Ανατροπές έρχονται από την Πρωτοχρονιά στις αγοραπωλησίες ακινήτων με την κατάργηση των μετρητών, ενώ παράλληλα δημιουργείται ένα νέο τοπίο στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων με τις αλλαγές που δρομολογούνται στο φορολογικό καθεστώς και την αυστηροποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ακινήτων τύπου Airbnb.

Στόχος των παρεμβάσεων που παρουσίασε χθες το οικονομικό επιτελείο είναι να περιοριστούν οι συναλλαγές με «μαύρο χρήμα» και να αποκαλυφθούν κρυφά εισοδήματα από ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων.

Ειδικότερα το κυβερνητικό σχέδιο στην αγορά των ακινήτων προβλέπει:

Κατάργηση των μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων

Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών βάζει τέλος στις αγορές ακινήτων με μετρητά σε σακούλες. Οι συγκεκριμένες συναλλαγές θα γίνονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα. Σήμερα οι αγοραπωλησίες με μετρητά επιτρέπονται μεταξύ φυσικών προσώπων με τους ελέγχους να έχουν δείξει ότι σε πολλές συναλλαγές γίνεται ξέπλυμα χρήματος. Με τη νέα ρύθμιση που θα εφαρμοστεί από την 1η Ιανουαρίου 2024 μπαίνει οριστικό τέλος στις αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά, ανεξάρτητα εάν αυτά προέρχονται από εισοδήματα που έχουν φορολογηθεί και οι φορολογούμενοι τα έχουν στο σπίτι τους σε στρώματα ή σεντούκια ή αν πρόκειται για «μαύρο χρήμα».

Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ από τον Μάρτιο του 2021 έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 84.000 μεταβιβάσεις ακινήτων οι οποίες εν όλω ή εν μέρει έχουν γίνει με μετρητά, δηλαδή εκτός τραπεζικού συστήματος.

Συγκεκριμένα έχουν γίνει 42.613 μεταβιβάσεις ακινήτων αποκλειστικά με μετρητά συνολικής αξίας 462,49 εκατ. ευρώ και 41.741 μεταβιβάσεις συνολικής αξίας 2,98 δισ. ευρώ με τμήμα του ποσού να έχει καταβληθεί με μετρητά.

Μάλιστα, στις περισσότερες μεταβιβάσεις το τίμημα του συμβολαίου δεν ξεπερνά το ύψος της αντικειμενικής αξίας.

Συνολικά οι μεταβιβάσεις που έγιναν αποκλειστικά ή εν μέρει με μετρητά αποτελούν το 24,9 % του συνόλου των μεταβιβάσεων (μία στις τέσσερις).

Οσον αφορά συναλλαγές με ποσά κάτω από το τραπέζι ο φοροελεγκτικός μηχανισμός αδυνατεί να τις εντοπίσει με τον υφυπουργό Οικονομικών Χάρη Θεοχάρη και τον επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γιώργο Πιτσιλή να δηλώνουν ότι σχεδιάζονται εκτεταμένοι έλεγχοι και σύνθετες διασταυρώσεις (πληρωμές με κάρτες, έλεγχοι σε λογαριασμούς, αγορές περιουσιακών στοιχείων κ.λπ.) σε συμβόλαια που έγιναν στο ύψος της αντικειμενικής αξίας.

Νέες παρεμβάσεις στην αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων.

Τα μέτρα προβλέπουν:

  • Τροποποίηση ορισμού της Βραχυχρόνιας Μίσθωσης: Βραχυχρόνια μίσθωση θα ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
  • Δημιουργία νέου Κωδικού Αριθμού Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ειδικά για Βραχυχρόνια Μίσθωση. Όλα τα νομικά πρόσωπα και φυσικά που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούνται σε έναρξη ή προσθήκη δραστηριότητας με βάση τον νέο ΚΑΔ.
  • Υποχρέωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης. Με τη συγκεκριμένη παρέμβαση οι ιδιώτες που αναρτούν προς μίσθωση (ή υπεκμίσθωση) τρία ή περισσότερα ακίνητα σε ψηφιακή πλατφόρμα θα καθίστανται επιχειρήσεις (ατομική ή νομικό πρόσωπο) και θα υποχρεούνται σε έναρξη όπως υποχρεούνται ήδη τα νομικά πρόσωπα που ασκούν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).
  • Επιβολή ΦΠΑ, Τέλους Παρεπιδημούντων και Φόρου Διαμονής στα εισοδήματα που αποκτούν όσοι εκμεταλλεύονται τρία ή περισσότερα ακίνητα τύπου Airbnb.
  • Επιβολή φόρου διαμονής 1,50 ευρώ ανά διανυκτέρευση που επιβαρύνει τον πελάτη θα έχουν και οι ιδιοκτήτες και διαχειριστές (φυσικά πρόσωπα) με ένα ή δύο ακίνητα.
  • Εντατικοποίηση των ελέγχων με βάση τα δεδομένα των ηλεκτρονικών πλατφορμών και  επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή παροχής επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
  • Αυστηρότερες κυρώσεις σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, επιβάλλεται πρόστιμο που ορίζεται ανά χρήση σε 50% των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ (σήμερα το πρόστιμο είναι οριζόντιο και ανέρχεται σε 5.000 ευρώ). Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το ανωτέρω πρόστιμο θα διπλασιάζεται.
  • Πολυκατοικίες. Μέτρα λαμβάνονται και για τις πολυκατοικίες οι οποίες στο σύνολό τους έχουν μετατραπεί σε διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Σε περίπτωση που το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.