Στις αρχές του 2024 αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή νομοθετική ρύθμιση από το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής, που θα προβλέπει ότι τουλάχιστον το 50% των επιδομάτων από τον ΟΠΕΚΑ θα πρέπει να καταναλώνεται μέσω της χρήσης προπληρωμένης κάρτας, ενώ το υπόλοιπο ποσό θα δίνεται σε μετρητά. Τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, που αφορούν περίπου 702.000 νοικοκυριά, θα αποκτήσουν νέα στόχευση, καθώς με την προπληρωμένη κάρτα, η οποία θα είναι ονομαστική, δεν θα μπορούν να χρησιμοποιούνται από κανέναν άλλον παρά μόνον από τον κάτοχό της. Με τον τρόπο αυτόν θα αποκλειστούν συγγενείς δικαιούχων που τα εισπράττουν παράτυπα, ενώ θα αποκαλυφθούν και πολλές περιπτώσεις «κατ’ επάγγελμα» επιδοματούχων, που δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα με στόχο να εισπράττουν ταυτόχρονα περισσότερα επιδόματα.

Με τη νέα παρέμβαση, που αποτελεί προαπαιτούμενο για την αποδέσμευση κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, επιδιώκεται η διαφάνεια των συναλλαγών για τους δικαιούχους επιδομάτων και η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.

Διαγωνισμός

Ηδη οι τέσσερις συστημικές τράπεζες αναμένουν την προκήρυξη του σχετικού διαγωνισμού, προκειμένου να αναλάβουν τις προδιαγραφές των νέων καρτών, την έκδοση και διανομή τους. Με την έκδοση νέας προπληρωμένης κάρτας θα εφαρμοστεί σε όλους τους δικαιούχους των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ το νέο καθεστώς πληρωμής που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο 2024.

Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση οι περισσότερες συναλλαγές θα γίνονται μέσω POS και με ηλεκτρονικές αγορές με στόχο τη διαφάνεια σχετικά με τον τρόπο χρήσης των επιδομάτων από τους δικαιούχους. Προβλέπονται επίσης κίνητρα για όποιον επιλέξει να μην κάνει ανάληψη του υπολοίπου αλλά να το χρησιμοποιήσει σε ηλεκτρονικές συναλλαγές, κατά το πρότυπο των φορολοταριών που πραγματοποιεί σήμερα το υπουργείο Οικονομικών.

Πώς θα εφαρμοστεί

Τα πρώτα βήματα προβλέπουν την κατάθεση της σχετικής ρύθμισης για το πώς θα εφαρμοστεί, την προκήρυξη διαγωνισμού για τις τράπεζες προκειμένου να αναλάβουν τις προδιαγραφές των νέων καρτών, την έκδοση αλλά και τη διανομή τους και στη συνέχεια το 2024 η υλοποίηση του μέτρου.

Η πληρωμή της πλειονότητας των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ και της ΔΥΠΑ θα γίνεται με προπληρωμένες κάρτες, ενώ σήμερα μόνο το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (πρώην ΚΕΑ) πληρώνεται από τον ΟΠΕΚΑ μέσω κάρτας και ο δικαιούχος μπορεί να κάνει ανάληψη μετρητών μόνο για το μισό ποσό. Ολα τα υπόλοιπα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ και τα επιδόματα ανεργίας της ΔΥΠΑ πληρώνονται μέσω κατάθεσης σε λογαριασμό του δικαιούχου.

Οι αλλαγές που θα γίνουν έχουν ως εξής:

1. Θα καθιερωθούν προπληρωμένες κάρτες και για τα άλλα σημαντικά προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ, όπως το επίδομα τέκνου και το επίδομα για τη γέννηση.

2. Θα πληρώνονται με κάρτες τα βασικά επιδόματα ανεργίας της ΔΥΠΑ.

3. Θα καθιερωθούν όρια ανάληψης μετρητών για τις προπληρωμένες κάρτες και το ποσό που θα μένει πέραν του ορίου θα μπορεί να δαπανάται μόνο με ηλεκτρονικές πληρωμές, δηλαδή με αγορές μέσω POS, μέσω e-banking κ.ά.

4. Θα δοθούν κίνητρα για τη χρήση των προπληρωμένων καρτών για συγκεκριμένα αγαθά και υπηρεσίες (όπως οι δαπάνες για τα παιδιά ή για τον τοκετό) και θα απαγορευθούν άλλες δαπάνες, όπως για τζόγο. Με αυτόν τον τρόπο η προπληρωμένη κάρτα δεν θα επιτρέπει τη συναλλαγή σε περίπτωση που ο δικαιούχος επιχειρεί να κάνει μία απαγορευμένη δαπάνη.