Ελευθερία ή θάνατος!

Παρότι εδώ και παραπάνω από 30 χρόνια ο κομμουνισμός έχει καταρρεύσει, το σινεμά εξακολουθεί να αντλεί ιστορίες από τη σκληρότητα στις χώρες των κομμουνιστικών καθεστώτων, όπως φαίνεται στην ενδιαφέρουσα ρουμανική (γαλλικής συμπαραγωγής) ταινία «ενηλικίωσης» «Ράδιο Μετρονόμ» (Metronom, 2022). Με φόντο το Βουκουρέστι του 1972, η ταινία μιλά για την καταπίεση όσων τολμούσαν να ακούσουν την εκπομπή Metronom, ένα μουσικό ραδιοφωνικό πρόγραμμα δυτικών ήχων που μετέδιδε το Radio Free Europe παράνομα στη Ρουμανία. Ο σκηνοθέτης Αλεξάντρου Μπελκ που για αυτή την ταινία κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο τμήμα «Ενα κάποιο βλέμμα» του Φεστιβάλ των Καννών, ισορροπεί ψύχραιμα ανάμεσα σε δύο «σκέλη»: στη μια πλευρά, η γνήσια εφηβική χαρά των ακουσμάτων του σταθμού, οι χοροί, τα φλερτ, η δίψα για πληροφορία του τι γίνεται στον κόσμο· όλα δοσμένα με ηρεμία, ακρίβεια, ταπεινότητα. Και στην άλλη, η προσγείωση στη σκληρή πραγματικότητα όταν κάποιος «καρφώνει» την πράξη και ακολουθούν συλλήψεις από τη μυστική αστυνομία της κυβέρνησης Τσαουσέσκου. Στην καλύτερη σκηνή της ταινίας, ο αξιωματικός υπεύθυνος των συλλήψεων (ο πολύ καλός ηθοποιός Βλαντ Ιβάνοφ) άλλοτε πατρικά, άλλοτε σαν δάσκαλος και άλλοτε σαν άκαμπτος εκπρόσωπος του νόμου, προσπαθεί να αλλάξει μυαλά σε μια έφηβη (Μάρα Μπουγκάριν) η οποία αμφισβητεί τη σύλληψή της αρνούμενη να υπογράψει την ομολογία της. Για αυτή και μόνο τη σκηνή που στις δυτικές κοινωνίες σήμερα είναι αδιανόητη, αξίζει κανείς να δει αυτή την ταινία που μιλά κατευθείαν στην καρδιά για το τι πραγματικά σημαίνει στέρηση ελευθερίας.