Το βίντεο έχει γίνειviral στο Ισραήλ. Η υπουργός Περιβάλλοντος Ιντίτ Σίλμαν, που βοήθησε τον Νετανιάχου να ανατρέψει την προηγούμενη κυβέρνηση και να επανέλθει στην εξουσία, εκδιώκεται από ένα νοσοκομείο όπου πήγε να επισκεφθεί τραυματίες. «Καταστρέψατε αυτή τη χώρα, φύγε από δω», της φωνάζει ένας ισραηλινός γιατρός. «Τώρα είναι η δική μας σειρά. Εμείς κάνουμε κουμάντο. Εμείς θα κυβερνήσουμε εδώ – δεξιά, αριστερά, μια ενωμένη χώρα – χωρίς εσάς. Καταστρέψατε τα πάντα»!

Το Ισραήλ βρίσκεται σε πόλεμο μετά τις πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις που δέχθηκε από τη Χαμάς. Και είναι λογικό σε αυτές τις συνθήκες η χώρα να συσπειρώνεται απέναντι στον κοινό εχθρό. Ομως οι Ισραηλινοί δεν ξεχνούν ποιος υποτίμησε αυτόν τον εχθρό. Ποιος απομάκρυνε δυνάμεις από τα σύνορα με τη Γάζα για να τις στείλει στη Δυτική Οχθη να προστατεύουν τους εποίκους. Ποιος συμμάχησε με ακροδεξιούς και υπερ-ορθόδοξους πολιτικούς με σκοπό «να απαγάγουν τη δημοκρατία στο φως της ημέρας», όπως γράφει ο Τόμας Φρίντμαν στους New York Times. Ποιος οδήγησε τη χώρα στο χείλος του εμφυλίου πολέμου με την προσπάθειά του να καταργήσει την ανεξαρτησία των δικαστών. Ποιος, πάνω απ’ όλα, αγνόησε τις προειδοποιήσεις της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Πολιτειών για τη Χαμάς και άνοιξε τις Πύλες της Κολάσεως.

Οι Ισραηλινοί είναι συντετριμμένοι, είναι οργισμένοι, είναι αποφασισμένοι. Αλλά αυτό δεν τους εμποδίζει να θεωρούν σε ποσοστό 86% ότι «η 11η Σεπτεμβρίου του Ισραήλ» συνιστά αποτυχία της κυβέρνησης Νετανιάχου. Και να απαιτούν σε ποσοστό 56% την αποχώρηση του τελευταίου από την εξουσία όταν τελειώσει ο πόλεμος.

Απαγωγή της δημοκρατίας επιχείρησε τα τελευταία χρόνια και η κυβέρνηση της Πολωνίας. Κι εκείνοι δίχασαν τη χώρα, ήρθαν σε σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, απείλησαν να σταματήσουν τη βοήθεια στην Ουκρανία. Οταν ήρθε όμως η ώρα των εκλογών, μίλησε η κοινωνία των πολιτών. Δεν έδωσε τη νίκη στον επικεφαλής της αντιπολίτευσης, τον ακούραστο Ντόναλντ Τουσκ, έκλεισε όμως τον δρόμο σε μια νέα κυβέρνηση Κατσίνσκι. Και το έκανε όχι σέρνοντας τα πόδια της, όπως συνηθίζεται πλέον στις δυτικές χώρες που έχουν προβλήματα πολυτελείας, αλλά με συμμετοχή 73%, κατά 11 μονάδες μεγαλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές.

Οι Πολωνοί μποϊκοτάρισαν επίσης και το δημοψήφισμα, όπου η κυβέρνηση ήλπιζε να περάσει τον περιορισμό της μετανάστευσης και τη διατήρηση του ορίου συνταξιοδότησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα απαλλαγούν εύκολα από τους εθνικιστές. Το παράδειγμα του Τραμπ έχει βγει εδώ και καιρό από τα σύνορα της Αμερικής και μπορεί να βρει άξιο μιμητή στο πρόσωπο του πολωνού προέδρου Αντρέι Ντούντα. Ούτε οι Ισραηλινοί άλλωστε θα απαλλαγούν εύκολα από τον Νετανιάχου Η δημοκρατία περνάει δοκιμασίες παντού και θα περνάει όλο και περισσότερες.

Φυσικά στο τέλος θα νικήσει. Αλλά όχι μόνη της, όχι χωρίς την κινητοποίηση και την ενεργή συμμετοχή των πολιτών.