Η πρώτη διαγραφή στον ΣΥΡΙΖΑ ήρθε χθες. Ο Στέφανος Τζουμάκας τέθηκε εκτός κόμματος από τον Στέφανο Κασσελάκη από τη Νέα Υόρκη.

«Τιμώ τους αγώνες του Στέφανου Τζουμάκα τόσο κατά την περίοδο της χούντας όσο και στη Μεταπολίτευση. Δεν μπορώ όμως να επιτρέψω στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να εμφανίζουν στα κανάλια ένα ολόκληρο κόμμα, που έχει μόνη του δύναμη τα μέλη και τους ψηφοφόρους του, ως “ολιγαρχικό” και “διαπλεκόμενο”», ήταν η ανάρτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ. Και συμπλήρωνε: «Ο κ. Τζουμάκας έθεσε σήμερα τον εαυτό του εκτός ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Με λύπη τον παραπέμπω στην επιτροπή δεοντολογίας για τα περαιτέρω. Η παρουσία στα κανάλια στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που αντί να αντιπολιτεύονται την κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιπολιτεύονται το κόμμα τους –προς μεγάλη ικανοποίηση των μεγαλοδημοσιογράφων– σταματάει εδώ».

Επίδειξη προεδρικής πυγμής, η πρώτη και στο μήνυμά του ο Κασσελάκης προειδοποιεί γενικώς για τις δημόσιες παρουσίες των στελεχών στα ΜΜΕ. Ο πρώτος που επιδοκίμασε τη διαγραφή ήταν ο Παύλος Πολάκης – εκ του ηγετικού νέου κύκλου. Εχει ενδιαφέρον πως ο Τζουμάκας είναι πρόσωπο που και συνυποψήφιος του Κασσελάκη ήταν στην κούρσα διαδοχής και από τη διεύρυνση προέρχεται.

Το επεισόδιο έρχεται να προστεθεί σε ένα κλίμα περιδίνησης που έχει μπει η Κουμουνδούρου. Από την Τετάρτη ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχει επίσημο οδικό χάρτη και για την ΚΕ του και για το συνέδριό του που θα πάει το τριήμερο 23, 24 και 25 Φεβρουαρίου. Η απόφαση της Πολιτικής Γραμματείας όμως δεν πάρθηκε αναίμακτα και ο απόηχος της συγκρουσιακής συνεδρίασης επτά ωρών αφήνει ένα βαθύ αποτύπωμα για τον χώρο εν πολλοίς υπαρξιακό – μια περιρρέουσα φήμη θέλει αποχωρήσεις προσεχώς ανάμεσά τους του Γιώργου Σταθάκη. Μπορεί να υπερψηφίστηκε η στρατηγική Κασσελάκη αλλά το μπλοκ της αντιπολίτευσης ήταν εδώ, ήταν ηχηρή η αντίθεσή του και όχι μόνο στην ψηφοφορία που έδειξε οριακό το αποτέλεσμα.

Ενα τριχοτομημένο κόμμα σε περιδίνηση

Στην πραγματικότητα, η ψηφοφορία στην ΠΓ ανέδειξε ένα τριχοτομημένο κόμμα, καθώς δίπλα στα 20 μέλη που υπερψήφισαν την προεδρική πρόταση, καταγράφηκαν 10 ψήφοι κατά (κυρίως από την Ομπρέλα) και 8 λευκά ψηφοδέλτια, από στελέχη (ανάμεσά τους και η Εφη Αχτσιόγλου) που ήθελαν να κρατήσουν αποστάσεις από τις δύο πλευρές. Το μανιφέστο της Ομπρέλας που αμφισβήτησε τον νέο πρόεδρο του κόμματος, ο χρησμός του Τσακαλώτου που σχεδόν προδιέγραψε ρήξη και αποχώρηση, η σκληρή κριτική από τη μεριά των 6 συν 6 (Αχτσιόγλου κ.ά.) για την ομιλία του Κασσελάκη στον ΣΕΒ που όπως λένε ήταν μακριά από τις παραδόσεις της Αριστεράς και των θέσεων του κόμματος, ήταν μερικά μόνο νέα συμβάντα ενδεικτικά μιας περιδίνησης που το ερώτημα είναι αν θα διαρκέσει μέχρι τις ευρωεκλογές και άρα θα αποβεί μοιραία για την ίδια την υπόσταση του κόμματος. Το βέβαιο είναι πως ο Κασσελάκης πήρε μια γερή γεύση των εσωτερικών μηχανισμών, αντινομιών, μα και ταυτοτικών χαρακτηριστικών του χώρου και ο ίδιος αντιλήφθηκε πως το σχέδιό του δεν θα είναι τόσο εύκολο να εφαρμοστεί χωρίς την καυτή ανάσα εσωκομματικής αντιπολίτευσης.

