 1.000 πρόβατα η μία και 6.500 γουρούνια η άλλη. Ηταν δίπλα στο ανάχωμα που έσπασε και πνίγηκαν όλα».

Σε χιλιάδες περιπτώσεις η απώλεια ήταν διπλή. Οπως εξηγεί ο Γιώργος Λαλιώτης, επίκουρος καθηγητής Εκτροφής Αγροτικών Ζώων στο Τμήμα Ζωικής Παραγωγής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, «πολλά από τα ζώα που πνίγηκαν, ιδίως στην αιγοπροβατοτροφία, ήταν ενήλικα θηλυκά που σε δύο – δυόμισι μήνες θα γεννούσαν. Αυτό σημαίνει διπλή απώλεια για τον παραγωγό».