Η στήριξη του Χάρη Δούκα από τον Κώστα Ζαχαριάδη στον δεύτερο γύρο των δημοτικών εκλογών ερμηνεύτηκε την περασμένη εβδομάδα από ορισμένους αναλυτές ως πρώτο δείγμα μιας ευρύτερης συνεργασίας του ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλοι το πίστευαν ειλικρινά. Κι άλλοι το έλεγαν για να τρομάξουν, να ξυπνήσουν μνήμες της κυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ και να στείλουν μήνυμα στους κεντρώους ψηφοφόρους να μη διανοηθούν να αμφισβητήσουν το στάτους κβο.

Οποια στόχευση κι αν είχε, η ανάλυση αυτή είναι λάθος. Oπως λάθος θα είναι και να υποστηριχθεί ότι η απροσδόκητη χθεσινή εκλογή του Δούκα ανοίγει διάπλατα την πόρτα στην ένωση της Αριστεράς. Δεν είναι αυτό το μήνυμα της Αθήνας. Οποιος νομίζει ότι ο Δούκας θα τηλεφωνήσει σήμερα στην Αμερική και θα ζητήσει να δει τον Κασσελάκη μόλις γυρίσει για να σχεδιάσουν μαζί τη Μεγάλη Επιστροφή είναι βαθιά νυχτωμένος. Ο νεοεκλεγείς δήμαρχος έχει σοβαρότερα πράγματα να κάνει. Και κυρίως να διαψεύσει όσους τον χλεύασαν επειδή παρουσίασε το «μοντέλο των 15 λεπτών», όσους τον ειρωνεύτηκαν επειδή είπε ότι θα μειώσει κατά 5 βαθμούς τη θερμοκρασία του αέρα μέσα σε πέντε χρόνια, όσους τον κατήγγειλαν επειδή είπε ότι οι κάμερες δεν αποτελούν προτεραιότητά του: υποσχέθηκε μια πιο πράσινη, πιο ασφαλή, πιο καθαρή Αθήνα και έχει όλο τον καιρό μπροστά του να εκπληρώσει την υπόσχεσή του.

Οι λόγοι της ανατροπής είναι δύο. Ο ένας έχει σχέση με τον ηττημένο. Ο Μπακογιάννης δεν πλήρωσε τον Μεγάλο Περίπατο: κάτι τέτοιο θα είχε φανεί από τον πρώτο γύρο. Πλήρωσε την υπερβολική του σιγουριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ντιμπέιτ συμπεριφέρθηκε στον αντίπαλό του πατερναλιστικά, σχεδόν συγκαταβατικά: έλα μωρέ, μη στενοχωριέσαι για τη μεγάλη διαφορά που μας χωρίζει, θα είναι ανοιχτές οι πόρτες του γραφείου μου την επόμενη πενταετία, όποτε θες θα έρχεσαι, θα μου λες τις σκέψεις σου κι εγώ θα τις σημειώνω. Το στυλ αυτό άλλους ενόχλησε κι άλλους έπεισε ότι δεν χρειαζόταν να ψηφίσουν τη δεύτερη Κυριακή αφού το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο.

Υπάρχει όμως κι ένας άλλος λόγος, λιγότερο συζητημένος, που έχει να κάνει με τον νικητή. Ο Δούκας ήταν ένας αντισυμβατικός υποψήφιος. Δεν προσπάθησε να αντισταθμίσει την έλλειψη αναγνωρισιμότητας με επίδειξη λαϊκισμού. Δεν επένδυσε στον αρνητικό λόγο ούτε, ασφαλώς, στην τοξικότητα. Δεν παρασύρθηκε σε μικροκομματικά παιχνίδια. Ηταν ευγενής, ήπιος και συγκροτημένος. Είχε επίσης κι ένα πειστικό χαμόγελο. Και κατάφερε να κάνει μια έκπληξη μεγαλύτερη κι από εκείνη του Γιώργου Καμίνη απέναντι στον Νικήτα Κακλαμάνη το 2000.

Πριν από τις εκλογές ανησυχούσαμε για το ποσοστό που θα πάρει ο Κασιδιάρης. Αλλά οι Αθηναίοι, όσοι τέλος πάντων έφτασαν στις κάλπες, φάνηκαν πιο ώριμοι και συνάμα πιο τολμηροί. Το «μοντέλο Δούκα» αποδείχθηκε επιτυχημένο. Και η λέξη «ευθύνη» με την οποία ξεκίνησε χθες ο νικητής τις επινίκιες δηλώσεις του είναι το κλειδί για τη συνέχεια.