Σύγκρουση και για τις συμπράξεις

Την ίδια ώρα μια παράλληλη συζήτηση έχει ανοίξει για τις συμμαχίες. Τα αποτελέσματα του δεύτερου γύρου των αυτοδιοικητικών εκλογών άνοιξαν την όρεξη στην ευρεία επικράτεια της προοδευτικής παράταξης. Εδώ αναθερμάνθηκε μια συζήτηση για το πώς μπορούν να πορευθούν οι δυνάμεις της Αριστεράς και Κεντροαριστεράς. Το μοντέλο Χάρης Δούκας – Κώστας Ζαχαριάδης στον Δήμο Αθηναίων ή ακόμη και η στήριξη στον Δημήτρη Κουρέτα στη Θεσσαλία για ένα μέρος και της Κουμουνδούρου θα μπορούσαν να είναι μια «γραμμή» νικηφόρα και σε πιο κεντρικό επίπεδο.

Η κουβέντα ξαναγίνεται δε με φόντο τις ευρωεκλογές. Εδώ καταγράφονται δύο απόψεις. Η μία άποψη από τον Χρήστο Σπίρτζη που έχει παραιτηθεί από την ΠΓ και παραμένει απλώς μέλος της ΚΕ του κόμματος. Ο πρώην υπουργός μίλησε για μια δυνατότητα συμπόρευσης των ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ ενόψει των ευρωεκλογών, ακόμη και για μια δυνητική κοινή κάθοδο. Συνομιλητές του Σπίρτζη λένε, πως μεγαλύτερη έμφαση ο εν λόγω πρώην υπουργός δίδει στα στρατηγικά βήματα μιας τέτοιας σύμπλευσης και όχι απλώς σε μια συγκόλληση των ψηφοδελτίων.

Από την άλλη, μια θέση που κυρίως υπερασπίζεται ο Πάνος Σκουρλέτης, αλλά και πολλά στελέχη της Ομπρέλας και όχι μόνον, δεν λέει «όχι» σε συμμαχίες αλλά και είναι κάθετα αρνητικό στη συγχώνευση των δύο χώρων. Μάλιστα, η θέση αυτή βλέπει ως αναγκαίο να ενισχυθεί ταυτοτικά ο ΣΥΡΙΖΑ, ιδίως τώρα όπου μια «ρευστοποίηση» θα ήταν, όμως λένε, καταστροφική.

«Η οποιαδήποτε επωφελής πιθανή συμμαχία με όμορους πολιτικούς χώρους προϋποθέτει έναν ισχυρό ΣΥΡΙΖΑ», ανέφερε το σκληρό μανιφέστο των 9 στελεχών της ΠΓ του κόμματος που κατατέθηκε στην πρόσφατη συνεδρίαση. Την άποψη αυτή, με παραλλαγές, ασπάζονται και στελέχη της ομάδας των 6 συν 6 (Εφη Αχτσιόγλου κ.ά.) αλλά και δυνάμεις της διεύρυνσης όπως ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος.

Στελέχη πάντως που έχουν μια πιο προωθημένη άποψη, και κλίνουν υπέρ του Σπίρτζη, σκανάρουν τις δηλώσεις του έτερου στρατοπέδου του ΠΑΣΟΚ. Απόψεις όπως του Χάρη Καστανίδη για ένα νέο Επινέ (παλιότερα είχε ακουστεί και εντός ΣΥΡΙΖΑ μια επανίδρυση τέτοιου τύπου) αλλά και η τοποθέτηση του Γιώργου Παπανδρέου το βράδυ των αυτοδιοικητικών εκλογών αξιολογούνται σε ένα θετικό πλαίσιο από ορισμένες δυνάμεις. Πιο κεντρικά στον ΣΥΡΙΖΑ πάντως κάνουν την ανάγνωση πως μέχρι τις ευρωεκλογές η κουβέντα δεν μπορεί να είναι αυτή. Θεωρούν για παράδειγμα πως ο Νίκος Ανδρουλάκης επίσης θα θέλει να ενισχύσει περαιτέρω το κόμμα του με στόχο να είναι δεύτερος.

Μια λογική που λέει πως «μόνο το ΠΑΣΟΚ μπορεί να σταθεί απέναντι στη ΝΔ» είναι επίσης αξιολογήσιμη στην Κουμουνδούρου. Και ο φόβος είναι πως ακριβώς ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα είναι σε δίνη και σε κίνηση ταυτόχρονα και άρα ο χρόνος είναι αμείλικτος και για περαιτέρω αποδυνάμωσή του από μια διαρκή εσωτερική κρίση και για επαναπατρισμό στελεχών του στη Χαριλάου Τρικούπη.

Η Δώρα Αυγέρη πάντως που ως εκπρόσωπος Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ εκφράζει σήμερα την πιο επίσημη γραμμή του χώρου είπε πως τη συζήτηση για τη συνεργασία ή όχι με το ΠΑΣΟΚ άνοιξαν στελέχη «που δεν έχουν κεντρικό καθοδηγητικό ρόλο στο κόμμα, οποιοσδήποτε σύντροφος έχει δικαίωμα να λέει την άποψή του, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι εκφράζει την επίσημη γραμμή».