Να το ξανασκεφτούμε

Ηταν το 2004, όταν ο Γιώργος Παπανδρέου προσέδωσε μια αίσθηση «προκριματικών εκλογών α λα ΗΠΑ» στο τότε πολιτικό σκηνικό. Η εισαγωγή αυτής της νέας για την πατρίδα μας – αλλά πολύ παλιάς στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού – πρακτικής στο ΠΑΣΟΚ χαιρετίστηκε ως μεγάλη καινοτομία, με αποτέλεσμα και η ΝΔ το 2009 να την υιοθετήσει. Το αμεσοδημοκρατικό τσουνάμι της εκλογής αρχηγών κομμάτων που προέκυψε παρέσυρε στο διάβα του τα πάντα. Κομματικές δομές συντρίφτηκαν υπό το μεγάλο ενδιαφέρον πολιτών, ΜΜΕ και  sociamediaλογούντων. Σε κάθε περίπτωση, η ευρεία λαϊκή νομιμοποίηση αποτελούσε το πολιτικό ISO που πιστοποιούσε την αρχηγική στροφή των κομμάτων και άφηνε ελάχιστα έως ανύπαρκτα περιθώρια στις κομματικές νομενκλατούρες. Κακά τα ψέματα: όσο πιο πολύ προχωρούσε η άμεση δημοκρατία, άλλο τόσο δυνάμωνε η δύναμη του εκλεγμένου αρχηγού. Με αυτά κι άλλα όμως, υποχώρησε η αρχηγική λογοδοσία έναντι των δομών του κόμματος καθώς χάθηκαν τα checks and balances, οι ασφαλιστικές δικλίδες δηλαδή που οφείλουν να υπάρχουν εντός των κομματικών δομών και οργάνων. Παράλληλα η πολιτική ισχύς μετατοπίστηκε από τα στελέχη των κομμάτων στους ψηφοφόρους που σαφώς κινητοποιούνται για την τύχη των κομμάτων τους, όμως πολλοί εξ αυτών έχουν περιστασιακό ενδιαφέρον. Κάπως έτσι διαπιστώνουμε το εξής φαινόμενο. Να ψηφίζουν στις κομματικές διαδικασίες χιλιάδες πολίτες, όμως στα συνέδρια με το ζόρι να υπάρχουν μερικές εκατοντάδες ενδιαφερόμενοι. Με αυτόν τον τρόπο η άμεση δημοκρατία εξαντλείται στην ημέρα των εσωκομματικών διαδικασιών ανάδειξης νέων αρχηγών.