Κυριακή πρωί, υπουργείο Εξωτερικών και ΓΕΕΘΑ ανακοινώνουν την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας από την Ελλάδα στη Λιβύη, στην πόλη Ντέρνα, ως έμπρακτη αλληλεγγύη στις φονικές πλημμύρες του «Daniel» που έπληξαν τη χώρα.

Το C-130 προσγειώνεται στη Βεγγάζη στις 11.39 με ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό της Διεύθυνσης Υγειονομικού του ΓΕΕΘΑ, υγειονομικό προσωπικό της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου, «κατάλληλα εκπαιδευμένο ώστε να παρέχει πρώτες βοήθειες και υγειονομική κάλυψη Πεδίου Μάχης και Ειδικών Επιχειρήσεων».

Με την Ελλάδα να θέλει να δηλώσει παρούσα στη Λιβύη.

Η αποστολή αναχώρησε «κατόπιν εντολών της ηγεσίας με διαταγή του ΓΕΕΘΑ», σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, και «με εντολή του υπουργού Εξωτερικών κ. Γ. Γεραπετρίτη, την αποστολή συνόδευσε και ο γενικός πρόξενος της Ελλάδας στη Βεγγάζη, πρέσβης Σταύρος Βενιζέλος, για να παράσχει διπλωματική αρωγή στην επιχείρηση», σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΕΞ.

Με το ποιος έδωσε τελικά την πολιτική εντολή να «χάνεται στη μετάφραση» ανάμεσα σε υπουργείο Εξωτερικών και υπουργείο Εθνικής Αμυνας, ενώ την ίδια στιγμή ερωτηματικά υπάρχουν για τον σχεδιασμό της επιχείρησης και την ασφάλεια της αποστολής, τα οποία εκφράστηκαν και από την αντιπολίτευση και ζητούν πλήρη διερεύνηση των αιτίων και ενημέρωση.

Η αποστολή

Μία «στρατιωτική αποστολή», όπως έλεγαν από τη μια οι διπλωματικές πηγές, που είχε οργανωθεί διπλωματικά από το ΥΠΕΞ ώστε να είναι ασφαλής, όπως ανέφεραν από την άλλη οι στρατιωτικές πηγές.

Με το ΥΠΕΞ να έχει τον ρόλο της διπλωματικής οργάνωσης της αποστολής και το ΓΕΕΘΑ της στρατιωτικής. Στρατιωτικές πηγές έλεγαν δε ότι η συνεργασία με τις λιβυκές Αρχές ήταν άψογη και στον σχεδιασμό τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα.

Το κομβόι αποτελούνταν από ένα όχημα ασφαλείας που προπορευόταν, ένα καινούργιο βαν που μετέφερε την ελληνική αποστολή, το φορτηγό με τις προμήθειες και τέλος ένα ακόμα όχημα ασφαλείας. Η διαδρομή είχε υποδειχθεί ως ασφαλής, λαμβάνοντας υπόψη και τις καταστροφές που έχουν σημειωθεί μετά τις πλημμύρες και υποχρέωσαν το αεροσκάφος να προσγειωθεί στη Βεγγάζη αντί στην Μπάιντα, όπως ανέφερε η αρχική ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ.

Οι συνθήκες

Η σύγκρουση έλαβε χώρα στις 15.30 ώρα Ελλάδος. Το δυστύχημα συνέβη στο 85ο χιλιόμετρο της διαδρομής από το αεροδρόμιο της Βεγγάζης προς την Ντέρνα.

Ενα αυτοκίνητο, στο οποίο επέβαινε εξαμελής οικογένεια, κινούμενο στο αντίθετο ρεύμα, «έγλειψε» σε έναν ελιγμό προς τα αριστερά το προπορευόμενο όχημα ασφαλείας και συγκρούστηκε πλαγιομετωπικά με το λεωφορείο, με αποτέλεσμα ο οδηγός να πεταχτεί έξω και να σκοτωθούν τα πέντε άτομα που βρίσκονταν στα καθίσματα πίσω του.

Το αυτοκίνητο που προκάλεσε το δυστύχημα – σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, ένα 4×4 τύπου Land Rover, του οποίου το ρεζερβουάρ χωράει έως και 105 λίτρα βενζίνης – ίσως μετέφερε και επιπλέον δοχείο καυσίμων, κάτι το οποίο συνέβαλε στην έκρηξη που δημιούργησε σκηνικό χάους.

