Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι γερμανοί πολιτικοί πραγματοποιούν περιοδεία απολογούμενοι για την εξάρτηση της χώρας τους στο παρελθόν από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και την υπεράσπιση της ενεργειακής ολοκλήρωσης ΕΕ – Ρωσίας. Ο γερμανός καγκελάριος Ολαφ Σολτς απάντησε στη ρωσική επιθετικότητα κηρύσσοντας Zeitenwende (σημείο καμπής) και τελικά τερματίζοντας τη λειτουργία του αγωγού Nord Stream 2.

Ενάμιση χρόνο αργότερα, οι γερμανοί ηγέτες εξακολουθούν να παλεύουν με λάθη πολιτικής του παρελθόντος και αγωνίζονται να αντλήσουν σαφή διδάγματα από αυτά. Δεδομένου ότι η οικονομία της Γερμανίας με γνώμονα τις εξαγωγές παραμένει βαθιά εξαρτημένη από την κινεζική αγορά, η προσέγγισή της στην Κίνα είναι εξαιρετικά αντικρουόμενη και αμφίθυμη.

Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ως μια «κοινότητα» για τη σύνδεση του γερμανικού άνθρακα και του γαλλικού σιδηρομεταλλεύματος. Η οικονομική ολοκλήρωση ήταν το πρώτο βήμα προς την εκτόνωση μιας αρχαίας εχθρότητας που είχε οδηγήσει σε τρεις καταστροφικές συγκρούσεις μεταξύ 1870 και 1945.

Εφόσον αυτό το έργο λειτούργησε, δεν είναι περίεργο που η ίδια ιδέα θα χρησιμοποιούνταν για την απάντηση της Ευρώπης στην κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης και την πτώση του κομμουνισμού. Μια τόσο μεγάλη γεωπολιτική πρόκληση απαιτούσε μια εξίσου μεγάλη χειρονομία από την πλευρά της Ευρώπης. Δεδομένου ότι αυτό το οικονομικό σχέδιο πέτυχε να ενσωματώσει την Ευρώπη και να διατηρήσει την ειρήνη μεταξύ των μελών της, είναι κατανοητό ότι πολλοί Ευρωπαίοι θα προσπαθούσαν να εφαρμόσουν το ίδιο μοντέλο σε ακόμη μεγαλύτερη, παγκόσμια κλίμακα.

Η ίδια η πίστη της Γερμανίας στις οικονομικές διασυνδέσεις αντανακλά τη γεωγραφική της θέση. Ιστορικά, το περιβόητο Mittellage της Βόρειας Ευρώπης, με την έλλειψη αδιαπέραστων βουνών και άλλων προφανών φυσικών ορίων, παρήγαγε μια ευθραυστότητα που είναι άγνωστη σε απομονωμένες, ωκεάνιες δυνάμεις όπως το Ηνωμένο Βασίλειο ή οι Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι εξίσου εύκολο για τους στρατούς να υπερπηδήσουν σε μια ανοιχτή πεδιάδα όσο και για τους εμπόρους να χρησιμοποιούν παραθαλάσσιες και χερσαίες διαδρομές για να συνδέσουν τους ανθρώπους. Ετσι, οι Γερμανοί πάντα σύρονταν ανάμεσα στον Αρη, τον θεό του πολέμου, και τον Ερμή, τον θεό του εμπορίου. Αυτό το πλαίσιο υποδηλώνει ότι εάν ο πόλεμος γίνει αδιανόητος (όπως έγινε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), όλα θα εξαρτηθούν από την οικονομία. Αλλά ισχύει και το αντίθετο: εάν η οικονομική ανάπτυξη παραπαίει, η επιστροφή στη σύγκρουση γίνεται πιο πιθανή.

Η προηγούμενη «λανθασμένη» γερμανική και ευρωπαϊκή πολιτική ήταν ένα στοίχημα για την παγκοσμιοποίηση και η παγκοσμιοποίηση αλλάζει πάντα. Αν και αναμφίβολα θα συνεχίσει να αναπτύσσεται προς νέες και απροσδόκητες κατευθύνσεις, αυτός δεν είναι λόγος να απορρίψουμε την ιδέα ότι η αλληλεξάρτηση συχνά υποστηρίζει την ειρήνη και την ευημερία.

Ο Χάρολντ Τζέιμς είναι καθηγητής Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων στο Princeton University.