Είναι ίσως η πρώτη φορά που έρχονται κάλπες και δεν έχουμε νιώσει καθόλου προεκλογική περίοδο – σε σχέση με όσα έχουμε ζήσει τα τελευταία χρόνια δηλαδή. Επικρατεί μια μουντάδα, μια αδιαφορία που δείχνει γενικευμένη και μόνο τα διαφημιστικά φυλλάδια στα γραμματοκιβώτια, τα νέα για τα κλειστά σχολεία και τα SMS των υποψηφίων που «σκάνε» απρόσκλητα τις τελευταίες ημέρες στα κινητά μας θυμίζουν στον περισσότερο κόσμο ότι αύριο καλείται να ψηφίσει.

Η εικόνα ότι οι αυτοδιοικητικές κάλπες δεν προκαλούν μαζικές κινητοποιήσεις εξηγείται εν μέρει κι από αντικειμενικούς παράγοντες.

Η πολιτική κυριαρχία της ΝΔ

Εχουν περάσει μόνο τρεις μήνες από τις διπλές εθνικές εκλογές, που είχαν ένταση, εκπλήξεις και παρήγαγαν σημαντικά πολιτικά αποτελέσματα, επικυρώνοντας το σκηνικό πολιτικής κυριαρχίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Γι’ αυτό και οι μόνοι που δείχνουν να προβληματίζονται είναι οι ίδιοι υποψήφιοι των αυτοδιοικητικών, ιδίως αυτοί που προέρχονται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και αισθάνονται ότι θα επηρεαστούν από τη χαμηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων και το γενικότερο πολιτικό κλίμα. Ιδίως δε οι υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ είχαν και έχουν να αντιμετωπίσουν και το κλίμα που διαμορφώθηκε από τη μάχη για την ηγεσία του κόμματος. Παράλληλα, στο ΠΑΣΟΚ θέλουν να μετρήσουν δυνάμεις σε κρίσιμες εκλογικές δεξαμενές, όπως η Αττική και, κυρίως, η Αθήνα.

Από την άλλη μεριά, στο κυβερνητικό στρατόπεδο, η ΝΔ μοιάζει να είναι σχεδόν ακλόνητη. Γεγονός που κάνει και πολίτες να μην περιμένουν σπουδαίες αλλαγές, ενώ τα αποτελέσματα στις περισσότερες περιφέρειες και πολλούς δήμους σχεδόν προεξοφλούνται από τα επιτελεία και τις τοπικές κοινωνίες. Η ΝΔ περιμένει να δει εκ νέου τον χάρτη να βάφεται «γαλάζιος» με την εκλογή υποψηφίων που προέρχονται από τις κομματικές της τάξεις ή που έχουν λάβει και τη δική της στήριξη. Και νιώθει πως κινδυνεύει μονάχα από άλλους γαλάζιους, «αντάρτες» από τα σπλάχνα της. Παρομοίως αισιόδοξη δηλώνει και για τους περισσότερους μεγάλους δήμους της χώρας. Με τη μεγάλη εξαίρεση, φυσικά, της Πάτρας και του δημάρχου που προέρχεται από το ΚΚΕ Κώστα Πελετίδη.

Οι θερινές καταστροφές

Πέραν, ωστόσο, όλων των παραπάνω, στην αποτίμηση αυτού του κλίματος προεκλογικής πλήξης πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γενικότερο κοινωνικό αποτύπωμα της διαχείρισης των φυσικών καταστροφών που έζησε η χώρα μέσα στο καλοκαίρι. Διότι ακόμη και οι πολίτες που δεν επλήγησαν προσωπικά ή οικογενειακά, ήρθαν σε επαφή με τις εικόνες που έθεταν υπό αμφισβήτηση (δικαίως ή αδίκως, δεν έχει σημασία) την αποτελεσματικότητα του κράτους και των τοπικών έργων υποδομών. Σε κάτι τέτοιες στιγμές θυμόμαστε πόσο χρήσιμη, πόσο απαραίτητη, είναι η τοπική αυτοδιοίκηση. Αλλά και πόσο παραμένει μια παραμελημένη, παρανοημένη και κακοποιημένη βαθμίδα κρατικής εξουσίας, στην οποία κονδύλια ξοδεύονται αφειδώς χωρίς να ξέρει κανείς πού πάνε, ενώ τοπικοί παράγοντες διαγκωνίζονται για το ποιος έχει καλύτερη σχέση με την κεντρική εξουσία και ποιος θα συντηρήσει καλύτερα ένα πελατειακό δίκτυο. Σε κάθε περίπτωση, οι μεγάλες φυσικές καταστροφές που προηγήθηκαν ανέτρεψαν και τις προεκλογικές καμπάνιες και, συνακόλουθα, το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.

Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι βαριούνται οι πολίτες τις εκλογές. Αλλά ενδεχομένως ότι κουράστηκαν και αμφισβητούν τη δύναμη της κάλπης. Σε κάθε περίπτωση, η αυριανή συμμετοχή σε μια διπλή εκλογική διαδικασία, για περιφέρειες και δήμους, θα οδηγήσει σε ασφαλέστερα συμπεράσματα.