Το πρωί ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης είχε επιφυλάξεις, λέγοντας (Σκάι) ότι «οι πρώτες πληροφορίες κάνουν λόγο για ένα τρομερό αυτοκινητικό δυστύχημα. Από εκεί και πέρα δεν μπορούμε να το πούμε εμείς με βεβαιότητα» πριν, όπως σημείωνε, «δοθούν οι αρμόδιες επίσημες απαντήσεις από το υπουργείο Αμυνας». Το σενάριο της επίθεσης ωστόσο δεν θεωρείται πιθανό από στρατιωτικές πηγές, που δεν έχουν ενδείξεις για κάτι τέτοιο.

Χωρίς λίστα θυμάτων

Από τη σύγκρουση έχασαν τη ζωή τους τρία στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και δύο εθελοντές σε ρόλο διερμηνέων από την ελληνική αποστολή, ενώ σκοτώθηκαν το ζευγάρι και το ένα παιδί της οικογένειας που επέβαινε στο λιβυκό αυτοκίνητο.

Τα ονόματα των νεκρών αναμένεται να ανακοινωθούν επισήμως μόλις ολοκληρωθούν οι τυπικές διαδικασίες και ο έλεγχος DNA, αν και οι οικογένειες είναι ενήμερες. Το C-27 με τις πέντε σορούς και το C-130 που μετέφερε τους 13 τραυματίες προσγειώθηκαν χθες το πρωί στην Ελευσίνα. Οι τραυματίες νοσηλεύονται σε στρατιωτικά νοσοκομεία με εγκαύματα και κατάγματα, ενώ ένας διερμηνέας με λιβυκή καταγωγή έμεινε σε νοσοκομείο στη Λιβύη.

Η σύγχυση στα υπουργεία

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ΓΕΕΘΑ εξέδωσε ανακοίνωση που έκανε λόγο για «ελαφρά τραυματίες» στις 19.35 της Κυριακής, ενώ λίγο μετά διεθνή ΜΜΕ έκαναν λόγο για τέσσερις Ελληνες νεκρούς, βάσει δηλώσεων του υπουργού Υγείας της Λιβύης.

Στην Αθήνα ωστόσο επικράτησε αλαλούμ και σύγχυση στην ενημέρωση για τα θύματα, με τον πρώτο απολογισμό για τρεις νεκρούς και δύο αγνοουμένους να ανακοινώνεται περί τα μεσάνυχτα της Κυριακής.

Πηγές του ΓΕΕΘΑ, απαντώντας χθες στο ερώτημα γιατί αναφέρθηκαν σε «ελαφρά τραυματίες» και όχι σε νεκρούς, είπαν ότι «η αρχική πληροφόρηση βασιζόταν στην ενημέρωση που παρείχαν οι Αρχές της Λιβύης προς τις αρμόδιες Αρχές της Ελλάδας, στην οποία αναφερόταν κατηγορηματικά ότι δεν υπήρχαν θύματα μεταξύ των μελών της ελληνικής αποστολής ανθρωπιστικής βοήθειας».

Εδειχναν δε εμμέσως το ΥΠΕΞ, σημειώνοντας ότι υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν στο πεδίο «δεν υπήρχε άλλος τρόπος διασταύρωσης της σχετικής πληροφόρησης, πλην της ενημέρωσης από τις Αρχές της Λιβύης διά της διπλωματικής οδού, δεδομένου ότι δεν λειτουργούσε στην περιοχή δίκτυο κινητής τηλεφωνίας και τα δορυφορικά τηλέφωνα που είχε μαζί της η ελληνική αποστολή καταστράφηκαν κατά την πυρκαγιά». Στη δική του ανακοίνωση νωρίς το βράδυ της Κυριακής το ΥΠΕΞ είχε αποφύγει επιμελώς οποιαδήποτε αναφορά σε τραυματίες ή νεκρούς.

Συλλυπητήρια στις οικογένειες των θυμάτων εξέφρασαν η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και ο υπουργός Αμυνας Νίκος Δένδιας, ο οποίος κήρυξε τριήμερο πένθος στις Ενοπλες Δυνάμεις.