Η ΕΕ κατάφερε να γεμίσει τα αποθέματά της φυσικού αερίου σχεδόν μέχρι το τέλος, εν όψει της περιόδου θέρμανσης 2023/24. Στις 18 Οκτωβρίου οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης ήταν κατά 98,1% γεμάτες, ρεκόρ για αυτή την ημερομηνία και υψηλότερες από τον μέσο όρο για την περίοδο 2015-2020. Αυτό υποστηρίζει την εκτίμησή μας ότι η ΕΕ θα πρέπει να αντεπεξέλθει στον χειμώνα χωρίς σοβαρό κίνδυνο τελικών ελλείψεων.

Οι παραδόσεις με ρωσικούς αγωγούς, που κάποτε ήταν η κύρια πηγή φυσικού αερίου της ΕΕ, έχουν μειωθεί κατακόρυφα, από πάνω από 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ το 2021 σε 9% το 2023 μέχρι στιγμής. Οι εισαγωγές από άλλες πηγές αυξήθηκαν, ιδίως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το οποίο διπλασίασε το μερίδιό του στις εισαγωγές από 20% το 2021 σε 41% το 2023. Αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να καλύψει το έλλειμμα του ρωσικού αγωγού. Κατά την περίοδο από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, από τον Μάρτιο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2023, οι συνολικές καθαρές εισαγωγές της ΕΕ υποχώρησαν περισσότερο από 5% από τον μέσο όρο της περιόδου 2017-2021. Για να αντισταθμίσουν τη χαμηλότερη προσφορά αερίου, οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούν λιγότερο από τον πολύτιμο πόρο. Πέτυχαν εξοικονόμηση 15% την τελευταία περίοδο θέρμανσης σε σχέση με τον μέσο όρο 2017-2021 σε θερμοκρασιακά προσαρμοσμένους όρους. Ο ήπιος χειμώνας 2022/23 μείωσε περαιτέρω την ανάγκη για φυσικό αέριο για τη θέρμανση των σπιτιών, αλλά και η βιομηχανία μείωσε σημαντικά την κατανάλωση.

Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου προκάλεσε σοκ στις αγορές ενέργειας. Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι είναι σοβαροί. Ωστόσο, όσο η βίαιη σύγκρουση δεν εξαπλώνεται στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, ο αντίκτυπος στον εφοδιασμό της ΕΕ με φυσικό αέριο θα πρέπει να παραμείνει μικρός. Το ίδιο το Ισραήλ είναι μόνο ένας μικρός παραγωγός φυσικού αερίου.

– Τιμολόγηση κινδύνου: Οι τιμές αναφοράς του φυσικού αερίου αντέδρασαν έντονα στην επίθεση στο Ισραήλ (μαζί με άλλα άσχημα νέα, όπως η ζημιά στον αγωγό Balticconnector και η προσωρινή απειλή χτυπημάτων σε εγκαταστάσεις LNG της Αυστραλίας). Το συμβόλαιο του Νοεμβρίου για το ολλανδικό αέριο TTF αυξήθηκε, από 38 ευρώ ανά MWh στις 6 Οκτωβρίου σε 54 ευρώ στις 13 Οκτωβρίου, πριν υποχωρήσει στα 50 ευρώ στις 19 Οκτωβρίου. Αυτό πιθανότατα αντανακλά την ανησυχία ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να εξαπλωθεί και να επηρεάσει την προσφορά από μεγάλους παραγωγούς όπως το Ιράν και το Κατάρ, ή να εμποδίσει τις αποστολές μέσω του Στενού του Ορμούζ και της Διώρυγας του Σουέζ.

Πρέπει να παρακολουθούμε τον κίνδυνο, αλλά η βασική μας άποψη παραμένει ότι οι επιπτώσεις από τη σύγκρουση δεν θα διαταράξουν τον εφοδιασμό πετρελαίου και φυσικού αερίου σε τέτοιον βαθμό που θα προκαλούσε μεγάλη ζημιά στην ευρωπαϊκή ή την παγκόσμια οικονομία.

Οι Ηolger Schmieding, Kallum Pickering, Salomon Fiedler είναι επικεφαλής οικονομολόγος, senior οικονομολόγος και οικονομολόγος της Berenberg, αντίστοιχα.