Καθώς τα σωστικά συνεργεία μάχονται για να βρουν έως και 20.000 ανθρώπους που πιστεύεται ότι αγνοούνται έπειτα από την καταστροφική πλημμύρα που ισοπέδωσε την πόλη Ντέρνα στην Ανατολική Λιβύη, δεν είναι μόνο η φυσική καταστροφή που θα πρέπει να αντιμετωπίσουν. Πάνω από μία δεκαετία χάους και συγκρούσεων στη χώρα της Βόρειας Αφρικής άφησε τις υποδομές σε παρακμή, τους κρατικούς θεσμούς αδύναμους και ένα έθνος πολιτικά διχασμένο μεταξύ φατριών στις ανατολικές και τις δυτικές περιοχές της χώρας.

Αυτοί οι παράγοντες απειλούν να περιπλέξουν τόσο την αντιμετώπιση της έκτακτης ανάγκης όσο και τις προσπάθειες ανάκαμψης, ιδιαίτερα στην πόλη Ντέρνα, το επίκεντρο της καταστροφής, την παράκτια πόλη όπου χιλιάδες άνθρωποι έχουν ήδη επιβεβαιωθεί νεκροί. «Στη χώρα υπάρχουν περίπου 140 κυβερνητικά ιδρύματα που είναι χωρισμένα σε ανατολή και δύση», λέει στους «Financial Times» ο Τιμ Ιτον, ειδικός στη Λιβύη στο Chatham House, «οπότε μπορείτε να φανταστείτε πόσο δύσκολο θα είναι να υπάρξει αυτό που χρειάζεται – μια ευρεία ανταπόκριση». Προσθέτει ότι η καταστροφή «έχει διευρυνθεί από ανθρωπογενείς αστοχίες», επικαλούμενος προηγούμενες προειδοποιήσεις για τα φράγματα. Πέρυσι μια έκθεση που δημοσιεύτηκε σε περιοδικό του Πανεπιστημίου Σεμπχά της Λιβύης είχε προειδοποιήσει για κακή συντήρηση του φράγματος της πόλης. «Τα αποτελέσματα που προέκυψαν καταδεικνύουν ότι η περιοχή που μελετήθηκε κινδυνεύει από πλημμύρες», αναφέρεται στην έκθεση, ζητώντας άμεσα μέτρα για την τακτική συντήρηση των φραγμάτων.

Προβληματικές υποδομές

Ο Μοχάμεντ Ελτζαρ, διευθύνων σύμβουλος της Libya Desk Consulting, δήλωσε ότι ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό οι δυσλειτουργικές κυβερνήσεις που μαστίζουν τη Λιβύη από το 2011. «Η συντήρηση για τα φράγματα στην πόλη Ντέρνα δεν πραγματοποιήθηκε. Οι υποδομές ήταν ήδη προβληματικές. Ομως δεν είναι μόνο η Ντέρνα… Ακόμη και η Τρίπολη ή η Βεγγάζη πλημμυρίζουν με απλές βροχοπτώσεις. Επομένως, φυσικά η διαφθορά, η δυσλειτουργία του συστήματος διακυβέρνησης, ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό».

Η Λιβύη βρίσκεται σε χάος από τότε που ο Μουαμάρ Καντάφι ανατράπηκε από μια λαϊκή εξέγερση το 2011 η οποία μετατράπηκε σε εμφύλιο πόλεμο και προκάλεσε την παρέμβαση του ΝΑΤΟ. Οι προσπάθειες για την οικοδόμηση μιας λειτουργικής δημοκρατίας δεν ευδοκίμησαν και επί μία δεκαετία, η χώρα διοικείται από ανταγωνιστικές κυβερνήσεις στην πρωτεύουσα Τρίπολη και τη Βεγγάζη, τη μεγαλύτερη πόλη στα ανατολικά, καθεμία από τις οποίες υποστηρίζεται από αντίπαλες πολιτοφυλακές.

Στα χρόνια μετά την εκδίωξη του Καντάφι, η Ντέρνα θεωρείτο προπύργιο ισλαμιστών εξτρεμιστών, συμπεριλαμβανομένων των παρακλαδιών του Ισλαμικού Κράτους. Στη συνέχεια έπεσε υπό τον έλεγχο του στρατηγού Χαφτάρ το 2018 και το 2019, αφού ο ισχυρός άνδρας που ελέγχει τα ανατολικά της χώρας πολιόρκησε την πόλη για δύο χρόνια. Επειτα από τόσα χρόνια βίαιων συγκρούσεων δεν έγινε καμία προσπάθεια για την ανάπτυξη της Ντέρνα.