Η ποίηση αυτοθεσπίζεται

Γράφω για τη «Ρήξη» της Ευγενίας Βάγια κάτω από το βάρος της έντυπης αφιέρωσης της συλλογής σε μένα, «δωρητή ενοράσεων», όπως με χαρακτηρίζει. Δεν το αξίζω και ούτε το οφειλόμενο ως είθισται αντίδωρο μπορώ να της προσφέρω με ένα κείμενό μου. Και όχι γιατί το δώρο και το αντίδωρο υπόκεινται στα περί δωρεάς του Ενοχικού Δικαίου, αλλά γιατί στην περίπτωση της Ευγενίας Βάγια – στη φύση της ως ανθρώπου, στη γραφή της ως ποιήτριας – δεν ισχύουν οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα. Η ίδια είναι δωρήτρια και δωροδόχος μαζί. Τη σύμβαση του Ενοχικού Δικαίου τη συνάπτει με τον εαυτό της κρατώντας το δίκαιο και αφήνοντας σε μένα την ενοχή. Γιατί σε ποιον προσφέρω «τις δωρεές της ενόρασης» όταν η γραφή της ήδη εξυφαίνεται ως ενόραση κάποιου που διαισθάνεται την ποιητική αξία όσο και το θεωρητικό βάρος όσων γράφει; Αν ήταν απολύτως βεβαία γι’ αυτό που κάνει, δεν θα αφιέρωνε σε κανέναν τίποτα, όπως οι θεοί: εν αγνοία τους αποφαίνονται χωρίς να έχουν ανάγκη τη γνώση των θνητών. Παρά ταύτα, επειδή δωρίζοντας καθιστούμε τον εαυτό μας ψυχαναλυτικό υποκείμενο και επειδή βρισκόμαστε στην ίδια ακριβώς θέση αυτού που γράφει για τη Ρήξη (με την κοινωνία), προβαίνουμε αυτομάτως και σε μια νέα γραφή και ανάγνωση του δικού μας έργου, δηλαδή σε μια παρανάγνωσή του αλλά και σε μια παραγνώριση του εαυτού μας μέσω της Ρήξης. Ή τουλάχιστον αυτού που νομίζαμε ότι γνωρίζουμε διαβάζοντας ποίηση. Κι αυτό γιατί καταλαβαίνουμε πως πέρα από την απόλαυση του κειμένου της Βάγια ή την αυτογνωσία μας λόγω και εξαιτίας του κειμένου της, δεν κατορθώνουμε ούτε από την «αγωνία της επίδρασης» να απαλλαγούμε αλλά ούτε και από την αγωνία μιας ανταγωνιστικής υπέρβασής της. Το σημαντικότερο, δεν επιφυλάσσουμε τη διασπορά που απαιτεί η ποίηση, εξαφανίζοντας το «εγώ» του αναγνώστη και οδηγώντας τον συγγραφέα στο εκτελεστικό απόσπασμα. Επικίνδυνη κατάσταση κάποιου που γράφοντας δεν ταπεινώνεται, δεν απαλλάσσεται από την επιστημονική υπεροψία (Θεωρία της Λογοτεχνίας) ούτε και από τη δημοσιογραφική απλούστευση.