«Το πρώτο που πεθαίνει σε έναν πόλεμο είναι η αλήθεια» είναι η γνωστή φράση που έχει διατυπωθεί σε διάφορες παραλλαγές από πολλούς και καταδεικνύει τον υπόγειο πόλεμο μέσα στον πόλεμο, την παράλληλη μάχη που διεξάγεται πάντα ταυτόχρονα με τις πολεμικές επιχειρήσεις. Η αρχική είδηση προκάλεσε αποτροπιασμό. «Οι ισραηλινές δυνάμεις χτύπησαν το νοσοκομείο Αλ Αχλί Αλ Αραμπί στη Λωρίδα της Γάζας με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 500 άτομα». Ο πολιτισμένος κόσμος πάγωσε, Χαμάς και Χεζμπολάχ κάλεσαν σε «ημέρα οργής» κατά του Ισραήλ, χιλιάδες οργισμένοι διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους σε Λίβανο, Ιορδανία, Λιβύη, Υεμένη, Τουρκία, Μαρόκο, Ιράν, με τα σενάρια να κάνουν λόγο για μία γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή. Ωσπου το Ισραήλ ισχυρίζεται, παραθέτοντας πληθώρα βίντεο, ότι τη στιγμή της έκρηξης δεν υπήρχε δική του αεροπορική δραστηριότητα και πως η έκρηξη συνέπεσε με τη στιγμή της εκτόξευσης ρουκετών από την παλαιστινιακή πλευρά προς το Τελ Αβίβ. Ταυτόχρονα, δημοσιοποιεί υποκλαπείσα συνομιλία μεταξύ παλαιστίνιων μελών οργανώσεων, η οποία επιβεβαιώνει ότι η ρουκέτα δεν είχε ισραηλινή προέλευση. Λίγο αργότερα αποκαλύπτονται στοιχεία που δείχνουν ότι οι νεκροί δεν είναι 500, αλλά 50.

Τα σοβαρά μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο μεταδίδουν την είδηση, τους ισχυρισμούς των αντιμαχόμενων μερών, εκφράζουν αμφιβολίες, τα πιο μεγάλα Μέσα που έχουν ανάλογες δυνατότητες κάνουν έρευνα και αναλύουν τα δεδομένα καταλήγοντας σε πιθανά συμπεράσματα και πάλι όμως βάζοντας αστερίσκους. Fact-checkers σε όλο τον κόσμο αναζητούν υλικό, ψάχνουν στοιχεία, συνθέτουν πληροφορίες προσπαθούν να καταλήξουν ποιος ισχυρισμός ευσταθεί. Στην αντίπερα όχθη, εκείνοι που διαχρονικά ενδιαφέρονται για έναν μόνο πόλεμο. Της προπαγάνδας. Γεμάτοι βεβαιότητες, γράφουν πηχυαίους τίτλους, υπερασπίζονται την εκδοχή του στρατοπέδου τους, εκείνου που είχαν εξαρχής διαλέξει. Δίπλα στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, τα social media πλημμυρίζουν από fake news, παλιότερα video, fake εικόνες δανεισμένες από άλλα γεγονότα, προκειμένου να πείσουν για την εκδοχή που βολεύει το δικό τους πολιτικό αφήγημα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκινά έρευνα για διάδοση «ψευδών πληροφοριών» και «παράνομου περιεχομένου» στα κοινωνικά δίκτυα απειλώντας με πρόστιμα. Οι προπαγανδιστικοί μηχανισμοί όμως έχουν ήδη εκπληρώσει την αποστολή τους.

Υπάρχει μία φράση που είπε μέσα στην εβδομάδα στην «Athens Voice» ο διεθνολόγος Κωνσταντίνος Φίλης, που μοιάζει εφιαλτική. «Ακόμα κι αν το Ισραήλ αποδείξει ότι δεν έκανε την επίθεση στο νοσοκομείο, αυτό δεν έχει πλέον σημασία». Ο θόρυβος που δημιουργήθηκε, το, έστω θολό, μήνυμα που εκπέμφθηκε επιτέλεσε τον ρόλο του. Η αλήθεια λίγη σημασία έχει πλέον και ακόμα λιγότεροι θα ψάξουν να τη βρουν. Κέρδισε η προπαγάνδα και κυρίως το εφέ της ενέργειας. Ο,τι κι αν αποδειχθεί πλέον, η βόμβα για κάποιους έχει μπει από τους de facto σφαγείς Ισραηλινούς. Η προπαγάνδα νίκησε την πραγματικότητα. Αυτό δηλαδή που συμβαίνει διαρκώς και στη δική μας χώρα. Αρκεί η μετάδοση μιας ψευδούς είδησης από ένα ΜΜΕ ή έναν ανώνυμο λογαριασμό στα social media και η αναπαραγωγή της από δεκάδες ανθυποσάιτ. Αυτόματα αποτελεί γεγονός. Μικρή σημασία έχει αν αποδειχθεί ψευδής, λίγοι θα το μάθουν και ακόμα λιγότεροι θα το πιστέψουν.

Μέσα ενημέρωσης τα οποία λειτουργούν ως chamber rooms μεταδίδουν ειδήσεις που προσαρμόζονται ή επιβεβαιώνουν την πραγματικότητα που έχει ήδη το κάθε στρατόπεδο επιλέξει. Το ερώτημα τελικά είναι ένα. Εσύ τι θα ήθελες να μάθεις; Αυτό που συνέβη ή αυτό που επιβεβαιώνει τις ήδη διαμορφωμένες πεποιθήσεις σου; Η απάντηση δεν είναι τόσο εύκολη όσο φαίνεται. Οταν όμως τη δώσουμε, ειλικρινά, θα καταλήξουμε τι θέλουμε από τα μέσα ενημέρωσης. Πληροφόρηση ή μανιφέστο; Αλήθειες ή βολική προπαγάνδα;